Wyrok NSA z dnia 11 stycznia 2023 r., sygn. II GSK 1214/22

Ubezpieczenie społeczne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Joanna Kabat-Rembelska Sędzia NSA Cezary Pryca Sędzia del. WSA Wojciech Sawczuk (spr.) po rozpoznaniu w dniu 11 stycznia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lutego 2022 r., sygn. akt VI SA/Wa 2988/21 w sprawie ze skargi U. W.-M. w O. na decyzję Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia [...] października 2021 r., nr [...] w przedmiocie ustalenia podlegania obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia na rzecz U. W.-M. w O. 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

I.

Decyzją z [...] października 2021 r. nr [...], Prezes Narodowego Funduszu Zdrowia na podstawie art. 109 ust. 1-3 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz. U. 2021 r. poz. 1285 ze zm. - dalej jako ustawa o świadczeniach) stwierdził istnienie obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego W. P. z tytułu wykonywania umowy o świadczenie usług w okresach:

1. od dnia 23 maja 2016 r. do dnia 24 czerwca 2016 r.,

2. w dniu 21 czerwca 2016 r.

Decyzję skierowano do U. W.-M. w O..

Organ wyjaśnił, że przedmiot umowy z [...] maja 2016 r. określono jako wykonanie recenzji rozprawy habilitacyjnej w postępowaniu habilitacyjnym dr wet. P. G. przeprowadzonym na Wydziale [...].

Przedmiot umowy zawartej [...] czerwca 2016 r. określono zaś jako sporządzenie opinii w sprawie nadania stopnia naukowego doktora habilitowanego nauk rolniczych dr wet. P. G. - (funkcja recenzenta w Komisji Habilitacyjnej).

Prezes NFZ, powołując się na art. 627 i art. 734 § 1 Kodeksu cywilnego stwierdził, że w treści umów zawartych przez U. z uczestnikiem, nazwanych "umowa o dzieło", nie wskazano dzieła w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego. Istotą umowy o dzieło jest bowiem osiągnięcie określonego, zindywidualizowanego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej. Realizacja spornych umów to ciąg czynności starannego działania, wykonywanych na zlecenie i w imieniu U.. Umowy zawierane były z wykonawcami wg. szablonowego wzoru umowy, w ramach którego znajdują się postanowienia charakterystyczne dla umowy o świadczenie usług, a to związane np. z możliwością rozliczenia godzin przeznaczonych na wykonanie przedmiotu umowy (§ 1 ust. 6 umowy). W treści umowy brak jest natomiast postanowień pozwalających przypisać całość lub część otrzymywanego wynagrodzenia ryczałtowego za całokształt wykonywanych czynności do wykonania z góry oznaczonego dzieła. Organ podkreślił, że z uczestnikami przewodu habilitacyjnego będącymi pracownikami płatnika zawierano umowy o świadczenie usług, natomiast z uczestnikami nie będącymi pracownikami płatnika, zawierano umowy o dzieło, co przeczy tezie płatnika, jakoby przedmiot umów miał determinować umowę o dzieło, jako jedyny, adekwatny do sytuacji typ umowy.