Wyrok NSA z dnia 9 maja 2023 r., sygn. I GSK 526/19

Środki unijne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Beata Sobocha-Holc Sędzia NSA Piotr Pietrasz Sędzia del. WSA Małgorzata Bejgerowska (spr.) po rozpoznaniu w dniu 9 maja 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej G. Sp. z o.o. z siedzibą w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 listopada 2018 r. sygn. akt V SA/Wa 842/18 w sprawie ze skargi G. Sp. z o.o. z siedzibą w K. na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 15 marca 2018 r. nr 49/2017 w przedmiocie odmowy przyznania środków z tytułu pomocy finansowej na wspieranie grup producentów rolnych oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 14 listopada 2018 r., o sygn. akt V SA/Wa 43/19, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2018 r., poz. 1302 ze zm. - dalej w skrócie: "P.p.s.a."), oddalił skargę "G." Sp. z o.o. z siedzibą w K. (dalej jako: "Spółka", "Strona", "Grupa" lub "Skarżąca") na decyzję Prezesa Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia 15 marca 2018 r., nr 49/2017 w przedmiocie odmowy przyznania środków z tytułu pomocy finansowej w ramach działania grupy producentów rolnych. Pełna treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku oraz innych orzeczeń powołanych poniżej, dostępna jest w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, pod adresem: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/.

Sąd orzekał w następującym stanie faktycznym sprawy:

Sąd pierwszej instancji przedstawił w powyższym wyroku następujący stan faktyczny.

