Postanowienie NSA z dnia 10 listopada 2015 r., sygn. I OZ 1468/15

Prawo pomocy

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Wiesław Morys po rozpoznaniu w dniu 10 listopada 2015 na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia B. M. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt II SA/Rz 58/15 o odmowie zmiany postanowienia z dnia 4 marca 2015 r. w sprawie ze skargi B. M. na postanowienie Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. [...] w K. z dnia [...] listopada 2014 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia terminu do złożenia indeksu postanawia: oddalić zażalenie. 2

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt II SA/Rz 58/15, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odmówił B. M. zmiany postanowienia tego Sądu z dnia 4 marca 2015 r., mocą którego zwolniono B. M. od opłat sądowych w całości i odmówiono jej przyznania prawa pomocy w pozostałym zakresie. Jak wskazał Sąd w jego uzasadnieniu z przedstawionych przez skarżącą we wniosku PPF informacji wynikało, że jest ona studentką Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. [...] w K. i tam też mieszka. Jej dotychczasowym dochodem było jedynie stypendium rektora oraz stypendium zamawiane, których nie przyznano jej w aktualnym roku akademickim. Pozostaje wobec tego na utrzymaniu rodziców, wraz ze studiującą w K. siostrą. Wydatki na ich utrzymanie wynoszą miesięcznie po około 800 zł. Ojciec choruje przewlekle, z czym związane są znaczne koszty leczenia. Siostra od dzieciństwa leczy się na schorzenia nerek, z tym że obecnie nastąpiła przerwa w leczeniu. Dochód rodziców wynosi łącznie 4300 zł. Rodzice mieszkają w domu o powierzchni 140 m kw. Ponoszą koszty własnego utrzymania, jak również utrzymania córek w K. i w K. Wydatkują m.in. 615 zł na spłatę raty kredytu, 200 zł na lekarstwa, 300 zł na dojazdy do pracy, 1500 zł - na własne utrzymanie. W oparciu o tak ustalony stan majątkowy rodziców skarżącej Sąd I instancji uznał, iż kwalifikuje ją to do otrzymania prawa pomocy w zakresie częściowym poprzez zwolnienie od kosztów sądowych. Wnioskiem z dnia 20 maja 2015 r. skarżąca zwróciła się o ustanowienie adwokata z urzędu celem sporządzenia skargi kasacyjnej od zapadłego w sprawie postanowienia z dnia 21 kwietnia 2015 r. odrzucającego jej skargę. W załączonym formularzu PPF zaznaczyła, iż wnosi o zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata. Postanowieniem z dnia 29 maja 2015 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie odmówił skarżącej zmiany postanowienia z dnia 4 marca 2015 r., dochodząc do przekonania, iż skarżąca nie wykazała zmian okoliczności, które miałyby wpływ na inną ocenę przesłanek warunkujących przyznanie prawa pomocy niż miało to miejsce w poprzednim orzeczeniu w tej materii. Na skutek wniesionego zażalenia Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem z dnia 29 lipca 2015 r., sygn. akt I OZ 868/15, uchylił to postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. W jego uzasadnieniu podkreślił, iż z uwagi na zamiar skarżącej wniesienia skargi kasacyjnej, którą skutecznie może sporządzić tylko profesjonalny pełnomocnik, Sąd I instancji winien jeszcze raz wnikliwie rozważyć, czy w sprawie nie nastąpiła zmiana okoliczności o których mowa w art. 165 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej: P.p.s.a., mając na uwadze całokształt okoliczności sprawy, w tym także kwestię różnicy w wysokości kosztów sądowych i kosztów ustanowienia profesjonalnego pełnomocnika, które to koszty z reguły są o wiele wyższe. Ponadto w ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego interpretacja przepisów prawa winna być dokonywana w taki sposób, by nie zamykać stronie możliwości dochodzenia swoich praw na drodze sądowej, co wynika z treści art. 45 ust. 1 i art. 77 ust. 2 Konstytucji RP.