Wyrok NSA z dnia 8 września 2016 r., sygn. I GSK 1879/14

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Myślińska Sędzia NSA Marzenna Zielińska (spr.) Sędzia del. WSA Stefan Kowalczyk Protokolant Szymon Janik po rozpoznaniu w dniu 8 września 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Spółki A w [...] od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 30 lipca 2014 r. sygn. akt III SA/Po 452/14 w sprawie ze skargi Spółki A w [...] na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu z dnia [...] lutego 2014 r. nr [...] w przedmiocie określenia kwoty długu celnego 1. uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Poznaniu; 2. zasądza od Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu na rzecz Spółki A w [...] kwotę 2456 (dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt sześć) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

I

Wyrokiem z dnia 30 lipca 2014 r. (sygn. akt III SA/Po 452/14) Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; dalej powoływanej jako "p.p.s.a."), oddalił skargę Spółki A z siedzibą w [...] na decyzję Dyrektora Izby Celnej w Poznaniu z dnia [...] lutego 2014 r. (nr [...]) utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w Kaliszu z dnia [...] grudnia 2013 r. (nr [...]), którą organ ten dokonał retrospektywnego zarejestrowania uzupełniających kwot należności wynikających z długów celnych w przywozie (w wysokości [...] zł) z tytułu nałożenia cła antydumpingowego na towar zgłoszony do dopuszczenia do obrotu według zgłoszenia celnego zaewidencjonowanego w dniu [...] stycznia 2011 r., a zgłoszonego na rzecz skarżącej spółki.

Sąd pierwszej instancji wskazał w swoim rozstrzygnięciu ustalenia faktyczne i stanowisko organów celnych orzekających w sprawie. Organy te stwierdziły, że w dniu [...] stycznia 2011 r. w imieniu skarżącej spółki dokonano w procedurze uproszczonej zgłoszenia celnego zaewidencjonowanego pod pozycją OGL [...], które dotyczyło krzemu metalicznego zakupionego od A. Co. Ltd. Dla wspomnianego towaru przedstawiono świadectwo niepreferencyjnego pochodzenia towaru z Tajwanu oraz zadeklarowano kod CN 2804 69 00, kod Taric 2804 69 00 90 i stawkę konwencyjną w wysokości 5,5%. Postanowieniem z 12 kwietnia 2012 r. organ celny wszczął postępowanie w sprawie retrospektywnego zarejestrowania uzupełniającej kwoty należności wynikających z długu celnego w przywozie z tytułu dopuszczenia do obrotu towarów zgłoszonych według wspomnianego zgłoszenia celnego. Organ stwierdził bowiem, że w dniach od 22 do 27 maja 2011 r. Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) przy udziale tajwańskich organów przeprowadził na Tajwanie misję UE, która miała na celu przeanalizowanie importu krzemu metalurgicznego z Chin, a następnie eksportu do UE. Wynik misji OLAF został ujęty w sprawozdaniu THOR(2011)18655-27/07/2011, uzupełnionym dokumentem THOR(2011)27463-17/11/2011. W wyniku tej kontroli (obejmującej m.in. dostawy od wskazanego wyżej eksportera - A. Co. Ltd.) Tajwańskie Biuro ds. Handlu Zagranicznego (BOFT) unieważniło świadectwa pochodzenia, co do których krajem pochodzenia pozostała Chińska Republika Ludowa. Z kolei w dniu 11 września 2012 r. do organu wpłynęła informacja z Ministerstwa Finansów, że wprawdzie Komitet Odwoławczy BOFT statecznie wycofał się ze swej decyzji negującej tajwańskie pochodzenie krzemu eksportowanego do UE przez A. Co. Ltd., jednak nie przekazał szczegółów dotyczących przetwarzania krzemu i OLAF postanowił ponowić dochodzenie na Tajwanie. Organ celny dopuścił następnie jako dowód w sprawie raport OLAF z misji w Tajwanie w dniach 8 - 15 września 2012 r. (dokument THOR(2013)11413-07/05/2013) z załącznikami. W raporcie tym zakwestionowano wiarygodność wyników procesu oczyszczania w fabryce A. Co. Ltd. importowanego z Chin krzemu, a kontrolerzy OLAF doszli do wniosku, że wspomniana fabryka była raczej magazynem, a - ze względu na znaczną część krzemu nieczyszczonego reeksportowanego do UE oraz część krzemu podaną nieznacznemu oczyszczeniu (o 31%) - jedynym celem było obejście cła antydumpingowego nałożonego na krzem pochodzący z Chin. W konsekwencji organ celny uznał, że w przypadku krzemu objętego przedmiotowym zgłoszeniem celnym nie doszło do przetworzeń i przeróbek, o jakich mowa w art. 24 rozporządzenia Rady (EWG) Nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19 października 1992 r., str. 1 ze zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 2, t. 4, str. 307 z późn. zm.; dalej zwanego WKC), nadających pochodzenie kraju przetworzenia. W związku z tym Naczelnik Urzędu celnego uznał, że cały krzem posiadał chińskie pochodzenie i dlatego - na podstawie art. 201 i art. 214 WKC - należało określić dług celny (cło antydumpingowe) i następnie dokonać retrospektywnego zaksięgowania uzupełniającej kwot należności. Stanowisko organu I instancji podzielił Dyrektor Izby Celnej, nie uwzględniając tym samym odwołania skarżącej spółki. Organ odwoławczy uznał, że raport OLAF posiada przymiot dokumentu urzędowego i jako taki stanowi dowód tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Zdaniem Dyrektora Izby Celnej, usuwanie zanieczyszczeń i kruszenie na drobniejsze elementy per se nie jest obróbką ani przetwarzaniem, zaś usuwanie zanieczyszczeń niemetalicznych nie powoduje zmiany klasy czystości krzemu, zatem nie prowadzi do wytworzenia nowego produktu ani nie jest istotnym etapem wytwarzania. Organ odwoławczy stwierdził, że pod uwagę winien być brany jedynie proces czyszczenia, który zmienia stricte skład produktu i jego cechy, a zatem za nietrafny został uznany pogląd skarżącej, że analiza zanieczyszczeń pierwiastkami chemicznymi metali Fe, Al i Ca z założenia był błędna. Organy celne uznały, że do odmiennej oceny w sprawie nie prowadzą dowody wskazane przez stronę (m.in. wyniki badań, które miały zostać przeprowadzone w Laboratorium Uniwersytetu w Tajnej, protokół z przebiegu rozprawy przed Sądem Skarbowym w Dusseldorfie z 1 grudnia 2010 r., wyrok Sądu Skarbowego w Hamburgu z 12 sierpnia 2013 r., wyrok WSA w Gdańsku). Organy nie uznały także za stosowne powołania biegłego z dziedziny metalurgii, bowiem odpowiedzi na postawione przez skarżącą pytania zostały już udzielone zarówno przez ekspertów OLAF, jak i skarżącą.