Uchwała SN z dnia 21 stycznia 1970 r., sygn. III CZP 96/69

Przewodniczący: sędzia J. Pietrzykowski (sprawozdawca).

Sędziowie: E. Mielcarek, H. Dąbrowski.

Sąd Najwyższy w sprawie z wniosku Zofii D. o dział spadku po Franciszku K., po rozpoznaniu na posiedzeniu jawnym zagadnienia prawnego przekazanego przez Sąd Wojewódzki w Kielcach postanowieniem z dnia 25 lipca 1969 r. do rozstrzygnięcia w trybie art. 391 k.p.c.:

Czy w razie zawarcia w 1936 r. małżeńskiej umowy majątkowej, ustanawiającej wspólność, i nabycia przez małżonków udziału spadkowego w spadku otwartym w 1932 r. od spadkobierczyni będącej siostrą małżonka oraz posiadania warunków dziedziczenia gospodarstwa rolnego tylko przez małżonka nie będącego spadkobiercą, a nadto rozwiązania małżeństwa po 5 lipca 1963 r. (przez rozwód) - nabyty udział przypada obojgu małżonkom na współwłasność w ramach zawartej umowy, a małżonkowi, który posiada warunki do dziedziczenia gospodarstwa rolnego, także połowa udziału spadkowego w spadkowym gospodarstwie, jaki własnym prawem" odziedziczył małżonek, który nie ma - poza przewidzianym w art. 1VII przep. wprow.

k.c. - warunków do zachowania prawa dziedziczenia gospodarstwa rolnego?"

postanowił udzielić następującej odpowiedzi:

Zawarcie w okresie obowiązywania kodeksu cywilnego Królestwa Polskiego przedślubnej umowy wspólności majątkowej, według której cały majątek ruchomy i nieruchomy już posiadany przez każdego z przyszłych małżonków, jak również nabyty przez nich w przyszłości, w tym także majątek ze spadku, będzie stanowić ich wspólną i niepodzielną własność w częściach równych - pociąga za sobą skutki prawne przewidziane w art. 1VII przep. wprow. k.c. W konsekwencji małżonek spadkobiercy zachowuje prawo do połowy udziału tego spadkobiercy w gospodarstwie rolnym należącym do spadku odziedziczonego przed dniem 5 lipca 1963 r., jak również prawo do połowy udziału nabytego przed tą datą przez tego spadkobiercę od innego spadkobiercy, choćby małżonek będący spadkobiercą nie odpowiadał warunkom wymaganym do zachowania prawa dziedziczenia gospodarstwa rolnego.