Postanowienie NSA z dnia 11 października 2018 r., sygn. I OSK 3319/18

Odrzucenie skargi

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno po rozpoznaniu w dniu 11 października 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej A we W. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 7 czerwca 2018 r. sygn. akt III SA/Wr 133/18 o odrzuceniu skargi A we W. na rozstrzygnięcie Prezydenta W. z dnia [...] listopada 2017 r. w przedmiocie konkursu na prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej we W. postanawia: oddalić skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu postanowieniem z 7 czerwca 2018 r., III SA/Wr 133/18, odrzucił skargę A we W. na rozstrzygnięcie Prezydenta W. z [...] listopada 2017 r. w przedmiocie konkursu na prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej we W. W uzasadnieniu Sąd I instancji podniósł, że przedmiotowy zakres sprawy sądowoadministracyjnej określony został w art. 3 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r. poz. 1369, z późn. zm.; dalej jako: "p.p.s.a."). Biorąc pod uwagę wymieniony enumeratywnie w art. 3 § 2 p.p.s.a. katalog spraw powierzonych sądom administracyjnym oraz przedmiot niniejszej skargi, jej dopuszczalność można rozpatrywać co najwyżej z pozycji art. 3 § 2 pkt 4 lub pkt 6 p.p.s.a., a więc jako akt lub czynność z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (pkt 4) albo jako akt organu jednostki samorządu terytorialnego, niebędący aktem prawa miejscowego, podejmowany w sprawach z zakresu administracji publicznej (pkt 6).

Co do pierwszej kategorii aktów, w orzecznictwie ukształtował się pogląd wskazujący, że rozstrzygnięcie otwartego konkursu na prowadzenie jednego z punktów udzielania nieodpłatnej pomocy prawnej nie stanowi aktu, ani czynności z zakresu administracji publicznej, dotyczącej uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa (zob. np.: postanowienie NSA z 11 stycznia 2017 r., I OSK 2805/16; postanowienie WSA we Wrocławiu z 22 września 2016 r., IV SA/Wr 116/16; postanowienie NSA z 30 listopada 2011 r., II GSK 2022/11; postanowienie WSA w Gliwicach z 27 września 2017 r., IV SAB/Gl 215/17). Z akt sprawy wynika, że konkurs na prowadzenie punktów nieodpłatnej pomocy prawnej przez organizacje pozarządowe został przeprowadzony na podstawie przepisów ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2016 r., poz. 1817) oraz ustawy z 5 sierpnia 2015 r. o nieodpłatnej pomocy prawnej oraz edukacji prawnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1255 ze zm.). Analiza powołanych aktów prawnych, stanowiących podstawę przeprowadzenia konkursu, prowadzi do wniosku, że nie zawierają one przepisu, który stanowiłby podstawę materialnoprawną do wydawania w toku procedury konkursowej przez organ administracji publicznej ogłaszający konkurs, czy też powołaną przez niego komisję konkursową, decyzji administracyjnych czy też innych aktów lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Omawiana ustawa nie zawiera także przepisu szczególnego, w rozumieniu art. 3 § 3 p.p.s.a. przewidującego sądową kontrolę. Procedura konkursowa nie jest oparta o przepisy ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego, a ogłoszenie wyników postępowania konkursowego nie ma cech decyzji administracyjnej. Należy zauważyć, że treść umowy, pozostająca w związku z przepisami ustawy o działalności pożytku publicznego i wolontariacie, wskazuje, że jest to umowa zlecenia realizacji określonych działań publicznych. Elementem tej umowy jest bowiem zobowiązanie zleceniodawcy do przekazania na realizację zadania publicznego określonej kwoty wynagrodzenia za udzielanie nieodpłatnej pomocy prawnej. Z tego wynika, że wykonywanie zadań administracji publicznej przez organizacje pożytku publicznego na podstawie zlecenia to pewnego rodzaju "prywatyzacja" zadań publicznych. Zlecenie wykonania zadań publicznych następuje bowiem na zewnątrz, gdyż podmiotem wykonującym to zadanie jest podmiot niepubliczny - organizacja pożytku publicznego, która przyjmuje dane zadanie dobrowolnie oraz prowadzi je w interesie "ogólnym", a nie w interesie jednostkowym (indywidualnym). Realizacja danego zadania odbywa się w formach prawa prywatnego, czyli na podstawie umowy cywilnoprawnej. Powyższy otwarty konkursu ma zatem na celu wyłonienie oferentów, którzy będą realizowali określone zadania publiczne. Przekazanie im przez organ administracji publicznej w drodze umowy zadań publicznych wiąże się istotnie ze zobowiązaniem przekazania na realizację tych zadań określonej kwoty pieniężnej, stanowiącej dotację celową, ale nie można jej traktować, jako dofinansowania działalności organizacji pożytku publicznego, czy też dofinansowania projektu. Inaczej rzecz ujmując konkurs ofert nie służy "przyznaniu wsparcia", czy też "dofinansowaniu" lecz wyłonieniu podmiotu, który będzie realizował określone w ogłoszeniu zadanie publiczne. Z tych względów nie ma podstaw do uznania, że Prezydent W., rozstrzygając ww. konkurs w sposób władczy rozstrzyga o uprawnieniach lub obowiązkach wynikających z przepisów ustawy, a co za tym idzie niniejsza sprawa nie ma charakteru administracyjnego (por. postanowienie WSA w Gliwicach z 13 marca 2018 r. r., IV SA/Gl 129/18).