Wyrok NSA z dnia 21 października 2013 r., sygn. I FSK 1388/12

Usługi finansowe, których zasadniczym celem i ekonomicznym skutkiem jest sfinansowanie działalności jednostki samorządu terytorialnego, a nie ściągnięcie od tej jednostki długu, nie podlegają wyłączeniu spod zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 15 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

Teza urzędowa

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Arkadiusz Cudak (sprawozdawca), Sędzia NSA Janusz Zubrzycki, Sędzia WSA del. Ewa Rojek, Protokolant Marek Kleszczyński, po rozpoznaniu w dniu 10 października 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 17 lipca 2012 r. sygn. akt III SA/Wa 2582/11 w sprawie ze skargi R. S.A. z siedzibą w W. na interpretację indywidualną Ministra Finansów z dnia 17 maja 2011 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji

1.1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 17 lipca 2012 r., sygn. akt III SA/Wa 2582/11, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, po rozpoznaniu skargi R. S.A. z siedzibą w W. (dalej: "bank" lub "spółka") na decyzję Ministra Finansów z dnia 17 maja 2011 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług, uchylił zaskarżoną interpretację indywidualną, stwierdził, że nie może być ona wykonana w całości oraz zasądził na rzecz strony zwrot kosztów postępowania sądowego.

1.2. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku sąd pierwszej instancji wskazał, że pytanie zadane przez skarżącą we wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczyło tego, czy prowizja należna od wierzyciela z tytułu nabycia wierzytelności (występująca we wszystkich opisanych wariantach nabycia wierzytelności) jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w świetle ustawy o podatku od towarów i usług.

We wniosku strona wskazała, że jest bankiem krajowym, który w ramach prowadzonej działalności oferuje produkt skierowany do jednostek samorządowych (dalej: "gmina", "dłużnik") oraz do podmiotów realizujących zamówienia publiczne (dalej: "zbywca", "wierzyciel"), polegający na finansowaniu ich działań w formie wykupu wierzytelności. Celem usługi oferowanej przez wnioskodawcę jest finansowanie podmiotu realizującego zamówienie publiczne (wierzyciela) i/lub jednostki samorządu terytorialnego (dłużnika). W ramach usługi bank nabywa istniejące i przyszłe wierzytelności pieniężne wraz ze wszelkimi związanymi z nimi prawami, powstałe wskutek usług (robót) wykonanych w ramach zamówień publicznych przez podmioty realizujące ww. zamówienia na rzecz gmin. Wraz z podpisaniem umowy wykupu wierzytelności podmiot realizujący zamówienie publiczne przelewa istniejące wierzytelności na spółkę. Przelew wierzytelności przyszłych dochodzi do skutku z dniem ich powstania. Nabycie przez bank wierzytelności ma charakter definitywny. Wnioskodawcy nie przysługuje prawo regresu wobec zbywcy wierzytelności w przypadku niespłacenia przez gminę nabytej przez spółkę wierzytelności. Wykup wierzytelności zamyka daną transakcję. Po jego dokonaniu między bankiem a wierzycielem nie istnieją więzy prawne w zakresie wykupionej wierzytelności. Cena za nabycie wierzytelności stanowi równowartość (nominał) należności głównej. Sprzedający płaci spółce prowizję stanowiącą procent wartości należności głównej. Zapłata prowizji następuje po zapłacie przez bank ceny za wierzytelność. Spółka może odstąpić od umowy w odniesieniu do tych wierzytelności, za które nie zapłaciła jeszcze ceny, jeżeli w jej ocenie zajdzie chociaż jeden z wymienionych w umowie przypadków, tj. np. gdy jednostka samorządu terytorialnego nie spłacił w terminie swoich poprzednich zobowiązań wobec wnioskodawcy. Spółka wskazała, że w ramach niniejszej usługi przeprowadza trzy rodzaje transakcji, które szczegółowo opisała. Jej zdaniem prowizja występująca we wszystkich opisanych wariantach nabycia wierzytelności jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług w świetle ustawy o VAT. W ocenie spółki świadczona przez nią usługa, jest usługą w zakresie długów zwolnioną z podatku od towarów i usług z uwagi na treść art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm., dalej: "ustawa o VAT").