Wyrok NSA z dnia 14 lipca 2016 r., sygn. I OSK 3060/14

Rodzinny wywiad środowiskowy jest niewątpliwie najważniejszym dowodem w postępowaniu w sprawie przyznania świadczeń z pomocy społecznej. Ta obligatoryjna forma postępowania wyjaśniającego wymaga od strony szczególnej aktywności, bowiem z uwagi na charakter ustaleń odnoszących się do sfery ściśle osobistej, trudno ją zastąpić innymi środkami dowodowymi.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Bożena Popowska (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Iwona Bogucka Sędzia del. WSA Wojciech Jakimowicz Protokolant st. asystent sędziego Anna Siwonia-Rybak po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2016 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej E. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 2 września 2014 r. sygn. akt III SA/Kr 1480/13 w sprawie ze skargi E. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Krakowie.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 2 września 2014 r., sygn. akt III SA/Kr 1480/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie oddalił skargę E. R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w K. z dnia [...] września 2013 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego (pkt 1) oraz przyznał ze środków budżetowych Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz adw. A. Ż. kwotę 240 złotych tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (pkt 2).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie przytoczył następujące okoliczności faktyczne i prawne sprawy.

Prezydent Miasta K. decyzją z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...], działając na podstawie art. 3 ust. 3 i 4, art. 4, art. 8, art. 11 ust. 2, art. 14, art. 17 ust. 1 pkt 5, art. 39, art. 102, art. 104, art. 106, art. 109 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.; dalej "u.p.s.") oraz § 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 17 lipca 2012 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U. z 2012 r., poz. 823), odmówił przyznania E. R. świadczenia w formie zasiłku celowego na: środki czystości - 40 zł, na majtki, na biustonosz, na letnią odzież, na buty oraz na rajstopy, zasiłku celowego w wysokości 250 zł miesięcznie. W uzasadnieniu decyzji organ podniósł, że 7 maja 2013 r. E. R. wystąpiła z wnioskiem o pomoc finansową w formie zasiłku celowego na środki czystości - 40 zł, zasiłku celowego na majtki, na biustonosz, na letnią odzież, na buty oraz na rajstopy. W trakcie składania wniosku nie wskazała miejsca swojego pobytu. Podała jedynie, że jest osobą bezdomną i przebywa wszędzie, a śpi w miejscach, o których nie może powiedzieć. Stąd też, w tym samym dniu, wezwano ją do nawiązania w terminie do 20 dni kontaktu z pracownikiem socjalnym, celem wskazania aktualnego miejsca pobytu oraz ustalenia terminu przeprowadzenia rodzinnego wywiadu środowiskowego. Pismo zostało wysłane na podany we wniosku adres. E. R. odebrała je osobiście 13 maja 2013 r. W dniu 27 maja 2013 r. zgłosiła się do Ośrodka i pomimo prób nawiązania rozmowy, nie udało się ustalić faktycznej sytuacji mieszkaniowej zainteresowanej oraz terminu wywiadu. Wnioskodawczyni kolejny raz oświadczyła, że przebywa wszędzie a miejsca noclegu nie poda. Ponadto, pozostawiła na dzienniku podawczym pismo, z którego nie wynika, gdzie faktycznie przebywa. W dniu 29 maja 2013 r. wystosowano kolejne wezwanie celem określenia miejsca i terminu wywiadu środowiskowego. Na wezwanie to E. R. odpowiedziała pismem złożonym w siedzibie Ośrodka w dniu 5 czerwca 2013 r., którego treść nie wskazuje na miejsce jej pobytu. W związku z powyższym brak było możliwości sporządzenia wywiadu środowiskowego, będącego zgodnie z art. 107 ust. 1 u.p.s. podstawą do ustalenia bieżącej sytuacji osobistej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej osób i rodzin. Organ uznał, że wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 4 u.p.s. wnioskodawczyni nie współpracuje z pracownikiem socjalnym w rozwiązywaniu swojej trudnej sytuacji życiowej, co w świetle art. 11 ust. 2 u.p.s. uzasadniało odmowę przyznania wnioskowanych świadczeń.