Wyrok NSA z dnia 18 lipca 2023 r., sygn. I OSK 2823/19

Odszkodowanie za pozbawienie prawa do nieruchomości, w kontekście art. 129 ust. 5 pkt 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami, przysługuje tylko w przypadku, gdy pozbawienie to nastąpiło w drodze legalnego działania administracji, na wyraźnej podstawie prawnej, stanowiąc formę wywłaszczenia rozumianego jako odebranie własności w drodze decyzji, a nie na skutek faktycznego przejęcia

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Karol Kiczka Sędziowie sędzia NSA Zygmunt Zgierski sędzia del. WSA Agnieszka Miernik (spr.) po rozpoznaniu w dniu 18 lipca 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej X. S.A. z siedzibą w Y. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 2 lipca 2019 r. sygn. akt II SA/Łd 29/19 w sprawie ze skargi K. K. na postanowienie Wojewody Łódzkiego z dnia 8 listopada 2018 r. nr GN-III.7581.251.2018.KR w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i oddala skargę; 2. zasądza od K. K. na rzecz X. S.A. z siedzibą w Y. kwotę 460 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem z 2 lipca 2019 r. sygn. akt II SA/Łd 29/19 uchylił zaskarżone przez K. K. postanowienie Wojewody Łódzkiego z 8 listopada 2018 r. nr GN-III.7581.251.2018.KR oraz poprzedzające je postanowienie Starosty Bełchatowskiego z 22 czerwca 2018 r. znak WS.683.118.2018 w przedmiocie odmowy wszczęcia postępowania administracyjnego.

Wyrok zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy:

K. K. we wniosku z 21 maja 2018 r. wystąpił do Starosty Bełchatowskiego o odszkodowanie za obniżenie wartości nieruchomości oznaczonej jako działka numer [...], położonej w obrębie A., gmina B. ze względu na powstanie pasa ochronnego wynikającego z posadowienia linii elektroenergetycznej [...] C. – D., C. – E., przęsło [...].

Starosta Bełchatowski postanowieniem z 22 czerwca 2018 r. nr WS.683.118.2018 odmówił wszczęcia postępowania administracyjnego w sprawie, uznając, że w dacie ograniczenia korzystania z nieruchomości obowiązywała ustawa z dnia 29 kwietnia 1985 r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (Dz. U. z 1989 r. Nr 14, poz. 74 ze zm.), powoływana jako "ustawa wywłaszczeniowa", która nie przewidywała możliwości wydania decyzji o ograniczeniu korzystania z nieruchomości i w konsekwencji – decyzji ustalającej wysokość odszkodowania. Jednocześnie organ pouczył wnioskodawcę, że może on dochodzić roszczeń o ustalenie odszkodowania za obniżenie wartości nieruchomości na drodze postępowania cywilnego przed sądem powszechnym.