Wyrok NSA z dnia 16 kwietnia 2019 r., sygn. I GSK 344/19

Środki unijne

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Zbigniew Czarnik Sędzia NSA Wojciech Kręcisz (spr.) Sędzia del. WSA Ewa Cisowska-Sakrajda Protokolant Jerzy Stelmaszuk po rozpoznaniu w dniu 16 kwietnia 2019 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Parafii Rzymskokatolickiej [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17 stycznia 2019 r. sygn. akt I SA/Kr 1106/18 w sprawie ze skargi Parafii Rzymskokatolickiej [...] na rozstrzygnięcie Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia [...] września 2018 r. nr [...] w przedmiocie negatywnej oceny projektu 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Parafii Rzymskokatolickiej [...] na rzecz Zarządu Województwa Małopolskiego 240 (dwieście czterdzieści) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie wyrokiem z dnia 17 stycznia 2019 r., sygn. akt I SA/Kr 1106/18, oddalił skargę Parafii Rzymskokatolickiej [...] na rozstrzygnięcie Zarządu Województwa Małopolskiego z dnia [...] września 2018 r., nr [...], w przedmiocie negatywnej oceny projektu.

Sąd I instancji orzekał w następującym stanie faktycznym sprawy. Zarząd Województwa Małopolskiego zaskarżonym rozstrzygnięciem z dnia [...] września 2018 r. dokonał ponownej (w wyniku wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 12 czerwca 2018 r., sygn. akt I SA/Kr 411/18) negatywnej oceny projektu skarżącej pn. [...], zgłoszonego w ramach konkursu nr RPMP.04.01.01-IZ.00-12-082/17 z uwagi na niespełnienie kryteriów wyboru określonych w Załączniku nr 1 do Regulaminu ww. konkursu, to jest kryterium oceny formalnej pn. Kwalifikowalność projektu i w związku z tym projekt ten nie mógł uzyskać dofinansowania w ramach Podziałania 4.1.1 (Rozwój infrastruktury produkcji energii ze źródeł odnawialnych) Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020. W uzasadnieniu wskazano, że wniosek dotyczył wykonania 3 dachowych instalacji fotowoltaicznych wytwarzających energię elektryczną wraz z infrastrukturą towarzyszącą w oparciu o panele fotowoltaiczne oraz inwertery przekształcające napięcie stałe produkowane przez panele fotowoltaiczne na napięcie sieciowe, o łącznej mocy 24,36 kWp na potrzeby własne wnioskodawcy, tj. budynku kościoła, plebani oraz wikarówki. Zgodnie z zapisami § 47 Regulaminu konkursu, w sprawach nieuregulowanych w Regulaminie zastosowanie mają przepisy prawa powszechnie obowiązującego. Biorąc pod uwagę powyższe, a także przedstawiony przedmiot/zakres projektu, dofinansowanie przedmiotowej inwestycji, naruszałoby zapisy zarówno art. 22 ust. 1 Konkordatu między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisanego w Warszawie w dniu 28 lipca 1993 r. (Dz. U z 1998 r. Nr 51, poz. 318), jak i art. 43 ust. 1 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w RP (Dz. U z 1989 r. Nr 29, poz. 154 ze zm.). Niedopuszczalne jest bowiem finansowanie inwestycji sakralnych i kościelnych przez jakikolwiek organ władzy publicznej, co jest bezpośrednim efektem zasady rozdzielności państwa i Kościoła Katolickiego, określonej w art. 25 ust. 2 Konstytucji RP. Działając zgodnie z prawem samorząd województwa może udzielić wsparcia kościelnym osobom prawnym ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020 jedynie na działalność służącą celom humanitarnym, charytatywno-opiekuńczym, naukowym i oświatowo-wychowawczym oraz działalność obejmującą odbudowę, utrzymanie dóbr kultury oraz konserwację i remontowanie obiektów zabytkowych. Analizując zapisy dokumentacji przedłożonej w ramach wniosku o dofinansowanie organ stwierdził, że przedmiot projektu nie wpisuje się w wykaz przedsięwzięć realizowanych przez kościelne osoby prawne, które na podstawie obwiązujących przepisów mogą być dofinansowane ze środków publicznych. Opisywana we wniosku działalność prowadzona przez skarżącą, np. śluby na mocy konkordatu, schola, jest co do zasady związana z praktykowaniem religii, jest organizowana w budynkach parafialnych (kościele, plebani, wikarówce) oraz ma ona w przeważającej mierze charakter działalności niezinstytucjonalizowanej. Sam fakt, że na terenie Parafii prowadzona jest np. działalność grupy wolontariackiej, młodzieżowej - [...] etc. nie pozwala również na zakwalifikowanie jej do działalności charytatywno-opiekuńczej, czy humanitarnej uzasadniającej przyznanie dofinansowania we wskazanym we wniosku zakresie/procencie (m.in. dokumentacja nie potwierdza wykorzystywania budynków w celu realizacji tych działalności). Co najważniejsze jednak, wszystkie te działalności są działalnościami o charakterze pobocznym/dodatkowym w stosunku do podstawowego przeznaczenia budynków będących przedmiotem projektu, tj. przeznaczenia na cele religijne oraz kultu. We wniosku o dofinansowanie brak jest też jakichkolwiek informacji wskazujących na to, że inwestycja ma na celu ochronę zabytkowych budynków oraz dóbr kultury. Celem przedmiotowego działania nie jest bezpośrednio ochrona obiektów zabytkowych. Co prawda przedmiotowy Kościół i plebania są wpisane do rejestru zabytków, jednak dokumentacja aplikacyjna nie wskazuje, że zaplanowane w projekcie działania są nakierowane na ochronę zabytkowej substancji oraz ochronę dóbr kultury. Z kolei budynek wikarówki objęty projektem nie jest w tym rejestrze uwzględniony, a więc nie podlega wsparciu publicznemu na utrzymanie dóbr kultury. W konkluzji organ stwierdził, że przedmiot projektu nie obejmuje zinstytucjonalizowanej działalności humanitarnej, charytatywno-opiekuńczej, naukowej lub też oświatowo-wychowawczej, nie dotyczy również stworzenia warunków do działania duszpasterstwa wojskowego oraz duszpasterstwa specjalnego w zakładach państwowych oraz nie jest bezpośrednio nakierowany na ochronę i utrzymanie dóbr kultury, co oznacza, że na gruncie obowiązujących przepisów prawa nie ma możliwości udzielenia wsparcia na zakres projektu przewidziany we wniosku o dofinansowanie ze źródeł publicznych, w tym ze środków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.