Wyrok NSA z dnia 22 lutego 2017 r., sygn. I GSK 2236/15

Celne prawo

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Ludmiła Jajkiewicz Sędzia NSA Lidia Ciechomska- Florek (spr.) Sędzia del. WSA Piotr Kraczowski Protokolant Magdalena Chewińska po rozpoznaniu w dniu 08 lutego 2017 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej [A.] sp. z o.o. w P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 17 września 2015 r. sygn. akt III SA/Gd 498/15 w sprawie ze skargi [A.] S.A. w P. (obecnie [A.] Sp. z o.o. w P.) na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Gdyni z dnia [...] kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie cła antydumpingowego 1. oddala skargę kasacyjną; 2. zasądza od [A.] Sp. z o.o. w P. na rzecz Dyrektora Izby Celnej w Gdyni 1.500 (jeden tysiąc pięćset) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego w części.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku wyrokiem z dnia 17 września 2015 r., sygn. akt III SA/Gd 498/15, po rozpoznaniu sprawy ze skargi A. Spółki Akcyjnej z siedzibą w P. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Gdyni z dnia 15 kwietnia 2015 r. nr [...] w przedmiocie cła antydumpingowego, oddalił skargę.

Sąd za podstawę rozstrzygnięcia przyjął następujące ustalenia. Decyzją z dnia 15 kwietnia 2015 r. wydaną wobec A. Spółki akcyjnej z siedzibą w P. Dyrektor Izby Celnej w Gdyni (dalej: Organ lub DIC) utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w Gdyni z dnia 27 listopada 2014 r. wydaną w przedmiocie weryfikacji zgłoszenia celnego co do pochodzenia towaru, długu celnego oraz cła antydumpingowego. W uzasadnieniu wydanej decyzji Organ wskazał, że stan faktyczny sprawy jest bezsporny. Spór dotyczy zaś kraju pochodzenia przywiezionego towaru i nałożenia na niego cła antydumpingowego z uwagi na wyniki postępowania kontrolnego przeprowadzonego przez OLAF w zakresie pochodzenia tkaniny siatkowej z włókna szklanego. W ocenie Organu wskazywane przez spółkę istnienie świadectwa pochodzenia nie daje podstaw do zwolnienia z odpowiedzialności za cła antydumpingowe w przypadku, gdy dowody wskazują, że towary podlegają cłom antydumpingowym z racji swojego pochodzenia. DIC wskazał, że zgodnie z treścią załącznika nr 6 do raportu OLAF tajlandzki Wydział Handlu Zagranicznego wystawiał świadectwa m.in. dla RESONIC (THAILAND) CO., LTD. w oparciu o fałszywe lub niepoprawne informacje przedstawione przez eksporterów. Takie świadectwa pochodzenia nie mogą zostać przyjęte jako dowód na to, że towary spełniają wymogi UE dotyczące pochodzenia. Zdaniem Organu, w realiach sprawy ustalono, że towar - tkaniny siatkowe z włókien szklanych, został wyeksportowany z Chin przez firmę B. Importerem była firma C. Towar zarejestrowano w deklaracji importowej, a następnie przeładowano do trzech innych kontenerów, ze zmienionym nadawcą i odbiorcą towaru wg deklaracji eksportowej, gdzie następnie towar wyeksportowano do UE. Eksporterem towaru była firma D. Importerem towaru znajdującego się w ww. kontenerach była firma A. Spółka Akcyjna. Na podstawie ww. dopasowania sporządzonego przez OLAF możliwe było zidentyfikowanie przesyłki jako wcześniej importowanej do Tajlandii z Chin. DIC uznał ponadto, że w realiach rozpatrywanej sprawy nie zostały naruszone przepisy ustawy - Ordynacja podatkowa i podkreślił, że w świetle regulacji wspólnotowych raport OLAF ma charakter dokumentu urzędowego, jako taki stanowi dowód tego co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Spółka nie podważyła wiarygodności ww. raportów OLAF. Materiał dowodowy w niniejszym postępowaniu został zebrany w wystarczającym stopniu do wydania rozstrzygnięcia i nie wymagał przeprowadzenia dodatkowego postępowania przez organ I instancji. Dane w raporcie zostały dopasowane do konkretnej numerycznie przesyłki i udokumentowane w taki sposób, aby można było prześledzić historię przemieszczania się towaru z Chin do krajów Unii Europejskiej. Dlatego też w ocenie DIC nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut