Wyrok NSA z dnia 30 marca 2016 r., sygn. I GSK 858/14

Celne prawo

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marzenna Zielińska (spr.) Sędzia NSA Lidia Ciechomska- Florek Sędzia NSA Wojciech Kręcisz Protokolant Paweł Gorajewski po rozpoznaniu w dniu 30 marca 2016 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej I. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 19 lutego 2014 r. sygn. akt III SA/Wr 752/13 w sprawie ze skargi I. S. na decyzję Dyrektora Izby Celnej [...] z dnia [...] sierpnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie powstania długu celnego oraz wskazania dłużników zobowiązanych do zapłaty 1. oddala skargę kasacyjną, 2. zasądza od I. S. na rzecz Dyrektora Izby Celnej [...] 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 19 lutego 2014 r. (sygn. akt III SA/Wr 752/13) Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; zw. dalej "p.p.s.a."), oddalił skargę I. S. na decyzję Dyrektora Izby Celnej [...] z dnia [...] sierpnia 2013 r. (nr [...]), którą organ ten utrzymał w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego [...] z dnia [...] maja 2013 r. (nr [...]) stwierdzającą powstanie w dniu [...] lipca 2012 r. długu celnego w związku z usunięciem spod dozoru celnego towarów przewożonych w procedurze tranzytu, określającą kwotę należności wynikającą z powstałego długu celnego oraz uznającą za dłużników F. z siedzibą w Holandii oraz I. S.

Sąd pierwszej instancji wskazał w swoim rozstrzygnięciu ustalenia faktyczne i stanowisko organów celnych orzekających w sprawie. Organy te ustaliły, że w dniu [...] lipca 2012 r. objęto procedurą wywozu oraz wspólnotowego tranzytu zewnętrznego (z zastosowaniem procedury uproszczonej, według dokumentu zarejestrowanego pod numerem T1 [...]) komputery przenośne zapakowane w 10 kartonów. Towar został nadany w Holandii i miał zostać przewieziony do P. Spółki z o.o. [...], przy czym jako urząd celny przeznaczenia (do którego do 4 sierpnia 2012 r. przedmiotowy towar winien być dostarczony) wskazano Oddział Celny [...]. Końcowym odbiorcą towaru miała być B. w Moskwie. Głównym zobowiązanym była firma F., zaś przewozu dokonywali kierowcy (M. Z. i P. J.) zatrudnieni w przedsiębiorstwie I. S. Towar został załadowany na pojazd, na który nałożono plombę magazynową, zaś kierowcy przekazano dokumenty dotyczące przewożonych przesyłek (w tym zgłoszenia celne, listy załadunkowe, międzynarodowe samochodowe listy przewozowe oraz dokument zawierający pouczenie, że przewożone towary i związane z nimi dokumenty należy dostarczyć do urzędu celnego celem dokonania odprawy celnej). W dniu [...] lipca 2012 r. podczas rozładunku w P. Sp. z o.o. w obecności pracownika magazynu stwierdzono uszkodzenie plomby znajdującej się na samochodzie oraz braki w przewożonym ładunku, w tym brak całości towaru objętego wspomnianą notą tranzytową. Upoważniony odbiorca (z zastosowaniem komunikatów w systemie NCTS) poinformował urząd celny o całkowitym braku towaru objętego notą tranzytową, zaś ujawnioną kradzież zgłoszono na Policję. Z uwagi na to, że w wyznaczonym terminie przedmiotowy towar nie został przedstawiony w urzędzie celnym przeznaczenia, Naczelnik Urzędu Celnego [...] wszczął postępowanie w sprawie dotyczącej określenia kwoty długu celnego. W toku tegoż postępowania I. S. złożył wyjaśnienia, z których wynika, że kierowcy nie brali bezpośrednio udziału w załadunku pojazdów, zaś podczas podróży mieli trzy postoje (dziesięcio-, sześciu- i dwuminutowy) i nic podejrzanego nie widzieli, zaś kradzież towaru ujawniono dopiero [...]. Przesłuchano również kierowcę pojazdu (M. Z.), który zeznał, że był przy załadunku towarów, a naruszenie plomby zauważył po podjechaniu pod rampę w siedzibie P. Sp. z o.o. Decyzją z dnia [...] maja 2013 r. Naczelnik Urzędu Celnego: 1) stwierdził, że w dniu [...] lipca 2012 r. powstał dług celny w związku z usunięciem spod dozoru celnego towaru w postaci komputerów przenośnych, przewożonego w procedurze tranzytu na podstawie wskazanego wyżej dokumentu T1 z [...] lipca 2012 r., 2) określił kwotę należności wynikającą z długu celnego (0 zł), a także 3) uznał za dłużników solidarnych: F. (jako głównego zobowiązanego) oraz I. S. (jako przewoźnika). Po rozpatrzeniu odwołania I. S., Dyrektor Izby Celnej decyzją z [...] sierpnia 2013 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Zdaniem organu odwoławczego, w niniejszej sprawie na skutek kradzieży uniemożliwiono organom celnym kontrolę towarów objętych dozorem celnym, a zatem nastąpiło usunięcie towaru spod dozoru celnego, które musiało skutkować określeniem należności przywozowych - stosownie do treści art. 203 ust. 1 rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19 października 1992 r., s. 1 z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne , rozdz. 2, t. 4, s. 307; dalej zwanego WKC). Powołując się na treści art. 203 ust. 3 tiret 4 WKC, Dyrektor Izby Celnej stwierdził, że za dłużników należało uznać głównego zobowiązanego oraz przewoźnika. Solidarna odpowiedzialność przewoźnika wynikała z tego, że jego pracownik (kierowca pojazdu), który uczestniczył w załadunku towaru i nie wykonał obowiązku określonego w art. 96 ust. 2 WKC, bowiem nie przedstawił towaru w wyznaczonym czasie w urzędzie celnym przeznaczenia. Organ odwoławczy stwierdził przy tym, że odpowiedzialność przewoźnika ma charakter obiektywny, skutkujący przyjęciem przez niego ryzyka dopełnienia obowiązków związanych z prawidłowym zamknięciem procedury. W związku z tym usunięcie spod dozoru celnego przez osoby trzecie towarów objętych należnościami celnymi nie powoduje wygaśnięcia obowiązku z nimi związanego.