Wyrok NSA z dnia 17 lutego 2016 r., sygn. I OSK 2272/15

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Izabella Kulig-Maciszewska, Sędzia NSA Joanna Banasiewicz, Sędzia NSA Jan Paweł Tarno (spr.), Protokolant starszy asystent sędziego Ewa Dubiel, po rozpoznaniu w dniu 17 lutego 2016r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Fundacji "[...]" od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 kwietnia 2015 r. sygn. akt II SA/Wa 1696/14 w sprawie ze skargi Fundacji "[...]" na akt Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z dnia [...] maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia aktu 1. oddala skargę kasacyjną; 2. oddala wniosek Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych o zwrot kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z 13 kwietnia 2015 r. , II SA/Wa 1696/14 oddalił skargę Fundacji F. na akt Naczelnego Dyrektora Archiwów Państwowych z [...] maja 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia aktu w sprawie zorganizowania i prowadzenia archiwum zakładowego. W uzasadnieniu Sąd podniósł, że art. 33 ustawy z 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. Nr 171, poz. 1396 ze zm. - dalej "ustawa archiwalna"), który stanowi podstawę materialnoprawną wydanego w niniejszej sprawie aktu, wskazuje, iż: "archiwa zakładowe tworzy się w państwowych jednostkach organizacyjnych oraz w jednostkach samorządu terytorialnego i innych samorządowych jednostkach organizacyjnych, w których powstają materiały archiwalne" (ust. 1). "Jednostki, w których tworzy się archiwa zakładowe, ustala: 1) w odniesieniu do jednostek obejmujących działalnością obszar całego Państwa - Naczelny Dyrektor Archiwów Państwowych; 2) w odniesieniu do innych jednostek - dyrektor właściwego archiwum państwowego" (ust. 3).

Ustawa archiwalna nie określa formy prawnej "tworzenia" archiwum zakładowego i "ustalania" jednostki, w których takie archiwum ma być utworzone. Zdaniem składu orzekającego, tworzenie archiwum zakładowego i ustalenie przez właściwy organ jednostki, w której takie archiwum ma funkcjonować jest aktem administracyjnym w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a. Tak jak decyzja czy postanowienie są kierowane do określonych podmiotów, tak akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4, są kierowane przez organ administracji publicznej również do określonych podmiotów, albowiem wolą ustawodawcy było objęcie kontrolą sądu administracyjnego tych prawnych form działania administracji publicznej, które i są podejmowane przez organy w stosunku do podmiotów administrowanych w sprawach, dla których załatwienia nie jest przewidziana forma decyzji lub postanowienia administracyjnego. Akt lub czynność podejmowane są w sprawie indywidualnej w tym znaczeniu, że jej przedmiotem jest określony i zindywidualizowany stosunek administracyjny, którego źródłem jest przepis prawa powszechnie obowiązującego. Prowadzi to do wniosku, że o akcie lub czynności w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 4 p.p.s.a., na który może być wniesiona skarga do sądu administracyjnego, można mówić wówczas, gdy akt (czynność) podjęty jest w sprawie indywidualnej, skierowany jest do oznaczonego podmiotu administrowanego, dotyczy uprawnienia lub obowiązku tego podmiotu, samo zaś uprawnienie lub obowiązek, którego akt (czynność) dotyczy, jest określone w przepisie prawa powszechnie obowiązującego.