Wyrok NSA z dnia 15 stycznia 2019 r., sygn. II FSK 62/17

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA Jacek Brolik (sprawozdawca), Sędzia WSA del. Małgorzata Bejgerowska, Protokolant Anna Dziewiż-Przychodzeń, po rozpoznaniu w dniu 15 stycznia 2019 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 7 września 2016 r., sygn. akt I SA/Go 196/16 w sprawie ze skargi L. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze z dnia 13 maja 2016 r., nr [...] w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy pożyczki 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i oddala skargę, 2) zasądza od L. B. na rzecz Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Zielonej Górze kwotę 550 (słownie: pięćset pięćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 7 września 2016 r., I SA/Go 196/16, ze skargi Ł. B. (dalej: skarżący) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Zielonej Górze z dnia 13 maja 2016 r. w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu umowy pożyczki, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej: "p.p.s.a.") uchylił zaskarżoną decyzję w całości.

Stan faktyczny sprawy przedstawiony przez Sąd pierwszej instancji przedstawia się następująco.

Naczelnik Urzędu Skarbowego wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w przedmiocie podatku od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawartej 4 maja 2011 r. umowy pożyczki. Zakończył je wydaniem decyzji z 9 września 2015 r., określającej skarżącemu zobowiązanie podatkowe w podatku od czynności cywilnoprawnych w kwocie 3.600 zł z tytułu zawartej w dniu 4 maja 2011 r. umowy pożyczki pieniężnej. W motywach wydanego orzeczenia wskazał, że skarżący zawarł ze Spółdzielnią Mleczarską w Ż. (dalej: Spółdzielnią) dwie umowy pożyczek, które nie zostały zgłoszone do opodatkowania i od których nie uiszczono podatku od czynności cywilnoprawnych, tj.: umowę pożyczki z 4 maja 2011 r. w kwocie 180.000 zł (nieoprocentowaną) przeznaczoną na modernizację gospodarstwa "pod rygorem natychmiastowej wymagalności niespłaconej kwoty pożyczki wraz z ustawowymi odsetkami" oraz umowę pożyczki z 20 sierpnia 2012 r. w kwocie 67.500 zł (oprocentowana - 7% w stosunku rocznym) przeznaczoną wyłącznie na zakup krów "pod rygorem natychmiastowej wymagalności niespłaconej kwoty pożyczki wraz z ustawowymi odsetkami". Wyjaśnił, że w toku prowadzonego postępowania organ stał na stanowisku, że pożyczkodawca nie działał jako podatnik VAT, a więc umowy pożyczek nie są objęte zakresem ustawy o VAT i nie korzystają z wyłączenia z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych, tj. zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Naczelnik US omówił przepisy prawa istotne dla rozstrzygnięcia omawianego problemu - z zakresu ustawy z dnia 9 września 20009 o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 101, poz. 649 dalej: "u.p.c.c.") - tj. art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b, art. 4 pkt 7, art. 2 pkt 4 oraz ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku VAT (t.j. Dz.U. z 2011 r., Nr 177, poz. 1054 dalej: "u.p.t.u.") tj art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, ust. 2 pkt 2. Organ I instancji wskazał, że ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera szereg zwolnień z opodatkowania umów pożyczek tym podatkiem i wyjaśnił, że zwolnienia te obejmują jedynie pożyczki udzielone z kas lub funduszów wymienionych w wyżej wskazanym przepisie oraz pożyczki z utworzonych w drodze ustaw innych funduszów celowych. W związku z tym, że fundusz specjalny nie został wymieniony w wyżej wskazanych przepisach oraz tym, że utworzony w Spółdzielni fundusz specjalny nie jest funduszem celowym utworzonym w drodze ustawy, np. ustawy Prawo Spółdzielcze umowa pożyczki z 4 maja 2011 r. nie korzysta z żadnego z powyższych zwolnień.