Wyrok NSA z dnia 28 marca 2018 r., sygn. I OSK 1922/16

Pomoc społeczna

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Wiesław Morys Sędzia NSA Tamara Dziełakowska Protokolant asystent sędziego Katarzyna Kudrzycka po rozpoznaniu w dniu 28 marca 2018 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej T. G. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt I SA/Wa 1272/15 w sprawie ze skargi T. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego zasiłku celowego oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 6 kwietnia 2016 r., I SA/Wa 1272/15 oddalił skargę T. G. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z [...] maja 2015 r., nr [...] w przedmiocie odmowy przyznania specjalnego zasiłku celowego na zakup środków higieny osobistej. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że materialnoprawną podstawę decyzji podjętych w niniejszej sprawie stanowią przepisy ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (t.j z 2015 r. Dz. U. poz. 163 ze zm. dalej "u.p.s."). Zasady ogólne tej ustawy, wyrażone w art. 2 ust. 1 i art. 3 stanowią, że świadczenia z pomocy społecznej mają na celu umożliwienie przezwyciężania trudnych sytuacji życiowych, których osoby ubiegające się o pomoc nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości oraz wspieranie osób i rodzin w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwiania im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zatem zadaniem pomocy społecznej jest zapobieganie sytuacjom, o których mowa, przez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Jak wynika z tych przepisów pomoc społeczna jest instytucją stosowaną wyjątkowo w sytuacjach, w których obywatel nie jest w stanie sam podołać okolicznościom życiowym. Pomoc ta przyznawana jest w różnej formie i zakresie, a przyznanie jej uzależnione jest od spełnienia określonych przez ustawodawcę warunków. Niewątpliwie uzyskiwany przez skarżącą dochód (renta w wysokości 769,05 zł od 1 marca 2014 r.) nawet bez wliczania do niego uzyskanego przez skarżącą od 1 marca 2014 r. dodatku mieszkaniowego (niezależnie od jego wysokości) przekracza określone ustawowo kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej, które wynosi 542 zł. W tej sytuacji wniosek skarżącej o przyznanie pomocy mógł być rozpatrzony jedynie na podstawie art. 41 u.p.s., który w ust. 1 stanowi, że w szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany m.in. specjalny zasiłek celowy w wysokości nieprzekraczającej odpowiednio kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodziny, który nie podlega zwrotowi. Specjalny zasiłek celowy jest świadczeniem przyznawanym w ramach tzw. uznania administracyjnego, o czym świadczy użyte w przywołanym przepisie słowo "może". Powoduje to, że nawet przy zaistnieniu przesłanek do jego otrzymania nie każda osoba musi go otrzymać. Fakt przyznania i wysokość przyznanego świadczenia zależą zatem od uznania organu wydającego decyzję. Ośrodki pomocy dysponują bowiem ograniczonymi środkami finansowymi, a posiadane fundusze muszą być rozdzielane pomiędzy znaczną liczbę osób wymagających wsparcia. Nie ulega więc wątpliwości, że organ nie może zabezpieczyć wszystkich potrzeb osób ubiegających się o pomoc, jak i udzielać tych świadczeń w oczekiwanej przez te osoby wysokości.