zawarty odwołaniu i ponownie w piśmie z dnia 2 lutego 2015 r. dotyczący braku możliwości zapoznania się z pełnym stanowiskiem i kompletnymi ustaleniami funkcjonariuszy OLAF. Organ stanął na stanowisku, iż w sprawie nie doszło do naruszenia art. 10 ust. 1, art. 7 ust. 1 oraz art. 5 Rozporządzenia Rady (WE) Nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej. W dacie objęcia towaru wnioskowaną procedurą celną dla towaru klasyfikowanego do kodu Taric 7019 59 00 19, pochodzącego z Chin obowiązywało bowiem rozporządzenie nr 791/2011. W posumowaniu DIC uznał, że Naczelnik Urzędu Celnego w Gdyni zasadnie naliczył ostateczne cło antydumpingowe na towary objęte wyżej wskazanym zgłoszeniem celnym. Sąd I instancji rozpoznając skargę na ww. decyzję z dnia 15 kwietnia 2015 r. wyjaśnił, że przedmiotem importu w rozpoznawanej sprawie był towar objęty zgłoszeniem celnym z dnia 2 marca 2012 r., tj. siatka podtynkowa z włókna szklanego, zaklasyfikowana do kodu TARIC 7019 51 00 19, sprowadzona z Tajlandii wg faktury importowej z dnia 23 grudnia 2011 r., wystawionej przez D. Towar ten - w oparciu o przedstawione przy zgłoszeniu świadectwo pochodzenia Form A - został zadeklarowany z zastosowaniem preferencyjnej stawki celnej - 3,5%. Sąd I instancji wyjaśnił, że podstawą prawną do dokonania przez organ celny kontroli ww. zgłoszenia celnego był art. 78 ust. 1 WKC, zgodnie z którym po zwolnieniu towarów organy celne mogą z urzędu lub na wniosek zgłaszającego dokonać kontroli zgłoszenia. Zgodnie natomiast z art. 78 ust. 3 WKC, jeżeli z kontroli zgłoszenia lub kontroli po zwolnieniu towarów wynika, że przepisy regulujące właściwą procedurę celną zostały zastosowane w oparciu o nieprawidłowe lub niekompletne dane, organy celne podejmują, zgodnie z wydanymi przepisami, niezbędne działania w celu uregulowania sytuacji, biorąc pod uwagę nowe dane, którymi dysponują. Sąd I instancji wskazał, że istota sporu pomiędzy skarżącą spółką i organami celnymi w rozpoznawanej sprawie koncentrowała się na przyjęciu, że krajem pochodzenia importowanego towaru nie jest Tajlandia, a Chiny i - na skutek tego ustalenia - nałożenie na skarżącą cła konwencyjnego (erga omnes), a w szczególności cła antydumpingowego. Zdaniem Sądu I instancji zasadnicze znaczenie dla prawidłowego rozstrzygnięcia sprawy ma regulacja zawarta w art. 67 WKC. Zgodnie z tym przepisem, jeżeli szczególne przepisy nie stanowią inaczej, datą, którą należy uwzględniać przy stosowaniu wszelkich przepisów regulujących procedurę celną, do której są zgłaszane towary - jest data przyjęcia zgłoszenia celnego przez organy celne - pod warunkiem przedstawienia towarów organom celnym; zgłoszenia, które spełniają warunki określone w art. 62, są natychmiast przyjmowane przez te organy (art. 63 WKC). Dług celny w przywozie powstaje w wyniku dopuszczenia do swobodnego obrotu towaru podlegającego należnościom przywozowym, a w chwili przyjęcia zgłoszenia celnego powstaje dług celny (art. 201 ust. 1 lit. a i ust. 2 WKC). W ocenie Sądu I instancji dzień zgłoszenia celnego jest także wyznacznikiem dla zastosowania wobec towarów objętych zgłoszeniem celnym - środków polityki handlowej, jeżeli takie mają zastosowanie do danego towaru. Chodzi mianowicie o środki pozataryfowe, takie jak środki antydumpingowe w postaci ceł antydumpingowych, wprowadzane na mocy rozporządzeń Rady (WE) w wyniku postępowania antydumpingowego prowadzonego przez Komisję Europejską, jeżeli postępowanie takie wykaże stosowanie praktyk dumpingowych w przywozie określonego towaru na wspólnotowy obszar celny. Dla przedmiotowego towaru zgłaszanego do procedury dopuszczenia do obrotu w dniu przyjęcia ww. zgłoszenia celnego, tj. w dniu 2 marca 2012 r., pochodzącego z Chin i zaklasyfikowanego do ww. kodu Taric, stawka celna erga omnes wynosiła 7%. Sąd I instancji wskazał, że na podstawie rozporządzenia Komisji (UE) Nr 138/2011 z dnia 16 lutego 2011 r., nakładającego tymczasowe cło antydumpingowe na przywóz niektórych tkanin siatkowych o otwartych