Uchwała Składu 7 Sędziów SN z dnia 10 kwietnia 1991 r., sygn. III CZP 76/90

Sąd Najwyższy przy udziale Prokuratora w sprawie z powództwa Henryka Ś. przeciwko Irenie Ś. o ustalenie nieważności umowy po rozpoznaniu w dniu 10 kwietnia 1991 r. zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Najwyższy na rozprawie w dniu 18 października 1990 r. III CRN 306/90 do rozstrzygnięcia składowi Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego:

„Czy w czasie trwania wspólności ustawowej dopuszczalne jest rozporządzenie przez małżonków poszczególnymi składnikami majątku wspólnego na rzecz majątków odrębnych każdego z małżonków?”

podjął następującej treści uchwałę:

W czasie trwania ustawowej wspólności majątkowej dopuszczalne jest rozporządzenie przez małżonka przedmiotem wchodzącym w skład majątku wspólnego na rzecz majątku odrębnego drugiego małżonka.

Uzasadnienie

I

Przedstawienie składowi siedmiu sędziów Sądu Najwyższego wymienionego zagadnienia prawnego było wynikiem istnienia rozbieżności stanowisk w orzecznictwie i w doktrynie.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego zarysowały się dwa przeciwstawne stanowiska. W szczególności w uchwale z 16.I.1964 r. III CO 64/63 (OSNCP 1964, z. 11, poz. 220), wydanej pod rządem kodeksu rodzinnego z 27.VI.1950 r. (Dz.U. nr 34, poz. 308 ze zm.), Sąd Najwyższy stwierdził, że małżonek może w czasie trwania wspólności majątkowej rozporządzać na rzecz drugiego małżonka przedmiotem należącym do wspólnego majątku; rozporządzenie takie nie stanowi majątkowej umowy małżeńskiej; do jego ważności wystarczy zachowanie formy przepisanej dla danej wartości prawnej. Podobną tezę zawiera wyrok Sądu Najwyższego z 17.XI.1967 r. I CR 296/66 (OSNCP 1968, z. 7, poz. 125), zawierający stwierdzenie, że pogląd ten jest aktualny także pod rządem kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z 25.II.1964 r. (Dz.U. nr 9, poz. 59 ze zm.)