Wyrok NSA z dnia 5 października 2018 r., sygn. I GSK 816/18

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Hanna Kamińska Sędzia NSA Lidia Ciechomska-Florek (spr.) Sędzia del. WSA Cezary Kosterna Protokolant Kacper Tybuszewski po rozpoznaniu w dniu 21 września 2018 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 27 stycznia 2016 r. sygn. akt I SA/Lu 766/15 w sprawie ze skargi Stowarzyszenia A. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia 26 maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie zwrotu dotacji wykorzystanej niezgodnie z przeznaczeniem 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. na rzecz Stowarzyszenia A. w Lublinie 2400 (dwa tysiące czterysta) złotych tytułem kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z 27 stycznia 2016 r. sygn. akt I SA/Lu 766/15, w sprawie ze skargi Stowarzyszenia S. w L. (skarżąca), uchylił zaskarżoną decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia [...] maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie określenia kwoty dotacji podlegającej zwrotowi do budżetu miasta jako niewykorzystanej zgodnie z przeznaczeniem.

Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy. Prezydent Miasta L. decyzją z [...] stycznia 2015 r. określił wobec skarżącej dotację wykorzystaną niezgodnie z przeznaczeniem za 2011 i 2012 rok w wysokości 179.312,56 zł i nakazującą jej zwrot wraz z należnymi odsetkami. Rozpoznając odwołanie od decyzji organu pierwszej instancji Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z [...] maja 2015 r. utrzymało w mocy decyzję organu pierwszej instancji z [...] stycznia 2015 r. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ na wstępie przywołał treść art. 90 ust. 3, 3d i 4 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm. - dalej: u.s.o.) w brzmieniu z 2011 i 2012 r., wskazując, że przepisy te regulują zasady finansowania niepublicznych szkół i placówek przez jednostki samorządu terytorialnego. Organ wskazał, że dotacje dla placówek niepublicznych o uprawnieniach szkół publicznych są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań szkoły lub placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej. Dotacja może być wykorzystana wyłącznie na pokrycie wydatków bieżących szkoły lub placówki, co oznacza, że ma charakter podmiotowo-celowy, a ostatecznym "beneficjentem" dotacji ma być uczeń, wobec którego placówka realizuje funkcje kształcenia, wychowania i opieki. Nadto organ wskazał, że zgodnie z § 9 ust. 2 pkt 4 uchwały Rady Miasta L. z [...] listopada 2010 r. w sprawie ustalenia trybu udzielania i rozliczania oraz trybu i zakresu kontroli prawidłowości wykorzystania dotacji dla publicznych i niepublicznych przedszkoli, szkół, placówek oraz poradni psychologiczno-pedagogicznych na terenie miasta L. prowadzonych przez osoby prawne lub fizyczne, inne niż jednostka samorządu terytorialnego (Dz. Urz. Woj. Lubelskiego Nr 153, poz. 2698), kontrola podmiotów, którym udzielono dotacji z budżetu Miasta L. ma na celu sprawdzenie wykorzystania środków publicznych w zakresie zgodności działalności tych podmiotów z przepisami prawa, a w szczególności zgodności sposobów wykorzystania dotacji z celami określonymi w art. 80 ust. 3d i art. 90 ust. 3d u.s.o. Uchwała określa również termin wykorzystania i rozliczenia dotacji oraz obowiązki uprawnionych do otrzymania dotacji w zakresie prowadzenia dokumentacji księgowej. Zwrot dotacji wykorzystanych niezgodnie z przeznaczeniem odbywa się z zastosowaniem art. 252 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885 ze zm. dalej: u.f.p.). Odnosząc przywołany stan prawny do poczynionych w sprawie ustaleń Kolegium wyjaśniło, że Stowarzyszenie w latach 2011 i 2012 prowadziło Społeczne Liceum Ogólnokształcące, Niepubliczne Technikum, Liceum Ogólnokształcące, Szkoły Policealne oraz Zaoczne Liceum Uzupełniające. Na prowadzenie wyżej wymienionych placówek Prezydent Miasta L. przekazywał z budżetu miasta comiesięczne dotacje w wysokości 1.158.590,00 zł na rok 2011 oraz w wysokości 1.041.624,00 zł na 2012 rok. Uczniowie tych szkół uiszczali również miesięczne czesne, którego wysokości nie można było dokładnie ustalić. Środki finansowe, w tym dotacje oraz czesne, gromadzone były na rachunkach bankowych Stowarzyszenia. Przekazywanie dotacji organowi prowadzącemu spowodowało brak przejrzystości w rozliczeniach wydatków Szkół oraz brak możliwości dokładnego sprawdzenia operacji przepływów środków pieniężnych - wydatków poniesionych przez Szkoły z dotacji otrzymanych w 2011 i 2012 roku. W konsekwencji nie było możliwe rozliczenie dotacji poprzez analizę przepływów finansowych.