1.1. Powołaną powyżej decyzją z dnia 15 marca 2018 r., Prezes ARiMR utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Dolnośląskiego Oddziału ARiMR we Wrocławiu z dnia 20 kwietnia 2017 r., odmawiającą przyznania środków finansowych w ramach działania grupy producentów rolnych objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 za okres od dnia 23 grudnia 2015 r. do dnia 22 grudnia 2016 r. Z motywów decyzji organów obu instancji wynika, że Spółka od 23 grudnia 2013 r. była wpisana do rejestru grup producentów rolnych w grupie: ziarno zbóż i nasiona roślin oleistych, a następnie organ I instancji decyzją z dnia 25 sierpnia 2014 r. przyznał Stronie pomoc finansową w ramach działania grupy producentów rolnych. Wnioskiem z dnia 19 stycznia 2018 r. Grupa zwróciła się o przyznanie płatność w ramach działania grupy producentów rolnych za okres od dnia 23 grudnia 2015 r. do dnia 22 grudnia 2016 r., tj. za trzeci rok korzystania z pomocy. Do akt niniejszej sprawy włączono dokumenty zgromadzone w postępowaniach dotyczących przyznania płatności za poprzednie lata działalności Grupy. Organy powołały się na wyroki WSA w Warszawie z dnia 6 września 2017 r., o sygn. akt: V SA/Wa 2105/16 i V SA/Wa 2319/16) i wyjaśniły, że Grupę tworzyło pięciu członków, tj.: A. G., R. W., M. W., Z. G., Gospodarstwo Hodowlane "U." Sp. z o.o. w L., której wspólnikami są A. G. i R. W., będący także prokurentami samoistnymi w tej spółce. Wszyscy wspólnicy będący osobami fizycznymi posiadali po 20 udziałów w Spółce natomiast Gospodarstwo Hodowlane "U." - 19 udziałów. Prezesem zarządu Strony była G. P., a członkiem R. W. Siedziba Spółki mieściła się w K. Członkowie Grupy byli też członkami grupy producentów o nazwie "G." Sp. z o.o. zajmującej się tożsamą produkcją, tj. produkcją ziarna zbóż i nasion roślin oleistych, która także była wpisana do rejestru grup producentów. Oprócz wskazanych osób w skład wcześniej utworzonej grupy producentów "G." Sp. z o.o. wchodziło jeszcze pięć innych podmiotów: Ł. W., C. S. poprzednio G., T. G., R. G., J. Sp. z o.o. w J., której wspólnikami byli A. G. i R. W., a prokurentami R. W. (prokura samoistna) i A. G. (prokura samoistna). Siedziba "G." Sp. z o.o. mieściła się także w K. Członkami zarządu "G." Sp. z o.o. były te same osoby, które następnie były w składzie zarządu Grupy (G. P. - prezes zarządu). Spółka "G." otrzymała pomoc finansową za pięć poszczególnych okresów od 18 lipca 2008 r. do 17 lipca 2013 r., w łącznej wysokości 1 025 323,87 zł. Następnie po uzyskaniu tej pomocy finansowej z dniem 13 czerwca 2014 r. została postawiona w stan likwidacji i ostatecznie wykreślona z KRS z dniem 25 listopada 2015 r. Organy obu instancji zakwestionowały celowość tworzenia kolejnego podmiotu (Strony) do prowadzenia takiej samej działalności, która była od trzech lat deficytowa. Uznano, że członkowie Spółki powołali nową grupę, by uzyskać wsparcie finansowe dla celów, które z założenia powinna była osiągnąć już grupa producentów "G." Sp. z o.o. Przyznanie wsparcia doprowadziłoby do udzielenia po raz kolejny pomocy pięciu byłym członkom "G." Sp. z o.o. na osiągnięte już cele, określone w przepisie w art. 35 ust. 1 lit. a-c rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. U. UE L 277 z dnia 21 października 2005 r., str. 1, ze zm. – dalej w skrócie: "rozporządzenie nr 1698/2005"). Ustalono także, że w okresie objętym wnioskiem Strona sprzedawała część swojej produkcji tj. pszenicę i rzepak do PPHU "M." A. G. R. W. Sp.j. z siedzibą w K. Wspólnikami, uprawnionymi do samodzielnej reprezentacji przedmiotowej spółki jawnej są: A. G. i R. W., którzy są jednocześnie członkami grupy producentów rolnych "G." Sp. z o.o. i byli członkami "G." Sp. z o.o., a także wspólnikami obecnego członka Grupy i uprzednio członka "G." Sp. z o.o., tj. Gospodarstwa Hodowlanego "U." Sp. z o.o. Co więcej A. G. i R. W. są wspólnikami "J." Sp. z o.o., czyli członka "G." Sp. z o.o. Wysokość przychodów netto Grupy ze sprzedaży pszenicy i rzepaku do wskazanej wyżej spółki jawnej wynosi 6 917 455,30 zł, co stanowi 72,34 % przychodów netto w okresie objętym przedmiotowym wnioskiem. Organy wyjaśniły, że członkowie grup producentów rolnych wprawdzie mają prawo prowadzić działalność na wielu płaszczyznach, niemniej jednak w sytuacji ubiegania się przez grupę producentów rolnych o pomoc finansową, nie mogą oni jednocześnie angażować się jako członek grupy producentów rolnych w wytwarzanie w swoim gospodarstwie produktów, ze względu na które grupa została utworzona i występować jako odbiorca tych produktów, niezależnie od tego, czy stanowią osobę fizyczną, osobę prawną, czy jednostkę organizacyjną nie posiadającą osobowości prawnej. Powiązania pomiędzy opisanymi podmiotami wskazują, że produkty nie zostały wprowadzone na rynek, a doszło do sprzedaży wewnętrznej między wzajemnie powiązanymi podmiotami. Strona stanowi zatem sztucznie utworzony podmiot w cyklu sprzedażowym realizowanym przez członków Grupy do spółki jawnej. Stworzenie przez członków Grupy sztucznych warunków oznacza, że Strona jest pozornym tworem w procesie sprzedaży, a jego celem jest uzyskanie korzyści w postaci pomocy finansowej w ramach działania grupy producentów rolnych. Powyższe wypełnia dyspozycję art. 60 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1306/2013 z dnia 17 grudnia 2013 r. w sprawie finansowania wspólnej polityki rolnej, zarządzania nią i monitorowania jej oraz uchylające rozporządzenia Rady (EWG) nr 352/78, (WE) nr 165/94, (WE) nr 2799/98, (WE) nr 814/2000, (WE) nr 1290/2005 i (WE) nr 485/2008 (Dz. U. UE L z 20 grudnia 2013 r., nr 347, s 549 ze zm. – dalej w skrócie: "rozporządzenie 1306/2013").