oczkach z włókien szklanych, pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej (Dz.U.UE.L.2011.43.9), na niektóre tkaniny siatkowe o otwartych oczkach z włókien szklanych o wadze powyżej 35g/m², objęte niektórymi kodami, pochodzące z Chin, nałożono tymczasowe cło antydumpingowe w wysokości 62,9%. Następnie w dniu 10 sierpnia 2011 r., weszło w życie Rozporządzenie Wykonawcze Rady (UE) Nr 791/2011 z dnia 3 sierpnia 2011 r. (Dz.U.UE.L.2011.204.1) w sprawie nałożenia ostatecznego cła antydumpingowego i ostatecznego pobrania tymczasowego cła nałożonego na przywóz niektórych rodzajów tkanin siatkowych o otwartych oczkach z włókien szklanych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej, na mocy którego na towary pochodzące z Chin została zasadniczo utrzymana stawka na poziomie określonym dla cła tymczasowego - 62,9%. Nie budziło wątpliwości w ocenie Sądu I instancji, że towar ujęty w ww. zgłoszeniu celnym, sklasyfikowany do kodu Taric 7019 59 00 10 został objęty przepisami ww. rozporządzeń. Ze zgromadzonego materiału dowodowego nie wynikało, by skarżąca przedstawiła fakturę handlową od producenta, która mogłaby stanowić podstawę do zastosowania innej niż stawka cła antydumpingowego w wysokości 62,9% - w szczególności nie przedstawiono faktury od przedsiębiorstwa, co do którego na podstawie art. 1 ust. 2 rozporządzenia Nr 791/2011 mogłaby być zastosowana inna (niższa) stawka cła antydumpingowego aniżeli zastosowana - 62,9%. Sąd I instancji wyjaśnił, że z uwagi na otrzymane w 2011 r. informacje o unikaniu ceł antydumpingowych nałożonych na chińskie tkaniny siatkowe o otwartych oczkach z włókien szklanych, Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) przeprowadził w Tajlandii na przełomie września i października 2013 r. wspólne dochodzenie z udziałem kompetentnych władz tajlandzkich, dotyczące unikania ceł antydumpingowych na import chińskich tkanin siatkowych o otwartych oczkach z włókien szklanych przez ich deklarowanie jako pochodzących z Tajlandii. Z ww. dochodzenia został sporządzony przez OLAF: Raport z misji z dnia 21 listopada 2013 r. (Nr [...]) oraz Raport końcowy z dnia 7 sierpnia 2014 r. (Nr [...]) - oba raporty zostały wyposażone w odnośne załączniki. Na treści wskazanych raportów oparły się w rozpoznawanej sprawie organy celne ustalając, że przedmiotowe tkaniny siatkowe o otwartych oczkach z włókien szklanych miały chińskie pochodzenie. Sąd I instancji wskazał nadto, że pod rządami rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, EURATOM) Nr 883/2013 z dnia 11 września 2013 r., dotyczącym dochodzeń prowadzonych przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) oraz uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1073/1999 Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie Rady (Euratom) nr 1074/1999, które weszło w życie w dniu 1 października 2013 r. (Dz.U.UE.L.2013.248.1) sporządzone zostały ww. raporty, na podstawie których organy celne oparły swoje ustalenia faktyczne. Natomiast w myśl art. 11 ust. 2 Rozporządzenia raporty stanowią dopuszczalny dowód w postępowaniu administracyjnym lub sądowym państwa członkowskiego, w którym istnieje potrzeba ich wykorzystania, w taki sam sposób i na takich samych warunkach co raporty urzędowe sporządzane przez krajowych kontrolerów administracyjnych. Zdaniem Sądu I instancji z przywołanych przepisów wynika wprost, że każdy raport OLAF stanowi dopuszczalny dowód w postępowaniu administracyjnym lub sądowym i że posiada taką samą wartość dowodową, jak podobne dokumenty sporządzane w postępowaniach prowadzonych przed organami krajowymi. Sporządzone przez inspektorów OLAF raporty (z misji oraz końcowy) stanowiły zatem dopuszczalny dowód w prowadzonym przez odpowiednie polskie władze krajowe - w pełni autonomicznym - postępowaniu celnym ukierunkowanym na przeprowadzenie kontroli zgłoszenia celnego, na podstawie którego objęto procedurą dopuszczenia do obrotu tkaninę siatkową o określonych parametrach. Dowód ten podlegał ocenie organów na