Postanowienie NSA z dnia 16 grudnia 2015 r., sygn. I FZ 518/15

Wstrzymanie wykonania aktu

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Arkadiusz Cudak (spr.), , , po rozpoznaniu w dniu 16 grudnia 2015 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Finansowej zażalenia R.J. od postanowienia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2015 r. sygn. akt III SA/Wa 2388/15 w zakresie odmowy wstrzymania wykonania decyzji w sprawie ze skargi R.J. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 20 lipca 2015 r. nr [...] w przedmiocie uchylenia w całości decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za lipiec 2009 r. postanawia: oddalić zażalenie

Uzasadnienie

I FZ 518/15

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia 2 października 2015 roku, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w sprawie o sygnaturze akt III SA/Wa 2388/15, działając na podstawie art. 61 § 3 i 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U z 2012r., poz. 270 ze zm.,) dalej p.p.s.a., odmówił R.J. (dalej Skarżący) wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 20 lipca 2015 roku w przedmiocie uchylenia w całości decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za lipiec 2009 roku. Pismem z dnia 4 września 2015 r., Skarżący złożył wniosek o wstrzymanie wykonania części zaskarżonej decyzji. W uzasadnieniu wniosku wskazał, iż zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia mu znacznej szkody, oraz spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Zdaniem Skarżącego zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji są niezgodne z prawem oraz spowodują "zniszczenie jego przedsiębiorstwa, osobę Skarżącego i zatrudnionych pracowników, których będzie musiał zwolnić". Skarżący oświadczył, że nie posiada środków finansowych aby zapłacić zobowiązania finansowe wynikające z powyższych decyzji, które uważa za niezgodne z prawem. W ocenie Sądu pierwszej instancji Skarżący nie wskazał konkretnych, popartych stosownymi dokumentami okoliczności, dotyczących jego sytuacji majątkowej, które pozwoliłyby Sądowi ocenić zasadność twierdzeń zawartych we wniosku. Skarżący nie wykazał tym samym żadnych przesłanek warunkujących uwzględnienie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji. Sąd dodał, że bez okoliczności uzasadniających wystąpienie przesłanki "znacznej szkody" lub "trudnych do odwrócenia skutków", o których mowa w art. 61 § 3 p.p.s.a., nie jest możliwa ocena wniosku pod kątem spełnienia warunków uzasadniających wstrzymanie zaskarżonej decyzji. Skarżący w zażaleniu na powyższe postanowienie zaskarżył je oraz wniósł o zmianę tego postanowienia oraz o wstrzymanie wykonania części zaskarżonej decyzji lub przekazania sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania. Skarżący w uzasadnieniu zażalenia przedstawił szereg argumentów świadczących w jego ocenie o wydaniu objętej skargą decyzji z naruszeniem prawa, oraz wskazał, że nie dysponuje środkami finansowymi żeby zapłacić wynikające z jej treści zobowiązanie podatkowe. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje. Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie, a zatem należało je oddalić. Wykładnia art. 61 p.p.s.a. prowadzi do wniosku, że sąd administracyjny rozpoznając wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji złożony w trybie art. 61 § 3 p.p.s.a. nie jest uprawniony do samodzielnego szukania okoliczności spełniających kryteria przyznania ochrony tymczasowej. Normy art. 61 § 3 p.p.s.a poprzez wskazanie, że sąd jest władny do działania w tym zakresie jedynie na wniosek skarżącego, zaś decyzja sądu uzależniona jest od spełnienia choć jednej ze wskazanych w ustawie przesłanek pozytywnych przesądzają, że sąd nie ma możliwości rozważania innych argumentów ponad te, które wskazano we wniosku. Oznacza to, że na podstawie art. 61 § 3 p.p.s.a., to skarżący w celu uzyskania ochrony własnego interesu, po tym jak wniesie skargę bądź równocześnie z dokonaniem tej czynności, występując z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji przez sąd, ma obowiązek wykazania