Wyrok NSA z dnia 12 marca 2015 r., sygn. II GSK 266/14

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Marzenna Zielińska (spr.) Sędzia NSA Dariusz Dudra Sędzia del. WSA Małgorzata Grzelak Protokolant Paweł Gorajewski po rozpoznaniu w dniu 12 marca 2015 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 listopada 2013 r. sygn. akt V SA/Wa 976/13 w sprawie ze skargi M. G. na decyzję Ministra Finansów z dnia [...] lutego 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia należności z tytułu grzywny nałożonej mandatem karnym oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

I

Wyrokiem z dnia 14 listopada 2013 r. o sygn. akt V SA/Wa 976/13 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.; zw. dalej: "p.p.s.a."), uwzględnił skargę M. G., uchylając zaskarżoną decyzję Ministra Finansów z dnia [...] lutego 2013 r. (nr [...]), która utrzymywała w mocy decyzję Wojewody [...] z dnia [...] października 2012 r. (nr [...]) o odmowie umorzenia w całości oraz w części należności wynikającej z grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego kredytowanego. Ponadto Sąd przyznał pełnomocnikowi skarżącego wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej świadczonej z urzędu.

Sąd pierwszej instancji wskazał w swoim rozstrzygnięciu ustalenia faktyczne i stanowisko organów administracji orzekających w sprawie. Organy te ustaliły, że wnioskiem z dnia [...] sierpnia 2012 r. M. G. zwrócił się o umorzenie w całości lub w części spłaty należności wynikającej grzywny (1000 zł) nałożonej na niego w dniu [...] lutego 2012 r. w drodze mandatu karnego kredytowanego [...]. Wnioskodawca stwierdził, że znajduje się w trudnej sytuacji finansowej, prowadzi czteroosobowe gospodarstwo domowe, którego dochód stanowi renta zobowiązanego w wysokości 498,72 zł. W toku późniejszego postępowania wnioskodawca podniósł również, że stał się osobą bezrobotną i że zarówno on, jak i jego małżonka nie uzyskują dochodów. M. G. wniósł o ewentualną zamianę grzywny na prace społeczne. Wojewoda [...] nie uwzględnił wniosku strony i decyzją z dnia [...] października 2012 r. odmówił umorzenia wspomnianych należności, zaś Minister Finansów - po rozpoznaniu odwołania M. G. - decyzją z dnia [...] lutego 2013 r. utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu I instancji. Organ odwoławczy powołał się na treść art. 56 ust. 1 pkt 3, art. 57 i art. 64 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157, poz. 1240 ze zm.) oraz uznał, że ustalona w postępowaniu sytuacja finansowa zobowiązanego nie może być uznana za wystarczającą przesłankę do umorzenia zobowiązania w części lub w całości. Minister Finansów wskazał, że w aktach sprawy znajduje się orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia [...] października 2012 r. o tym, że zobowiązany nie jest niezdolny do pracy, a zatem nie zachodzi uzasadnione przypuszczenie nieskuteczności postępowania egzekucyjnego w okresie 3 lat, to jest w czasie kiedy wierzyciel ma prawo dochodzić należności z tytułu grzywien nałożonych w drodze mandatów karnych. W ocenie organu odwoławczego, wprawdzie wniosek M. G. spełnia przesłankę ograniczonych możliwości płatniczych dłużnika ze względu na brak środków na zapłatę należności bez szkody dla wydatków związanych z podstawowym utrzymaniem, jednakże umorzenie należności naruszałoby uzasadnione względy społeczne oraz ważny interes publiczny.