Postanowienie NSA z dnia 8 maja 2014 r., sygn. I OZ 352/14

Prawo pomocy

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Małgorzata Borowiec po rozpoznaniu w dniu 8 maja 2014 r. na posiedzeniu niejawnym w Izbie Ogólnoadministracyjnej zażalenia T.R. na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 27 stycznia 2014 r. sygn. akt II SO/Op 38/13 o odmowie przyznania prawa pomocy w sprawie ze skargi T.R. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie prawa pomocy w sprawie zasiłku celowego w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania" postanawia uchylić zaskarżone postanowienie i przekazać sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Opolu.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Opolu postanowieniem z dnia 27 stycznia 2014 r. sygn. akt II SO/Op 38/13 odmówił T.R. przyznania prawa pomocy w sprawie z jego skargi na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego [...] z dnia [...] listopada 2013 r. nr [...] w przedmiocie prawa pomocy w sprawie zasiłku celowego w ramach programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania".

W uzasadnieniu wskazał, że wniosek T.R. o przyznanie prawa pomocy obejmował zarówno zwolnienie od kosztów sądowych, jak i ustanowienie profesjonalnego pełnomocnika, jednakże z uwagi na przedmiot sprawy, na podstawie art. 239 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j.: Dz. U. 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej w skrócie p.p.s.a.) wnioskodawca zwolniony jest z obowiązku uiszczania kosztów sądowych. Podał, że chociaż przepisy ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi dotyczące instytucji prawa pomocy (art. 243 - 263) nie zawierają takiego przepisu, jak art. 117 § 5 Kodeksu postępowania cywilnego, zgodnie z którym Sąd uwzględni wniosek, jeżeli udział adwokata lub radcy prawnego w sprawie uzna za potrzebny, to należy pamiętać, że zastosowanie zwolnienia od kosztów sądowych i ustanowienie pełnomocnika z urzędu ma w założeniu wyrównywać szanse stron postępowania sądowego w zakresie prawa do sądu. Przyznanie prawa pomocy ma wzmocnić prawa strony, która z uwagi na ubóstwo (stąd dawna nazwa tego prawa - prawo ubogich), nie może skorzystać z prawa do sądu (prawa do zaskarżenia np. decyzji administracyjnej) ze względów finansowych i w tym sensie jest w gorszej sytuacji od strony, która ma środki na zapłatę kosztów sądowych i pełnomocnika z wyboru. Podkreślił, że prawo do sądu nie przysługuje jednak bezwzględnie i automatycznie określonej grupie osób o niskim poziomie dochodów, jak przykładowo rencistom, emerytom, czy zarabiającym poniżej kwoty tzw. minimalnego wynagrodzenia. Ponadto dochód wnioskodawcy określony w uzasadnieniu wniosku, czyli 619,08 zł został zaniżony. Faktycznie wysokość renty inwalidzkiej jaką przyznano stronie to 1221,82 zł. Taki dochód wnioskodawcy wynika także z innych spraw przed tutejszym Sądem, np. II SO/Op 22/13, w której złożył identycznie brzmiące oświadczenie. Wnioskodawca ma potrącane z renty alimenty i zaległości czynszowe, dlatego na utrzymanie pozostaje mu kwota niższa.