Wyrok NSA z dnia 14 marca 2013 r., sygn. II FSK 1486/11

W myśl przepisu art. 12 ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się między innymi umorzenia udziałów lub akcji w spółce, w tym kwot otrzymanych z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) na rzecz spółki w celu umorzenia tych udziałów (akcji). Przepisy ustawy podatkowej nie różnicują skutków związanych z wypłatą wynagrodzenia z tytułu umorzenia udziałów od formy zapłaty (pieniężna lub niepieniężna). Z tego też względu wnioskowanie, że tylko forma pieniężna jest neutralna podatkowo, nie znajduje uzasadnienia.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Tomasz Kolanowski, Sędzia NSA Jerzy Rypina (sprawozdawca), Sędzia del. NSA Jan Grzęda, Protokolant Agata Grabowska, po rozpoznaniu w dniu 14 marca 2013 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego z upoważnienia Ministra Finansów od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 17 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Po 102/11 w sprawie ze skargi "S." sp. z o.o. z siedzibą w P. na interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego z upoważnienia Ministra Finansów z dnia 12 października 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od Dyrektora Izby Skarbowej w P. działającego z upoważnienia Ministra Finansów na rzecz "S." sp. z o.o. z siedzibą w P. kwotę 120 (słownie: sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

"S." sp. z o.o. z/s w P. (dalej: spółka) złożyła wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie podatkowych konsekwencji umorzenia udziałów za wynagrodzeniem w postaci pieniężnej i niepieniężnej.

We wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego:

Udziałowcy (trzy osoby fizyczne, z których każda posiada po 1/3 udziałów w liczbie 141) zamierzają dokonać zmian w strukturze właścicielskiej w ten sposób, że dwóch zamierza wycofać się ze spółki, trzeci zamierza kontynuować prowadzenie działalności w tej formie. Spółka rozważa wystąpienie udziałowców ze spółki w wyniku umorzenia udziałów w zamian za wynagrodzenie, stosownie do art. 199 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm. - dalej: k.s.h.). Ta operacja - oprócz zapewnienia pełnej kontroli właścicielskiej udziałowcowi pozostającemu w spółce - ma też istotną zaletę w porównaniu z transakcją odkupu udziałów od udziałowców planujących wystąpienie ze spółki. W przypadku transakcji odkupu udziałów, wspólnik, który chciałby je wykupić, musi mieć zapewnione finansowanie takiej transakcji, a w przypadku umorzenia udziałów dochodzi do swego rodzaju "rozdzielenia majątku" spółki pomiędzy wspólników, w wyniku czego wspólnicy ustępujący otrzymują należną im część majątku, a kontrola nad pozostałym majątkiem spółki przechodzi "w ręce" wspólnika pozostającego w spółce. Możliwość przeprowadzenia takiej transakcji zależy od tego, czy spółka, której udziały są umarzane za wynagrodzeniem, dysponuje środkami pozwalającymi na dokonanie wypłaty wynagrodzenia lub dysponuje majątkiem trwałym, który można wypłacić udziałowcom tytułem wynagrodzenia. Jeśli wartość środków finansowych pozostających do dyspozycji spółki oraz wartość pozostałych jej aktywów nie pozwalają na dokonanie wypłaty wynagrodzenia za umorzone udziały w formie tylko i wyłącznie gotówkowej - to w celu zachowania proporcji pomiędzy wartością majątku wypłaconego w zamian za umarzane udziały a wartością majątku pozostającą w spółce stosownie do wysokości udziałów w spółce konieczna będzie wypłata wynagrodzenia w postaci składników majątkowych spółki innych niż pieniądze, czyli wypłata wynagrodzenia w postaci rzeczowej. Składnikami majątkowymi, które mogłyby zostać wypłacone jako wynagrodzenie, będą nieruchomości. Natomiast wynagrodzenie w formie pieniężnej będzie miało charakter uzupełniający.