Wyrok NSA z dnia 9 maja 2023 r., sygn. II OSK 1508/20

Decyzja o usunięciu pomnika, zgodnie z art. 5b ust. 1 ustawy o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego (u.z.p.k.), wymaga wydania opinii przez Instytut Pamięci Narodowej potwierdzającej, że pomnik nie spełnia określonych warunków.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Andrzej Jurkiewicz Sędziowie: Sędzia NSA Grzegorz Czerwiński Sędzia del. WSA Jan Szuma (spr.) po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Gminy Miasto [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 10 grudnia 2019 r., sygn. akt VII SA/Wa 1072/19 w sprawie ze skargi Gminy Miasta [...] na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...] marca 2019 r., znak [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku usunięcia pomnika 1. uchyla zaskarżony wyrok oraz zaskarżoną decyzję i poprzedzającą ją decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] października 2018 r., znak [...], 2. zasądza od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na rzecz Gminy Miasta [...] kwotę 1220 (jeden tysiąc dwieście dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 10 grudnia 2019 r., sygn. akt VII SA/Wa 1072/19 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę [...] (zwanej dalej "Gminą") na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (zwanego dalej "Ministrem") z dnia 22 marca 2019 r., znak DDK.6801.1.2018.KS, którą organ ten utrzymał w mocy decyzję Podkarpackiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (zwanego dalej "Wojewódzkim Inspektorem") z dnia 30 października 2018 r., znak OA.5224.2.2018 nakładającą na skarżącą obowiązek "usunięcia Pomnika [...]" usytuowanego na Placu [...] – działce [...], obręb [...] (zwanego dalej "Pomnikiem").

Powyższy wyrok wydano w następujących okolicznościach.

W dniu 27 lutego 2018 r. Rada Miasta Rzeszowa podjęła uchwałę nr LV/1282/2018 r. w sprawie usunięcia Pomnika [...] – powołując się na art. 5a ustawy z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1103, dalej "u.z.p.k.") i wyraziła zgodę na ewentualne przekazanie Pomnika do zbiorów zainteresowanego muzeum lub przeniesienie Pomnika na cmentarz [...] przy ul. [...] w [...]. Wykonanie uchwały zostało powierzone Prezydentowi Miasta Rzeszowa.