istnienia oraz uzasadnienia ustawowych przesłanek popierających to żądanie (por. postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego: z 13 maja 2010 r., II FZ 182/10, z 4 lipca 2012 r., II OSK 1522/12, z 11 października 2012 r., II OZ 877/12, z 22 stycznia 2013 r., II GSK 1990/12, z 15 stycznia 2013 r., II OSK 3070/12, I FZ 589/12, I GZ 423/12, z 11 stycznia 2013 r., II OSK 2895/12, z 29 stycznia 2013 r., II FZ 1048/12, z 15 stycznia 2013 r., II GSK 2086/12, z 29 stycznia 2013 r., II FZ 1048/12, z 15 marca 2013 r., II FSK 410/13, z 4 lipca 2013 r., II GZ 323/13 CBOSA). Należy zatem uznać, że Skarżący w celu uzyskania tymczasowej ochrony swoich interesów poprzez wstrzymanie wykonania decyzji, we wniosku kierowanym do sądu powinien przedstawić okoliczności wskazujące na niebezpieczeństwo powstania znacznej szkody lub trudnych do odwrócenia skutków, w związku z wykonaniem decyzji. Powinien wykazać, że wykonanie decyzji może doprowadzić do niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Chodzi przy tym o adekwatny związek przyczynowy między wykonaniem decyzji przed zakończeniem postępowania jej sądowej kontroli, a możliwymi negatywnymi konsekwencjami jej wykonania opisanymi w art. 61 § 3 p.p.s.a., na wypadek uchylenia decyzji w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Stwierdzenie istnienia związku przyczynowego jest ustaleniem faktycznym, z którym ustawa wiąże określone skutki prawne. Odbywa się to za każdym razem w oparciu o okoliczności faktyczne konkretnej sprawy (por. postanowienie NSA z dnia 17 listopada 2014 roku, I FSK 1778/14, CBOSA). W świetle powyższych uwag należało uznać, że Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w zaskarżonym postanowieniu prawidłowo zauważył, ze Skarżący we wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji poprzez niepoparte żadnymi dokumentami twierdzenie, że nie dysponuje środkami na zapłatę zobowiązania podatkowego, nie wykazał w sposób pozwalający na uwzględnienie wniosku, istnienia okoliczności wskazujących na to, że wykonanie decyzji, której wstrzymania wykonania się domaga, wiąże się z niebezpieczeństwem powstania znacznej szkody lub spowodowaniem trudnych do odwrócenia skutków. Wreszcie podnieść też należy, że przedmiotem skargi w rozpoznawanej sprawie jest decyzja Dyrektora Izby Skarbowej z dnia 20 lipca 2015 roku uchylająca w całości decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego z dnia 16 kwietnia 2015 roku określającą wysokość należnego zobowiązania w podatku od towarów i usług za lipiec 2009 roku w wysokości 88.000,00 zł, a zatem nie nakłada obowiązku zapłaty zobowiązania podatkowego. Mając zaś na uwadze art. 61 § 3 p.p.s.a. w związku z art. 152 tej ustawy, wstrzymanie wykonania decyzji przez sąd określić można w ten sposób, że decyzja w znaczeniu formalnym obowiązuje, natomiast wstrzymaniu podlega jedynie ostatni element decyzyjnego stosowania prawa, w postaci osiągnięcia i realizacji celu w jakim została wydana. A zatem obowiązkiem Skarżącego we wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji przez sąd było też wykazanie, że zrealizowanie celu wskazanej powyżej decyzji, a zatem jej wykonanie, wiąże się z ryzykiem niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, na wypadek uwzględnienia skargi przez sąd, czego jednak Skarżący nie uczynił. Zauważyć również należy, że przedmiotem prowadzonego obecnie postępowania zażaleniowego jest jedynie postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 2 października 2015 roku odmawiające wstrzymania wykonania decyzji, a nie badanie legalności wydania tej decyzji. Dla tej ostatniej czynności ustawa Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi przewiduje odrębny tryb postępowania. Z tej przyczyny podnoszone przez Skarżącego w zażaleniu argumenty świadczące o wydaniu zaskarżonej decyzji niezgodnie z prawem, nie mogły zostać poddane ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznającego zażalenie. Z tej przyczyny, Naczelny Sąd Administracyjny działając na podstawie 184 w związku z art. 197 § 2 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.