ogólnych zasadach. W ocenie Sądu I instancji, w przedmiotowych raportach OLAF - w sposób szczegółowy - opisano mechanizm przywozu z Chin siatki podtynkowej z włókna szklanego, wprowadzenia towaru do wolnej strefy celnej w Tajlandii a następnie jej opuszczenia i wprowadzenia towaru na obszar celny UE. W Tajlandii towar nie podlegał jakiemukolwiek przetworzeniu ani czynnościom produkcyjnym, a jedynie był magazynowany i przeładowywany w procedurze "cross-docking" z jednych kontenerów do innych. Dane w raportach zostały dopasowane do konkretnej numerycznej przesyłki i udokumentowane, tak by można było prześledzić historię przemieszczania się towaru z Chin do UE. Na podstawie ww. Raportów OLAF, które bazowały również na ustaleniach (danych) wynikających z Raportu z misji OLAF dotyczącego analogicznego dochodzenia w Malezji, ustalono modus operandi firm eksportujących siatkę podtynkową z włókna szklanego na obszar UE. Zdaniem Sądu I instancji treść wskazanych raportów dowodziła, że towar objęty zgłoszeniem celnym z dnia 2 marca 2012 r. był przedmiotem wyłącznie przeładunku, tak więc nie podlegał żadnemu przetworzeniu ani czynnościom produkcyjnym w Tajlandii, tak więc nie mógł - zgodnie z art. 24 WKC - uzyskać statusu pochodzenia z ww. kraju, a w konsekwencji należało uznać, że zachował niepreferencyjne chińskie pochodzenie. Sąd I instancji wskazał nadto, że sam fakt wystawienia świadectwa pochodzenia nie daje podstaw do przyjęcia, że przedmiotowy towar pochodził z Tajlandii. Wprawdzie autentyczność wystawienia świadectwa pochodzenia została potwierdzona, jednakże jak wynikało z materiału dowodowego, zostało ono wystawione w oparciu o fałszywe lub niepoprawne informacje przedstawione Wydziałowi Handlu Zagranicznego Tajlandii. Ta okoliczność sprawiła, że organy celne zasadnie nie oparły swoich ustaleń na tym dokumencie. W ocenie Sądu I instancji organy celne opierając się na treści raportu w sposób prawidłowy przyjęły, że importowany przez skarżącą towar pochodził z Chin, skąd - po jego przeładunku w Tajlandii - został przywieziony do UE. Procedura nakładania ceł antydumpingowych na podstawie Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 138/2011 i Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) Nr 791/2011 jest zgodna z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1225/2009, zaś akty prawne dotyczące OLAF nie są powiązane z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1225/2009. W sprawie nie miało też zastosowania przywołane przez skarżącą Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 437/2012 z dnia 23 maja 2012 r. (Dz. U. UE. L 2012.134.12), które weszło w życie w dniu 25 maja 2012 r. i nie stanowiło podstawy wydanej decyzji. W dniu objęcia przesyłki wnioskowaną procedurą celną dla towaru zaklasyfikowanego do kodu TARIC 7019 59 00 19, pochodzącego z Chin, obowiązywało rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 791/2011 z dnia 3 sierpnia 2011 r. w sprawie nałożenia ostatecznego cła antydumpingowego i ostatecznego pobrania tymczasowego cła nałożonego na przywóz niektórych rodzajów tkanin siatkowych o otwartych oczkach z włókien szklanych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej, które - w świetle ustaleń faktycznych wynikających ze sporządzonego w sprawie raportu OLAF - stanowiło podstawę prawną do obciążenia przedmiotowego towaru cłem antydumpingowym. Przepis art. 2 ww. rozporządzenia określił wysokość stawek cła antydumpingowego w wysokości 62,9% na towary wyprodukowane przez inne niż wskazane z nazwy w ww. rozporządzeniu przedsiębiorstwa. W przypadku, gdyby skarżąca w zgłoszeniu celnym zadeklarowała właściwe pochodzenie towaru, zgodnie z powyższym rozporządzeniem Rady zostałoby pobrane cło antydumpingowe. Zdaniem Sądu I instancji zarzut dotyczący "wykorzystania instytucji raportu" OLAF do pominięcia Rozporządzenia Rady (WE) nr 1225/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony przed przywozem produktów po cenach dumpingowych z krajów niebędących członkami Wspólnoty