Wyrok NSA z dnia 22 września 2016 r., sygn. II FSK 2034/14

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Maciej Jaśniewicz (sprawozdawca), Sędzia NSA Jerzy Rypina, Sędzia WSA (del.) Bogusław Woźniak, Protokolant Anna Dziewiż-Przychodzeń, po rozpoznaniu w dniu 22 września 2016 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej D. S. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 marca 2014 r., sygn. akt I SA/Gl 1155/13 w sprawie ze skargi D. S. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 czerwca 2013 r., nr [...] w przedmiocie podatku od spadków i darowizn oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1.1. Wyrokiem z dnia 5 marca 2014 r. o sygn. akt I SA/Gl 1155/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w sprawie ze skargi D. Ś. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 19 czerwca 2013 r. w przedmiocie podatku od spadków i darowizn.

1.2. W uzasadnieniu Sąd I instancji wskazał, że postanowieniem z dnia 2 kwietnia 2013 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. odmówił Skarżącej wszczęcia postępowania w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania w podatku od spadków i darowizn z tytułu darowizny, dokonanej pod pozorem umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego z dnia 18 marca 2010 r., a otrzymanej przez D. Ś. Organ I instancji wskazał, że w 2013 r. N. Ś. oraz D. Ś. złożyli w Urzędzie Skarbowym wspólne zeznanie podatkowe o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych tytułem darowizny, jako darczyńców wskazując odpowiednio: M. i T. Ś. Jako przedmiot nabycia każdy z obdarowanych wskazał udział w ½ części w lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość. Z § 2 umowy sprzedaży wynikało, że M. Ś., działając w imieniu własnym oraz jako pełnomocnik swojej żony T. Ś., złożył oświadczenie woli o sprzedaży lokalu mieszkalnego nr 9, położonego w P., z którym związany był udział w nieruchomości wspólnej i użytkowaniu wieczystym gruntu - N. i D. małżonkom Ś., za cenę 125.000 zł, a N. i D. Ś. oświadczyli, że powyższy lokal wraz z przysługującym udziałem w nieruchomości wspólnej oraz prawie wieczystego użytkowania gruntu kupują ze środków pochodzących z ich majątku wspólnego. Do złożonego zeznania strony załączyły pismo z dnia 22 lutego 2013 r., zatytułowane "Czynny żal z oświadczeniem", w którym wskazały, że: "akt notarialny (...) sporządzony przed notariuszem (...) miał na celu ukrycie darowizny (...) lokalu mieszkalnego (...), a mimo nazwania go umową sprzedaży i aktem ustanowienia hipoteki w rzeczywistości stanowił on o darowiźnie w/w nieruchomości na naszą rzecz". Z przedłożonych przez stronę oświadczeń i wyjaśnień wynikało żądanie dotyczące uznania, że nabycie przedmiotowego lokalu przez N. Ś. oraz D. Ś. nastąpiło tytułem darowizny dokonanej przez M. i T. Ś. - co powinno podlegać opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Organ I instancji stwierdził natomiast, że w sprawie nie dokonano czynności cywilnoprawnej o cechach darowizny. Organ uznał, że zamiarem M. Ś. (i jego żony) jako kredytobiorców kredytu zaciągniętego na niekorzystnych warunkach było uzyskanie środków pieniężnych, by go spłacić kredytem na korzystniejszych warunkach, co wykluczało tytuł darmy transakcji, która miała charakter ekwiwalentny. W zażaleniu na to postanowienie strona podniosła zarzut naruszenia art. 199a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm., zwana dalej: "Ordynacja podatkowa") poprzez nieuwzględnienie zgodnego zamiaru stron oraz celu czynności prawnej i niezasadne ustalenie treści czynności prawnej wyłącznie na podstawie dosłownego brzmienia oświadczeń woli stron czynności.