Postanowienie NSA z dnia 24 maja 2018 r., sygn. II OSK 1258/18

Odrzucenie skargi

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Barbara Adamiak po rozpoznaniu w dniu 24 maja 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej w sprawie ze skargi kasacyjnej Szpitala [...] Sp. z o.o. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 marca 2018 r. sygn. akt VII SAB/Wa 64/17 o odrzuceniu skargi w sprawie ze skargi Szpitala [...] Sp. z o.o. na bezczynność Rzecznika Praw Pacjenta postanawia: oddalić skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie postanowieniem z 14 marca 2018 r. sygn. akt VII SAB/Wa 64/17 odrzucił skargę Szpitala [...] Sp. z o.o. na bezczynność Rzecznika Praw Pacjenta.

W uzasadnieniu wskazano, że pismem z 31 stycznia 2017 r. Szpital [...] Sp. z o.o. wniósł o zobowiązanie Rzecznika Praw Pacjenta do rozpatrzenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej rozstrzygnięciem z dnia [...] stycznia 2017 r. wydanym na podstawie art. 53 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Ponadto wniósł o stwierdzenie, że Rzecznik Praw Pacjenta dopuścił się bezczynności, że bezczynność ta miała miejsce z rażącym naruszeniem prawa oraz o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wskazał, że pismo Rzecznika Praw Pacjenta z 10 stycznia 2017 r. w sprawie nie stanowi aktu lub czynności określonej w art. 3 § 2 pkt 1-4a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, a zatem tych, składających się na działalność administracji publicznej, które są zaskarżalne i podlegają kontroli sądu administracyjnego. Ustawodawca doprecyzował, iż kontroli sądowoadministracyjnej podlegają wyłącznie te czynności, które mieszczą się w zakresie administracji publicznej i dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa. Obligatoryjne cechy jakimi powinny się charakteryzować wspomniane akty i czynności organu, aby zakwalifikować je do kategorii działań podlegających kontroli sądowej. W szczególności muszą one mieć charakter zewnętrzny i być skierowane do indywidualnego podmiotu niepodporządkowanego organizacyjnie organowi. Jedynie takie akty lub czynności mogą stać się przedmiotem skargi do sądu administracyjnego. Objęte skargą pismo Rzecznika Praw Pacjenta z dnia 10 stycznia 2017 r. stwierdzające naruszenie praw pacjentki do świadczeń zdrowotnych nie podlega kognicji sądów administracyjnych. Podstawą powyższego stwierdzenia jest art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz. U. 2017.1318 ze zm.). Zgodnie z tym przepisem po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego Rzecznik może skierować wystąpienie do organu, organizacji lub instytucji, w których działalności stwierdził naruszenie praw pacjenta, wystąpienie takie nie może naruszać niezawisłości sędziowskiej. W wystąpieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, Rzecznik formułuje opinie lub wnioski co do sposobu załatwiania sprawy, a także może żądać wszczęcia postępowania dyscyplinarnego lub zastosowania sankcji służbowych (art. 53 ust. 4 ustawy). Stosownie do treści art. 53 ust. 5 ustawy organ, organizacja lub instytucja, do których zostało skierowane wystąpienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, są obowiązane niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 30 dni, poinformować Rzecznika o podjętych działaniach lub zajętym stanowisku. W przypadku gdy Rzecznik nie podziela tego stanowiska, może zwrócić się do właściwego organu nadrzędnego z wnioskiem o zastosowanie środków przewidzianych w przepisach prawa. Wystąpienie Rzecznika, o którym mowa w art. 53 ust. 1 pkt 2 ustawy nie zawiera rozstrzygnięcia o prawach i obowiązkach adresata wystąpienia, lecz ma jedynie charakter opiniodawczo-wnioskujący. Ustrojowa pozycja Rzecznika Praw Pacjenta sprowadza się do występowania do określonych organów i instytucji z wnioskami lub żądaniami podjęcia określonych czynności lub przeprowadzenia odpowiedniego postępowania w celu ochrony praw pacjenta. Czynności te co do zasady mają charakter postulatywny i nie stanowią aktów lub czynności rozstrzygających o prawach i obowiązkach indywidualnych podmiotów. Dopiero postępowania zainicjowane ww. wnioskami i żądaniami mogą zakończyć się rozstrzygnięciem innych organów, które mogą podlegać zaskarżeniu na zasadach określonych w odrębnych przepisach np. w przypadku sankcji służbowych lub postępowania dyscyplinarnego. Dlatego tego rodzaju, niewiążące inicjatywy procesowe Rzecznika nie podlegają kognicji sądów administracyjnych, co nie oznacza, że przepisy ustawy nie przewidują możliwości złożenia skargi w określonych postępowaniach prowadzonych przez ten organ jak np. w przypadku prowadzenia postępowania w sprawach praktyk naruszających zbiorowe prawa pacjentów.