Wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2023 r., sygn. III FSK 4991/21

Zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania podatkowego, uznawana za jedną z kluczowych gwarancji realizacji zasady prawdy materialnej i zebrania pełnego materiału dowodowego. Naruszenie tej zasady może prowadzić do uchylenia decyzji podatkowej.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Wojciech Stachurski (sprawozdawca), Sędzia NSA Dominik Gajewski, Sędzia WSA (del.) Mirella Łent, po rozpoznaniu w dniu 4 kwietnia 2023 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej A. B. i Z. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 16 lipca 2021 r., sygn. akt III SA/Wa 2345/20 w sprawie ze skargi A. B. i Z. B. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z dnia 1 października 2020 r., nr KOC/715/Fi/18 w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2014 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2) zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie solidarnie na rzecz A. B. i Z. B. kwotę 1558 zł (słownie: tysiąc pięćset pięćdziesiąt osiem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

1. Wyrok sądu pierwszej instancji.

Wyrokiem z 16 lipca 2021 r., III SA/Wa 2345/20, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił skargę A. B. i Z. B. (dalej: "Skarżący") na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Warszawie z 1 października 2020 r., nr KOC/715/Fi/18, w przedmiocie podatku od nieruchomości za 2014 r.

Z uzasadnienia wyroku wynika, że zaskarżoną decyzją SKO w Warszawie utrzymało w mocy decyzję Prezydenta [...] z 7 grudnia 2017 r., ustalającą Skarżącym wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości na 2014 r. za nieruchomość położoną w W. przy ul. [...]. Sąd uznał, że nie ma podstaw do uwzględnienia skargi. Nie zgodził się z zarzutem dotyczącym przedawnienia z art. 68 § 1 w zw. z art. 21 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r., poz. 900, dalej "o.p."). W ocenie sądu w przedmiotowej sprawie znajduje zastosowanie przewidziany w art. 68 § 2 o.p. pięcioletni termin przedawnienia prawa do ustalania zobowiązania albowiem prowadzone postępowanie podatkowe wykazało, że nie zostały prawidłowo zadeklarowane podstawy opodatkowania. Nawet gdyby przyjąć zastosowanie art. 68 § 1 o.p., to decyzja Prezydenta [...], ustalająca Skarżącym wymiar podatku od nieruchomości za 2014 r. została doręczona pełnomocnikowi Skarżących 11 grudnia 2017 r., a więc przed upływem 2017 roku (tj. trzech lat licząc od końca roku, w którym powstał obowiązek podatkowy, gdzie obowiązek podatkowy w podatku od nieruchomości za 2014 r. powstał w 2014 r.), wskazany trzyletni termin został zachowany. Dalej sąd wskazał, że organy podatkowe były związane przy ustalaniu podstawy opodatkowania, danymi zawartymi w ewidencji gruntów, gdyż wypis z ewidencji ma moc dokumentu urzędowego, o którym mowa w art. 194 o.p. Związanie organów podatkowych danymi z ewidencji gruntów i budynków oznacza, że organy podatkowe nie są uprawnione do ustalania powierzchni gruntu i budynków we własnym zakresie, ani nie mają obowiązku uwzględniać żadnych wniosków dowodowych podatników, którzy w postępowaniu podatkowym kwestionują powierzchnię gruntu lub budynku ujawnioną w ewidencji. Zdaniem sądu, organy podatkowe ustaliły stan faktyczny sprawy na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków oraz innych dokumentów urzędowych, w tym na podstawie protokołu kontroli podatkowej przeprowadzonej. Organy były zobligowane do przyjęcia takiej powierzchni budynków lub ich części, jaka wynikała z posiadanych dokumentów urzędowych, a nie takiej powierzchni, jaka była deklarowana przez Skarżących jako faktycznie użytkowana. W tym kontekście zasadnie organy odmówiły przeprowadzenia wnioskowanych dowodów z zeznań świadków na okoliczność wielkości faktycznie użytkowanej powierzchni. Zdaniem sądu, organy podatkowe zasadnie również przyjęły, że warunkiem koniecznym dopuszczalności wyłączenia spod opodatkowania nieruchomości gruntowej jako drogi jest stwierdzenie, że została ona zakwalifikowana w ewidencji gruntów jako "dr". Za niezasadne sąd uznał także zarzuty dotyczące niezapewniania udziału A. B. w kontroli podatkowej oraz postępowaniu podatkowym prowadzony przed organem pierwszej instancji. Skarżący nie wykazali wpływu tych naruszeń na wynik sprawy, ograniczając się do stwierdzenia, że miały one istotny wpływ na wynik postępowania. Jeżeli A. B. nie miała zapewnionej w postępowaniu pierwszoinstancyjnym możliwości wypowiadania się co do zebranego w sprawie materiału dowodowego, to możliwość tę miała w postępowaniu odwoławczym. Podsumowując sąd stwierdził, że organy podatkowe wydając zaskarżoną decyzję nie uchybiły ani zasadom postępowania podatkowego, ani nie naruszyły przepisów prawa materialnego.