Wyrok NSA z dnia 24 września 2019 r., sygn. II OSK 2200/18

Egzekucyjne postępowanie

Dnia 24 września 2019 roku Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Andrzej Wawrzyniak Sędziowie sędzia NSA Barbara Adamiak sędzia del. NSA Jerzy Solarski (spr.) po rozpoznaniu w dniu 24 września 2019 roku na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Wspólnoty Mieszkaniowej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 7 marca 2018 r. sygn. VII SA/Wa 1302/17 w sprawie ze skargi Wspólnoty Mieszkaniowej [...] na postanowienie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia I. uchyla zaskarżony wyrok; II. uchyla postanowienie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] kwietnia 2017 r. nr [....] oraz postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego dla m.st. Warszawy z dnia [...] lutego 2017 r. Nr [...]; III. zasądza od Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego na rzecz Wspólnoty Mieszkaniowej [...] kwotę 677 zł (sześćset siedemdziesiąt siedem) tytułem kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 marca 2018 r. sygn. VII SA/Wa 1302/17, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (dalej: "WSA") oddalił skargę Wspólnoty Mieszkaniowej [...] (dalej: "Skarżąca"/"Wspólnota") na postanowienie Mazowieckiego Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego (dalej: "WINB") z dnia [..] kwietnia 2017 r. nr [...] w przedmiocie nałożenia grzywny w celu przymuszenia.

W uzasadnieniu przedstawiono następującą argumentację faktyczną i prawną: postanowieniem z dnia [...] lutego 2017 r. nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla m. st. Warszawy (dalej: "PINB"/"organ egzekucyjny") nałożył na Skarżącą grzywnę w celu przymuszenia w wysokości 20.000 zł, w związku z niedopełnieniem obowiązków wynikających z decyzji tego organu z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...], nakazującej "rozbiórkę obiektu budowlanego - pochylni dla osób niepełnosprawnych do budynku mieszkalnego przy ul. [...] w Warszawie, wybudowanej bez wymaganego zgłoszenia". Wobec niewykonania nałożonego obowiązku, PINB wszczął postępowanie egzekucyjne w stosunku do Skarżącej, z zachowaniem obowiązków, przewidzianych w art. 15, art. 26 § 5 oraz art. 32 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. 2017, poz. 1201 ze zm., dalej: "u.p.e.a."), skutecznie doręczając w dniu [...] sierpnia 2013 r. upomnienie nr [...] z dnia [...] sierpnia 2013 r., a następnie w dniu [...] czerwca 2014 r. tytuł wykonawczy nr [...] z dnia [...] czerwca 2014 r. Działania stanowiące podstawę do zastosowania w stosunku do Skarżącej środka egzekucyjnego przewidzianego w art. 119 u.p.e.a. zostały poprzedzone kontrolą przeprowadzoną przez PINB, w wyniku której stwierdzono brak wykonania w całości obowiązku wynikającego z ww. decyzji ostatecznej. Fakt uchylania się przez Skarżącą od wykonania w całości obowiązku pomimo upływu terminu, w którym egzekwowana decyzja stała się ostateczna i wymagalna, przesądził o konieczności zastosowania środka egzekucyjnego przewidzianego w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, celem egzekucji obowiązku o charakterze niepieniężnym. Ponieważ wysokość grzywny w celu przymuszenia nie wynika bezpośrednio z ustawy, jej wysokość wymagała rozstrzygnięcia w sposób uznaniowy przez organ egzekucyjny. Mając na względzie wagę zasad ogólnych, zawartych w art. 7 § 2 oraz art. 3 u.p.e.a., określających celowość oraz skuteczność prowadzonego postępowania egzekucyjnego, ale także zachowanie zobowiązanego w obliczu ciążącego na nim obowiązku, PINB za uzasadnione uznał nałożenie grzywny w celu przymuszenia w wysokości 20.000 zł. Organ podkreślił, że zastosowany środek egzekucyjny jest najmniej uciążliwy dla zobowiązanych spośród dostępnych w egzekucji obowiązków niepieniężnych, bowiem nie powoduje powstania po ich stronie żadnych dodatkowych kosztów, jak w przypadku zastosowania wykonania zastępczego. W razie wykonania obowiązku, grzywna w celu przymuszenia może podlegać zwrotowi (art. 126 u.p.e.a.), albo - gdy nie została zapłacona lub ściągnięta - umorzeniu (art. 125 § 1 u.p.e.a.). Od zobowiązanego zatem zależy, czy wykona nałożony obowiązek, a w konsekwencji - czy poniesie rzeczywiste koszty nałożonej grzywny.