Wyrok NSA z dnia 24 maja 2023 r., sygn. I GSK 944/19

Ubezpieczenie społeczne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Beata Sobocha-Holc Sędzia NSA Bogdan Fischer (spr.) Sędzia del. WSA Marek Leszczyński Protokolant Andrzej Wojdalski po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2023 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej P. Spółka jawna E. W. i Spółka w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 12 lutego 2019 r. sygn. akt I SA/Gd 1091/18 w sprawie ze skargi P. Spółka jawna E. W. i Spółka w P. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2018 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne 1. oddala skargę kasacyjną; 2. odstępuje od zasądzenia kosztów postępowania kasacyjnego w całości.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 12 lutego 2019 r. sygn. akt I SA/Gd 1091/18 oddalił skargę P. Spółka Jawna E. W. i Spółka w [...] (dalej "skarżąca") na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] października 2018 r., nr [...] w przedmiocie umorzenia zaległości z tytułu składek.

Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy.

W dniu 28 marca 2018 r. prokurent skarżącej wystąpił o umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek widniejących na jej koncie. We wniosku wskazano na trudną sytuacje materialną spółki oraz zdrowotną wspólnika spółki. Rozpoznając ten wniosek ZUS Oddział w Gdańsku decyzją z [...] czerwca 2018 r. nr [...] odmówił umorzenia należności z tytułu składek w części finansowanej przez płatnika składek i odsetek za zwłokę od należności z tytułu składek w części finansowanej przez ubezpieczonych, ponieważ - jak stwierdził – nie wystąpiła w sposób bezsporny żadna z przesłanek uzasadniających uznanie należności za całkowicie nieściągalne w myśl zapisu art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.), dalej "u.s.u.s.".

Następnie prokurent skarżącej zwrócił się z wnioskiem o ponowne rozpoznanie sprawy. Decyzją z dnia [...] października 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bielsku-Białej utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Wskazał, że dokonał analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego w oparciu o przesłanki wymienione w art. 28 ust. 3 u.s.u.s., zgodnie z którym ZUS może umorzyć należności z tytułu składek, w przypadku ich całkowitej nieściągalności. Przypomniano, że art. 28 ust. 3a u.s.u.s. dopuszcza możliwość umorzenia w przypadku braku całkowitej nieściągalności, kierując się w tym względzie ważnym interesem osoby zobowiązanej do ich opłacania. Jednakże przepis ten może zostać zastosowany tylko do należności z tytułu składek ubezpieczonych będących jednocześnie płatnikami tych składek, tj. osób opłacających składki na własne ubezpieczenia. Natomiast zakres podania przez skarżącą wyklucza możliwość zastosowania art. 28 ust. 3a u.s.u.s. w przedmiotowym postępowaniu. W związku z powyższym, wniosek o umorzenie należności za ubezpieczonych pracowników w części finansowanej przez płatnika może zostać rozpoznany tylko w oparciu o wystąpienie elementu całkowitej nieściągalności długu. W toku przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Bielsku-Białej ustalił, że w przypadku skarżącej nie stwierdzono zaistnienia przesłanek całkowitej nieściągalności określonych w art. 28 ust. 3 punkty od 1 do 6 u.s.u.s.