Wyrok NSA z dnia 2 grudnia 2022 r., sygn. I OSK 1057/20

Pomoc społeczna

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Mariola Kowalska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Maciej Dybowski Sędzia del. WSA Arkadiusz Blewązka po rozpoznaniu w dniu 2 grudnia 2022 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wojewody Śląskiego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 18 grudnia 2019 r. sygn. akt II SA/Gl 1371/19 w sprawie ze skargi Wojewody Śląskiego na uchwałę Rady Gminy [...] z dnia 27 czerwca 2018 r., nr XLII/506/2018 w przedmiocie gminnego bonu żłobkowego 1.uchyla zaskarżony wyrok i stwierdza wydanie zaskarżonej uchwały z naruszeniem prawa, 2. zasądza od Gminy [...] na rzecz Wojewody Śląskiego kwotę 460 (czterysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 18 grudnia 2019 r., sygn. akt II SA/Gl 1371/19 oddalił skargę Wojewody Śląskiego uchwałę Rady Gminy Psary z dnia 27 czerwca 2018 r., nr XLII/506/2018 w przedmiocie gminnego bonu żłobkowego.

Powyższe rozstrzygnięcie zapadło w następującym stanie faktycznym i prawnym sprawy.

Uchwałą z dnia 27 czerwca 2018 r., nr XLII/506/2018 Rada Gminy Psary (dalej "organ") dokonała zmiany uchwały własnej z dnia 31 sierpnia 2017 r., nr XXXII/376/2017 w sprawie gminnego bonu żłobkowego (dalej "uchwała"), nadając jej następujące brzmienie § 10 pkt 1: "wysokość świadczenia wynosi do 500 zł miesięcznie". Wcześniej kwota tego świadczenia wynosiła 500 zł. W podstawie prawnej przedmiotowej uchwały wskazano art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2018 r., poz. 994 ze zm., dalej "u.s.g.") oraz art. 22b ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2017 r., poz. 1952 ze zm., dalej "u.ś.r.").

Skargę na powyższą uchwałę wniósł Wojewoda Śląski (dalej "Wojewoda") żądając stwierdzenia jej nieważności w całości. W ocenie Wojewody zmiana polegająca na zastąpieniu konkretnej kwoty świadczenia (tj. 500 zł), jaka była w uchwale zmienianej, maksymalną kwotą świadczenia (tj. do 500 zł), została dokonana z naruszeniem prawa. Nowa regulacja nie wypełnia bowiem upoważnienia ustawowego i jednocześnie upoważnienie to przekracza, pozostając tym samym w kolizji z art. 22b ust. 1 i 2 u.ś.r. w związku z art. 2 i 7 Konstytucji RP. Wojewoda wskazał, że ustalenie wysokości przedmiotowego świadczenia będzie dokonywane na podstawie swobodnego uznania organu właściwego. Jego zdaniem, rada gminy powinna określić konkretną wysokość świadczenia, zgodnie z delegacją wynikającą z art. 22b ust. 2 u.ś.r. Organ nadzoru podkreślił, że rada podejmując akt prawa miejscowego jest zobowiązana ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu do jego wydania. Normy kompetencyjne, a taką jest norma zawierająca upoważnienie do podjęcia aktu prawa miejscowego, należy interpretować w sposób ścisły, literalny, unikając wykładni rozszerzającej bądź zawężającej. Wskazano na konieczność respektowania zasady demokratycznego państwa prawnego, w tym zasady zaufania obywatela do państwa oraz tworzonego przez nie prawa oraz zasadę poprawnej legislacji.