Postanowienie NSA z dnia 3 października 2018 r., sygn. II FZ 558/18

Wstrzymanie wykonania aktu

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 3 października 2018 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia B.D. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 29 maja 2018 r. sygn. akt I SA/Gd 394/18 w zakresie odmowy wstrzymania wykonania decyzji w sprawie ze skargi B.D. na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 8 marca 2018 r. nr [...] w przedmiocie zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej postanawia: oddalić zażalenie

Uzasadnienie

II FZ 558/18

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 29 maja 2018 r., sygn. akt: I SA/Gd 394/18, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku odmówił B.D. (skarżący) wstrzymania wykonania tytułu wykonawczego z dnia 28 listopada 2017 r., nr [...] w sprawie ze skargi na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Gdańsku z dnia 8 marca 2018 r., w przedmiocie uznania zgłoszonego zarzutu za nieuzasadniony. Ze stanu sprawy przedstawionego przez Sąd pierwszej instancji wynika, że skarżący w skardze na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 8 marca 2018 r. w przedmiocie zarzutów dotyczących prowadzonego postępowania egzekucyjnego wniósł o wstrzymanie wykonania tytułu wykonawczego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w zaskarżonym postanowieniu wskazał, że tytuł wykonawczy nie mieści się w katalogu aktów podlegających kognicji sądu administracyjnego. Tytuł wykonawczy jest jedynie dokumentem urzędowym stanowiącym dowód istnienia niewykonania obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Sąd zaznaczył, że zgodnie z art. 23 § 6 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r., o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. z 2017 r., poz. 1475) dla rozpoznania wniosku o wstrzymanie czynności egzekucyjnych właściwym jest organ sprawujący nadzór nad egzekucją. Dopiero wydany w tym trybie akt może być przedmiotem badania sądu pod kątem spełnienia przesłanek wstrzymania jego W konsekwencji Sąd uznał, że wniosek skarżącego o wstrzymanie wykonalności tytułu wykonawczego nie mieści się w granicach sprawy zainicjowanej skargą na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia 8 marca 2018 r. Z tych przyczyn Sąd uznał, że brak jest podstaw do uwzględnienia wniosku skarżącego o wstrzymanie wykonania tytułu wykonawczego na podstawie art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 ze zm.) - dalej p.p.s.a. W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił Sądowi naruszenie art. 61 § 3 p.p.s.a. poprzez jego błędną wykładnię i dowolne uznanie, że w sprawie nie zachodzą przesłanki do wstrzymania wykonania tytułu wykonawczego, pomimo, że tytuł wykonawczy mieści się w granicach sprawy zainicjowanej skargą oraz zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia skarżącemu znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i o wstrzymanie wykonania zaskarżonego tytułu egzekucyjnego, a ponadto o zasądzenie na rzecz skarżącego zwrotu kosztów postępowania zażaleniowego. Skarżący nie zgodził się z twierdzeniem Sądu, że tytuł wykonawczy nie mieści się w katalogu aktów podlegających kognicji sądu administracyjnego. Nadto podniósł, że pojęcie wykonania użyte przez ustawodawcę w art. 61 p.p.s.a. należy odnosić do wszystkich aktów i czynności poddanych kontroli sprawowanej przez sąd administracyjny. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Zażalenie nie ma usprawiedliwionych podstaw. Wojewódzki Sąd Administracyjny w zaskarżonym postanowieniu słusznie wskazał, że stosownie do obowiązującej regulacji prawnej, w tym art. 61 § 3 p.p.s.a. sąd administracyjny jest, co do zasady, uprawniony do wstrzymania wykonania zaskarżonego aktu lub czynności administracji, o ile zostaną spełnione wymienione w tym przepisie warunki. Z kolei akty lub czynności administracji jakie mogą być przedmiotem skargi do sądu administracyjnego wymienione zostały w art. 3 § 2, § 2a i § 3 p.p.s.a. Z przepisów tych wynika, że skarga do sądu administracyjnego na tytuł wykonawczy nie przysługuje, a zatem nie jest też możliwe w ramach uprawnień wynikających z art. 61 § 3 p.p.s.a., orzekanie przez sąd w przedmiocie wstrzymania wykonania tytułu wykonawczego. Należy także zauważyć, że prawidłowa wykładnia normy wynikającej z art. 61 § 3 p.p.s.a., na który powołuje się skarżący podnosząc, że wstrzymanie wykonania decyzji przez sąd na podstawie tego przepisu dotyczy także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy wymaga uwzględnienia granic kognicji sądu administracyjnego wymienionych w art. 135 p.p.s.a. Stanowi on, że sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Skoro więc sąd ma prawo zastosować dopuszczalne ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa do aktów wydanych we wszystkich postępowaniach w granicach sprawy, której dotyczy skarga, to analogicznie, normę art. 61 § 3 p.p.s.a. należy interpretować w ten sposób, że daje ona sądowi podstawę do wstrzymania wykonania wszystkich aktów i czynności podjętych w granicach tej samej sprawy. Przepis art. 61 § 3 p.p.s.a. daje więc sądowi możliwość wstrzymania wykonania aktu (czynności), którego dotyczy skarga, oraz wszystkich innych aktów dotyczących tego samego stosunku administracyjnoprawnego. Nie można wobec tego uznać za zasadny wniosku skarżącego, która domaga się, aby sąd rozpoznając skargę na postanowienie utrzymujące w mocy postanowienie, którym uznano za nieuzasadniony zgłoszony zarzut w sprawie prowadzonej egzekucji, na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a., wstrzymał także wykonanie tytułu wykonawczego, na podstawie którego prowadzone jest ta egzekucja. Tytuł wykonawczy nie mieści bowiem się zarówno w kategorii decyzji i postanowień wymienionych w art. 61 § 2 pkt 1 p.p.s.a., jak również w kategorii aktów i czynności z zakresu administracji publicznej dotyczących uprawnień i lub obowiązków wynikających z przepisów prawa, o których mowa w art. 61 § 2 pkt 2 ustawy. Nie jest także uchwałą organu jednostki samorządu terytorialnego lub aktem terenowego organu administracji rządowej (art. 61 § 2 pkt 3). Tytuł wykonawczy, jak trafnie zauważył Sąd pierwszej instancji, jest natomiast dokumentem urzędowym stanowiącym dowód istnienia niewykonania obowiązku wynikającego z przepisu prawa (por. postanowienia NSA: z dnia 8 grudnia 2008 r., II FZ 440/08 oraz z dnia 22 czerwca 2016 r., II FSK 1062/16; dost. na: www.orzeczenia.nsa.gov.pl). Wobec tego sąd administracyjny nie ma kompetencji do wstrzymania wykonania tytułu wykonawczego. Niezależnie od powyższego wypada podnieść, że treść wniosku skarżącego o wstrzymanie wykonania nie wskazuje okoliczności spełniających choć jedną z dwóch wymienionych w art. 61 § 3 p.p.s.a. przesłanek wnioskowanej ochrony. W myśl tego przepisu sąd może wstrzymać na wniosek skarżącego wykonanie (w całości lub w części) wskazanych wyżej aktów lub czynności jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Sąd nie jest przy tym uprawniony do samodzielnego poszukiwania okoliczności spełniających wymienione w tym przepisie przesłanki. To strona skarżąca w celu uzyskania ochrony własnego występując z takim wnioskiem, ma obowiązek wykazania istnienia ustawowych przesłanek uzasadniających to żądanie. Z tych względów Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że zaskarżone postanowienie nie narusza prawa oraz w oparciu o art. 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., postanowił jak w sentencji.