Postanowienie NSA z dnia 6 marca 2014 r., sygn. I OW 184/13

Pomoc społeczna

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: sędzia NSA Wiesław Morys (spr.) Sędziowie NSA Irena Kamińska del. WSA Dorota Jadwiszczok Protokolant asystent sędziego Agnieszka Chorab po rozpoznaniu w dniu 6 marca 2014 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej wniosku Prezydenta Miasta Świnoujście o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy Prezydentem Miasta Świnoujście a Burmistrzem Miasta Żary w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku E. R. w sprawie opłacenia pobytu w Schronisku dla Osób Bezdomnych w Świnoujściu postanawia: wskazać Burmistrza Miasta Żary jako organ właściwy w sprawie.

Uzasadnienie

Prezydent Miasta Świnoujście - na podstawie art. 22 § 3 w związku z art. 22 § 1 k.p.a. - wniósł o rozstrzygnięcie sporu o właściwość pomiędzy nim a Burmistrzem Miasta Żary w przedmiocie wskazania organu właściwego do rozpoznania wniosku E. R. o opłacenie jego pobytu w Schronisku dla Osób Bezdomnych w Świnoujściu.

W uzasadnieniu wniosku podano, że w dniu 30 stycznia 2013 r. E. R. złożył w Miejskim Ośrodku Pomocy Rodzinie w Świnoujściu podanie z prośbą o przyznanie mu miejsca i opłacenie pobytu w Schronisku dla Osób Bezdomnych w Świnoujściu przy ul. Portowej 10. W trakcie przeprowadzania wywiadu środowiskowego pracownik socjalny ustalił, że E. R. ostatni meldunek stały posiadał w Żarach przy ul. [...] (Urząd Miasta w Żarach potwierdził ten fakt). Był tam zameldowany w okresie od 18 lutego 2003 r. do 16 stycznia 2006 r., a meldunku dokonał jego dziadek E. B. Pan R. przebywał wówczas w Domu Dziecka w Lubinie i o meldunku nic nie wiedział. Uzyskawszy pełnoletność opuścił placówkę i wyjechał do Niemiec. Podejmował tam różne prace dorywcze. W styczniu 2013 r. E. R. przyjechał do Świnoujścia. Nie miał gdzie mieszkać i nie posiadał własnych środków finansowych. Legitymował się dowodem osobistym wydanym w dniu 12 listopada 2012 r. przez Prezydenta Miasta Żary. W ocenie wnioskodawcy w dniu składania podania o przyznanie miejsca i opłacenie pobytu w Schronisku dla Osób Bezdomnych wymieniony był osobą bezdomną w rozumieniu art. 6 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r., poz. 182 ze zm.), który brzmi: "osoba bezdomna to osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym w rozumieniu przepisów o ochronie praw lokatorów i mieszkaniowym zasobie gminy i niezameldowana na pobyt stały w rozumieniu przepisów o ewidencji ludności i dowodach osobistych, a także osoba niezamieszkująca w lokalu mieszkalnym i zameldowana na pobyt stały w lokalu, w którym nie ma możliwości zamieszkania". W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że schronisko dla osób bezdomnych nie spełnia ustawowych przesłanek do zaliczenia go do kategorii lokali mieszkalnych (postanowienia Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie: z dnia 26 listopada 2010 r. I OW 131/10 oraz z dnia 20 maja 2011 r. I OW 19/11). W związku z powyższym, oraz zgodnie z brzmieniem art. 101 ust. 2 cytowanej ustawy, stanowiącym, że: "W przypadku osoby bezdomnej właściwą miejscowo jest gmina ostatniego miejsca zameldowania tej osoby na pobyt stały", wniosek E. R. wraz z kompletem dokumentów został przesłany do gminy właściwej ze względu na ostatni jego meldunek, tj. do Gminy Żary. Ta jednak nie uznała swej właściwości w sprawie powołując się jednocześnie na art. 101 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, który brzmi: "Właściwość miejscową gminy ustala się według miejsca zamieszkania osoby ubiegającej się o świadczenia". Kierowanie się w przypadku osoby bezdomnej miejscem jej ostatniego zameldowania na pobyt stały Gmina Żary uznała za mylną interpretację przepisów ustawy o pomocy społecznej i odesłała wniosek E. R. wraz z kompletem dokumentów do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Świnoujściu, uznając tym samym Miasto Świnoujście za właściwe w sprawie. Tymczasem dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie ma znaczenie fakt, że właściwość w sprawach pomocy społecznej regulują kompleksowo przepisy zawarte w art. 101 ustawy o pomocy społecznej. W szczególności zastosowanie ma przepis odnoszący się do osób bezdomnych, czyli art. 101 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Ponadto, zgodnie z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 4 kwietnia 2007 r. sygn. akt I OW 109/06 - w przypadku osoby bezdomnej, z oczywistych względów nie może być mowy o miejscu zamieszkania, nie bada się zatem jej zamiaru co do stałego pobytu, lecz ustala jej status i gminą właściwą w takiej sprawie jest gmina ostatniego miejsca zameldowania na pobyt stały w rozumieniu art. 101 ustawy o pomocy społecznej. Wobec powyższego, należy przyjąć, że Pan E. R. jest osobą bezdomną, gdyż nie zamieszkuje w lokalu mieszkalnym przeznaczonym na pobyt stały w celu zaspokojenia jego potrzeb mieszkaniowych oraz nie jest nigdzie zameldowany na pobyt stały - w rozumieniu przepisów powołanej wyżej ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Przebywa w Schronisku dla Osób Bezdomnych w Świnoujściu. Ostatnim miejscem zameldowania na pobyt stały E. R. jest gmina Żary. Organem właściwym zatem do rozpoznania jego wniosku o przyznanie świadczenia z pomocy społecznej, wedle przekonania wnioskodawcy, jest Burmistrz Miasta Żary.