Wyrok NSA z dnia 6 marca 2018 r., sygn. II FSK 530/16

Podatek od spadków i darowizn

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Antoni Hanusz, Sędzia NSA Andrzej Jagiełło (sprawozdawca), Sędzia WSA (del.) Marek Olejnik, Protokolant Anna Rembowska, po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2018 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej L.K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 4 listopada 2015 r. sygn. akt I SA/Sz 859/15 w sprawie ze skargi L.K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 22 maja 2015 r. nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości, 2) uchyla decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 22 maja 2015 r. nr [...] 3) zasądza od Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Szczecinie na rzecz L.K. kwotę 3025 (słownie: trzy tysiące dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

Uzasadnienie

UZASADNIENIE 1.1 Wyrokiem z dnia 4 listopada 2015 r., sygn. akt I SA/Sz 859/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę L.K. (Skarżąca) na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Szczecinie z dnia 22 maja 2015 r. w przedmiocie podatku od spadków i darowizn. 1.2 Przedstawiając stan sprawy Sąd wskazał, że w toku postępowania w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2006 i 2008 rok od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, strona na okoliczność źródła sfinansowania wydatków poniesionych w 2006 r. i 2008 r. wskazała między innymi oszczędności pochodzące z przekazywanych przez rodziców w latach 2001-2008 środków pieniężnych na zaspokajanie potrzeb bytowych i pokrycie kosztów nauki oraz darowiznę kwoty 70.000 zł wpłaconą przez rodziców w 2008 r. bezpośrednio na konto developera. Skarżąca wyjaśniła, że rodzice przekazywali jej na utrzymanie około 2.000 zł miesięcznie przez cały okres studiów. Otrzymywała również stypendium przez 2 lata po około 500 zł miesięcznie oraz przez okres 2 lat po 500 zł miesięcznie za prowadzone badania. Ojciec Skarżącej potwierdził, że przez cały okres studiów przekazywał jej na utrzymanie 2000 zł miesięcznie a żona przekazywała jej na rachunek bankowy po 1000 zł miesięcznie. Decyzją z dnia 19 listopada 2012 r. Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Szczecinie ustalił wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn w kwocie 8. 745 zł z tytułu nabycia w latach 2001-2006 w drodze darowizny od darczyńcy T.K. środków pieniężnych w łącznej kwocie 63.000 zł. Organ uznał, że w sprawie ma zastosowanie art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) - dalej: u.p.s.d., w związku z tym, że obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się obdarowanej przed organem podatkowym w toku postępowań w sprawie podatku dochodowego w ujawnionych źródłach przychodu lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony. Po rozpoznaniu odwołania Skarżącej Dyrektor Izby Skarbowej w Szczecinie decyzją z dnia 31 maja 2013 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Po rozpoznaniu skargi Skarżącej na tę decyzję Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wyrokiem z dnia 19 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Sz 866/13, uchylił zaskarżoną decyzję. Sąd stanął na stanowisku, że przekazane obdarowanej w okresie od 2001 do 2006 roku przez rodziców łączne środki w wysokości umożliwiającej zarówno zaspokajanie usprawiedliwionych potrzeb, a także zaoszczędzenie, bowiem wykraczały poza ramy wynikające z art. 135 ustawy z dnia 28 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r., poz. 788) - dalej: k.r.o. Zdaniem Sądu zbadania wymaga, czy obdarowana wymagała alimentacji, w jakim zakresie i ewentualnie w jakim okresie, a co za tym idzie wskazanie dlaczego właśnie kwota 126.000 zł (pochodząca od obojga rodziców) została uznana przez organy podatkowe za darowiznę wykraczającą poza obowiązek alimentacyjny. Takich ustaleń nie przeprowadzono w toku podstępowania podatkowego. Przyjęto jedynie, że kwoty wpłacane przez rodziców obdarowanej na rachunek bankowy w latach 2001-2006 , w wysokości 67.700 zł, były przeznaczone i wydatkowane na jej bieżące potrzeby, natomiast otrzymane od darczyńcy środki pieniężne, jako zaoszczędzone przez obdarowaną, stanowią darowiznę. Obdarowana wskazywała na oszczędności w wysokości 88.700 zł. W ocenie Sądu, organy nie wyjaśniły, dlaczego właśnie kwota 63.000 zł pochodząca od jednego z rodziców stanowi darowiznę. W konsekwencji tego wyroku Dyrektor Izby Skarbowej w Szczecinie decyzją z dnia 11 sierpnia 2014 r. uchylił decyzję organu pierwszej instancji w przedmiocie ustalenia solidarnie obdarowanej i darczyńcy zobowiązania w podatku od spadków i darowizn i przekazał sprawę temu organowi do ponownego rozpatrzenia. Po ponownym rozpatrzeniu sprawy Naczelnik Urzędu Skarbowego w S., decyzją z dnia 18 lutego 2015 r. ustalił zobowiązanie w podatku od spadków i darowizn w kwocie 8.745 zł z tytułu nabycia w latach 2001 - 2006 w drodze darowizny od darczyńcy środków pieniężnych w wysokości 63.000 zł. Po rozpoznaniu odwołania obdarowanej i darczyńcy Dyrektor Izby Skarbowej w Szczecinie, decyzja z dnia 22 maja 2015 r. utrzymał w mocy decyzję organu pierwszej instancji. Organ odwoławczy powołał przepisy art. 1 ust. 1 pkt 2, art. 4 ust. 1 pkt 5, art. 5, art. 6 ust. 4, art. 7 ust. 1, art. 8 ust. 1, art. 9 ust. 2, art. 15 ust. 4 u.p.s.d. i art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. Nr 222, poz. 1629 ze zm.). Organ włączył do materiału dowodowego przedmiotowego postępowania decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego w S.