Wyrok NSA z dnia 16 stycznia 2020 r., sygn. I GSK 1649/18

Ubezpieczenie społeczne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Hanna Kamińska Sędzia NSA Ludmiła Jajkiewicz Sędzia del. WSA Izabella Janson (spr.) Protokolant Kacper Tybuszewski po rozpoznaniu w dniu 16 stycznia 2020 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 22 marca 2017 r. sygn. akt I SA/Bk 980/16 w sprawie ze skargi [...] na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 3 sierpnia 2016 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 22 marca 2017r., sygn. akt I SA/Bk 980/16 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2016 r., poz.718 ze zm., obecnie Dz.U. z 2019r. poz. 2325) oddalił skargę [...] (dalej też: "strona", "skarżąca", "Spółka") na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie z dnia 3 sierpnia 2016r. nr [...] (dalej też: "organ", "Zakład") utrzymującą w mocy decyzję z dnia 3 czerwca 2016r., nr [...] odmawiającą skarżącej umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne.

WSA za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące okoliczności faktyczne i prawne:

Decyzją z dnia 3 czerwca 2016r., nr [...]Zakład Ubezpieczeń Społecznych odmówił Spółce umorzenia należności z tytułu składek wobec FUS, FUZ oraz FP i FGŚP w łącznej kwocie [...]zł.

Nie zgadzając się z powyższą decyzję, skarżąca Spółka reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, złożyła wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy i umorzenie należności z tytułu nieopłaconych składek.

W uzasadnieniu wniosku Spółka wskazała, że zgodnie z art. 28 ust. 3a ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016r., poz. 963 ze zm., dalej: "u.s.u.s."), ZUS może w uzasadnionych przypadkach umorzyć w całości lub w części należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne również mimo braku całkowitej nieściągalności. Spółka podkreśliła, że między płatnikiem a organem rentowym toczyło się wiele postępowań dotyczących kwestii podlegania ubezpieczeniom osób świadczących usługi na rzecz Spółki. W ocenie wnioskującego płynność finansowa Spółki została istotnie zachwiana z powodu wydanych decyzji i wynikającego z nich obowiązku zapłaty składek za te osoby. Spółka podkreśliła, że jej sytuacja ma charakter szczególny, ponieważ wykonywana przez nią działalność statutowa w głównej mierze dotyczy zadań administracji publicznej w dziedzinie gospodarki wodnej, a działalność ta nie jest nastawiona na osiąganie zysku. Jest działalnością społecznie użyteczną, co zdaniem Spółki, zostało podkreślone poprzez zwolnienie spółek wodnych z opodatkowania. Jednocześnie Spółka wskazała, że działała w dobrej wierze. Zakończona w 1999r. kontrola przeprowadzona przez Wojewódzkiego Inspektora Kontroli ZUS-u w Białymstoku nie wykazała jakichkolwiek uchybień. Zdaniem Spółki miała ona zatem prawo, przyjąć, że jej działanie jest prawidłowe i zgodne z przepisami prawa. Po wielu latach Zakład zmienił interpretację przepisów na niekorzyść płatników, co spowodowało naliczenie kolosalnych należności z tytułu składek, których pokrycie z własnych środków jest niewykonalne. W przypadku nieuwzględnienia wniosku konieczność uregulowania zobowiązań pociągnęłoby ciężkie skutki dla Spółki i mogłoby doprowadzić do jej likwidacji.