Wyrok SA w Katowicach z dnia 24 września 2008 r., sygn. I ACa 445/08

Analizując kwestię reprezentacji Skarbu Państwa należało przypomnieć, że powództwo zostało oparte na twierdzeniu, że Naczelnik Gminy Pilica działając w imieniu Skarbu Państwa i wykorzystując przymusowy tryb określony w przepisach o wywłaszczeniu nieruchomości oraz dopuszczając się naruszenia tych przepisów, nabył od powodów nieruchomość po zaniżonej cenie, przez co wyrządził im szkodę. Roszczenie powodów związane jest zatem z wadliwym procesem wydawania decyzji administracyjnej i konsekwencjami tej decyzji w postaci przejścia własności nieruchomości z powodów na pozwanego po cenie niższej niż rynkowej. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Częstochowie w decyzji z 15.1.2007r, stwierdziło, że decyzja Naczelnika Gminy Pilica z 16.4.1988r zatwierdzająca projekt podziału działek budowlanych w Pilicy w części dotyczącej działki powodów została wydana z zruszeniem prawa, ponieważ nie spełniła wymaganego przez art. 107 §1 kpa oznaczenia stron, zatem wydana została z rażącym naruszeniem prawa(art. 156 § 1 pkt 2 kpa). Z uwagi na to, że decyzja ta wywarła nieodwracalne skutki prawne Samorządowe Kolegium Odwoławcze ograniczyło się w oparciu o art. 158 §2 kpc do stwierdzenia wydania zaskarżonej decyzji z naruszeniem prawa. W myśl art. 160§2 kpc odszkodowanie przysługuje od organu, który wydał decyzję z naruszeniem art. 156§1 kpc. Organ administracyjny w postaci terenowego organu administracji państwowej stopnia podstawowego, a takim był Naczelnik Gminy Pilica - na skutek reformy ustrojowej Państwa został zlikwidowany. Jego kompetencje w tym zakresie należą obecnie do starosty, działającego jako organ administracji rządowej. Wprawdzie decyzja z 16 kwietnia 1988r dotyczyła zatwierdzenia projektu podziału nieruchomości ale została wydana na podstawie art. 12 u 1 ustawy z dnia 29 kwietnia 1985r o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości. Art. 53 tej ustawy preferował umowny sposób przejęcia nieruchomości przez Skarb Państwa w ramach postępowania wywłaszczeniowego. Umowne przeniesienie własności nie zmieniło jednak faktu, 33 że u podstaw umowy sprzedaży leżał zamiar jej przymusowego odebrania przez Państwo. Organem Skarbu Państwa, który powinien go reprezentować w procesie odszkodowawczym, jest zatem organ właściwy obecnie do wydawania decyzji wywłaszczeniowej w pierwszej instancji. Zgodnie z art. 112u4 ustawy o gospodarce nieruchomościami jest nim starosta wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej . Również przepisy art. 11 ust 1 oraz 23 ust 1 u.g.n. potwierdzają kompetencje starosty do reprezentowania Skarbu Państwa w sprawach związanych z nieruchomościami, które były lub są jego własnością .