Europejskiej (Dz.U.UE.L.2009.343.51 ze zm.), jak też nałożenia cła antydumpingowego za okres wcześniejszy niż dzień wejścia w życie rozporządzenia wszczynającego postępowanie w sprawie obchodzenia ceł antydumpingowych nr 437/2012 jest chybiony. Procedura nakładania ceł antydumpingowych na podstawie Rozporządzenia Komisji (UE) Nr 138/2011 i Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) Nr 791/2011 jest zgodna z Rozporządzeniem Rady (WE) nr 1225/2009, zaś akty prawne dotyczące OLAF nie są powiązane z rozporządzeniem Rady (WE) nr 1225/2009. W sprawie nie miało też zastosowania przywołane przez skarżącą Rozporządzenie Komisji (UE) Nr 437/2012 z dnia 23 maja 2012 r. (Dz. U. UE. L 2012.134.12), które weszło w życie w dniu 25 maja 2012 r. i nie stanowiło podstawy wydanej decyzji. W dniu objęcia przesyłki wnioskowaną procedurą celną dla towaru zaklasyfikowanego do kodu TARIC 7019 59 00 19, pochodzącego z Chin, obowiązywało rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) nr 791/2011 z dnia 3 sierpnia 2011 r. w sprawie nałożenia ostatecznego cła antydumpingowego i ostatecznego pobrania tymczasowego cła nałożonego na przywóz niektórych rodzajów tkanin siatkowych o otwartych oczkach z włókien szklanych pochodzących z Chińskiej Republiki Ludowej, które - w świetle ustaleń faktycznych wynikających ze sporządzonego w sprawie raportu OLAF - stanowiło podstawę prawną do obciążenia przedmiotowego towaru cłem antydumpingowym. Przepis art. 2 ww. rozporządzenia określił wysokość stawek cła antydumpingowego w wysokości 62,9% na towary wyprodukowane przez inne niż wskazane z nazwy w ww. rozporządzeniu przedsiębiorstwa. W przypadku, gdyby skarżąca w zgłoszeniu celnym nr [...] zadeklarowała właściwe pochodzenie towaru, zgodnie z powyższym rozporządzeniem Rady zostałoby pobrane cło antydumpingowe. Sąd I wyjaśnił, że wykorzystany w rozpoznawanej sprawie przez organy celne raport OLAF (z misji i końcowy) został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami, a wynikające z niego ustalenia, przyjęte przez organy celne za podstawę faktyczną wydanych rozstrzygnięć, należy uznać za wiarygodne (zgodne z rzeczywistym stanem rzeczy). W toku postępowania skarżąca nie podważyła faktów zawartych w ww. raporcie OLAF ograniczając się jedynie do kwestionowania ustaleń faktycznych dokonanych przez upoważnione organy, nie przedstawiając żadnych dowodów na podważenie tych ustaleń. W ocenie Sądu I instancji nie doszło też do naruszenia prawa, które miałoby wpływ na wynik sprawy poprzez dopuszczenie obcojęzycznego środka dowodowego, jako dowodu w przedmiotowym postępowaniu, a tym samym niedopuszczalne dokonanie analizy nieprzetłumaczonego materiału dowodowego. Organ odwoławczy odnosząc się do takiego samego zarzutu formułowanego w odwołaniu wyjaśnił, że nieprzetłumaczony na język polski materiał dowodowy, to jedynie dokumenty objęte załącznikiem 2B-60 do raportu z misji. Dokumenty te zostały w dochodzeniu prowadzonym przez OLAF przedłożone uczestnikom misji przez firmę E. w celu potwierdzenia (udokumentowania) operacji dokonanych przez tę Spółkę na rzecz firmy D., która w niniejszej sprawie występuje w zgłoszeniu celnym jako eksporter towaru. Cały proceder natomiast stosowany w odniesieniu do importowanego przez skarżącą towaru został w stopniu wystarczającym opisany w pozostałej części raportu OLAF z misji z dnia 21 listopada 2013 r. oraz w raporcie OLAF końcowym z dnia 7 sierpnia 2014 r., które to - wraz z pozostałymi załącznikami - zostały przetłumaczone na język polski. Organy celne procedując w niniejszej sprawie nie naruszyły w ocenie Sądu I instancji przepisów prawa w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy, uznając słusznie, że importowany towar, objęty zgłoszeniem celnym z dnia 2 marca 2012 r. pochodzi z Chin. W konsekwencji, w sposób zasadny organy zastosowały stawkę ostatecznego cła antydumpingowego, prawidłowo wyliczając kwoty należności wynikające z długu celnego, które to wyliczenia nie były kwestionowane przez skarżącą.