Wyrok NSA z dnia 3 marca 2020 r., sygn. II FSK 949/18

Egzekucyjne postępowanie

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA Bogusław Dauter, Sędzia WSA (del.) Małgorzata Bejgerowska (sprawozdawca), Protokolant Justyna Papiernik, po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2020 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej A. sp. z o.o. z siedzibą w B.-B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 października 2017 r., sygn. akt III SA/Wa 3519/16 w sprawie ze skargi A. sp. z o.o. z siedzibą w B.-B. na postanowienie Ministra Finansów z dnia 31 sierpnia 2016 r., nr [...] w przedmiocie skargi na czynności egzekucyjne oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 11 października 2017 r., o sygn. akt III SA/Wa 3519/16, oddalił skargę A. Sp. z o.o. z siedzibą w B.-B. (dalej jako: "strona", "spółka" lub "skarżąca") na postanowienie Ministra Finansów z dnia 31 sierpnia 2016 r., nr [...], w przedmiocie skargi na czynności egzekucyjne.

Sąd pierwszej instancji przedstawił w powyższym wyroku następujący stan sprawy.

2. Dyrektor Izby Celnej w K. postanowieniem z dnia 29 września 2015 r., oddalił skargę spółki na czynność egzekucyjną pobrania gotówki w kwocie 540 zł. W motywach rozstrzygnięcia organ I instancji wyjaśnił, że działając jako organ egzekucyjny w toku egzekucji administracyjnej prowadzonej do majątku strony w dniu 19 sierpnia 2015 r. dokonał pobrania od spółki gotówki w kwocie 540 zł w lokalu w R.S. Kwotę tę zaliczono na należności wynikające z tytułu wykonawczego.

3. Po rozpoznaniu zażalenia spółki, Minister Finansów utrzymał w mocy powyższe rozstrzygnięcie organu I instancji. W uzasadnieniu postanowienia organ odwoławczy stwierdził, że organ egzekucyjny, działając zgodnie z dyspozycją art. 68 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz. U. z 2018 r., poz. 1314 ze zm. - w skrócie: "u.p.e.a."), wystawił spółce stosowne pokwitowanie. Odnosząc się do przymusowego charakteru dokonanej czynności Minister Finansów wyjaśnił, że okoliczność przekazania poborcy skarbowemu przez pełnomocnika spółki części lub całości należności pieniężnej, będącej przedmiotem egzekucji, nie zmienia faktu, że przekazanie to następuje w ramach czynności egzekucyjnych, polegających na zastosowaniu środka egzekucyjnego w postaci egzekucji z pieniędzy, a nie jest dobrowolną zapłatą zobowiązania. Przymusowość tego sposobu zapłaty wynika z istoty stosowanego środka egzekucyjnego, w ramach którego poborca skarbowy w pierwszej kolejności (po uprzednim doręczeniu tytułu wykonawczego, bądź z chwilą jego doręczenia) wzywa do uiszczenia należności pieniężnej będącej przedmiotem egzekucji i następnie kwituje (w przepisanej formie) odbiór pieniędzy przekazanych przez zobowiązanego, który uczestniczył w tej czynności egzekucyjnej. Zapłata całości lub części dochodzonej należności pieniężnej na wezwanie poborcy skarbowego nie jest już "dobrowolną zapłatą". Dobrowolne wpłaty zobowiązany może dokonywać bowiem przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego. Zdaniem organu II instancji, wpłaty w toku prowadzonej egzekucji nie są dobrowolnymi wpłatami zobowiązanego i są rozliczane, w trybie art. 115 u.p.e.a., jako kwoty uzyskane z egzekucji.