Wyrok NSA z dnia 18 października 2012 r., sygn. II GSK 1383/11

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Hanna Kamińska Sędziowie NSA Janusz Drachal del. WSA Dorota Wdowiak (spr.) Protokolant Patrycja Czubała po rozpoznaniu w dniu 18 października 2012 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej skargi kasacyjnej R. R. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w K. z dnia 31 marca 2011 r. sygn. akt I SA/Ke 173/11 w sprawie ze skargi R. R. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia [...] grudnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Objętym skargą kasacyjną wyrokiem z 31 marca 2011 r. wydanym w sprawie I SA/Ke 173/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. oddalił skargę R. R. na decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z [...] grudnia 2010 r. w przedmiocie odmowy umorzenia należności składkowych.

Sąd I instancji przyjął za podstawę rozstrzygnięcia następujące ustalenia:

Decyzją z [...] grudnia 2010r. nr [...] Zakład Ubezpieczeń Społecznych, orzekający jako organ drugiej instancji, utrzymał w mocy decyzję tego organu z dnia [...] października 2010 r. nr [...] odmawiającą R. R. umorzenia należności z tytułu składek na ubezpieczenie własne na Fundusz Ubezpieczeń Społecznych, Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego i Fundusz Pracy, w łącznej kwocie 122.689,80 zł.

Wnioskiem z 1 września 2010 r. R. R. wniósł o umorzenie należności z tytułu nieopłacenia składek na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w związku z trudną sytuacją materialną, spowodowaną między innymi szkodami doznanymi w wyniku powodzi. Na podstawie uzyskanych informacji i zgromadzonych dokumentów ustalono, że źródłem utrzymania zobowiązanego jest dochód uzyskiwany z posiadanego gospodarstwa rolnego o pow. 8,98 ha, który według zaświadczenia z Urzędu Gminy w P. wynosi 22.258,26 zł rocznie, tj. 1.854,86 zł miesięcznie. Według oświadczenia strony złożonego podczas kontroli majątkowej faktyczny dochód z w/w gospodarstwa jest znacznie niższy i wynosi około 3.000 zł rocznie. Jako przyczynę różnicy pomiędzy dochodami z gospodarstwa rolnego wykazanymi przez Urząd Gminy, a rzeczywistym stanem rzeczy strona wskazała szkody doznane w uprawach rolnych w wyniku powodzi (straty w uprawach rolnych w granicach do 70%). Organ wyjaśnił przy tym, że gospodarstwo rolne o powierzchni 8,98 ha znajduje się w miejscowości B. gmina P. tj. na obszarze dotkniętym powodzią w mniejszym stopniu. Straty w uprawach rolnych w wyniku powodzi dotknęły stronę głównie w gminie P. (powierzchnia upraw rolnych 3,10 ha - poniesione straty w uprawach 100%). Do w/w gospodarstwa rolnego strona uzyskała w 2009 r. dopłaty bezpośrednie z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w kwocie 2.400 zł. Oprócz w/w dochodu uzyskiwanego z gospodarstwa rolnego zobowiązany osiągał również dochód z prowadzonej działalności gospodarczej w kwocie około 800 zł netto miesięcznie. Według oświadczenia złożonego podczas kontroli majątkowej z w/w działalności gospodarczej w ostatnim okresie tj. od czasu powodzi, zobowiązany nie uzyskał żadnego dochodu, gdyż maszyny, urządzenia oraz materiały przeznaczone do planowanej produkcji pieców zostały zalane i w większości zniszczone. W związku z takim stanem rzeczy zobowiązany skupił się w głównej mierze na konserwacji i naprawie uszkodzonych maszyn w wyniku powodzi, a działalność gospodarczą zawiesił do 6 marca 2011 r. R. R. jest podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych pobieranego w formie ryczałtu. Dochody w latach 2007-2009 kształtowały się następująco: za 2007 r. w kwocie 991 zł, za 2008 r. w kwocie 5.771 zł oraz za 2009 r. w kwocie 2.383 zł. Miesięczne wydatki to kwota około 2.080 zł, w tym: podatek 100 zł, energia elektryczna 100 zł, opał (węgiel, drzewo) 500 zł, telefon komórkowy 150 zł, alimenty 400 zł (wysokość alimentów ustalono na podstawie oświadczenia strony), na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w S. wynoszą 750 zł, leki 250 zł, woda 70 zł, śmieci 10 zł, miesięczne wsparcie finansowe dla rodziców 500 zł. Na podstawie dokumentów zgromadzonych podczas postępowania o umorzenie należności ustalono, że R. R. prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe w domu pod adresem B. 48, [...] P. Dom ten o pow. 80 m2 według oświadczenia strony posiada wartość około 5.000 zł, składa się z dwóch pokoi kuchni i łazienki. Wyposażony jest w stare meble oraz podstawowy sprzęt RTV i AGD. Zobowiązany jest także właścicielem domu znajdującego się pod tym samym adresem, w którym zamieszkują jego rodzice M. i A. R. Na podstawie aktu notarialnego mają ustanowioną służebność osobistą polegającą na prawie dożywotniego zamieszkiwania i korzystania ze wszystkich urządzeń służących do użytku wspólnego. Dom, o którym wyżej mowa, o pow. 100m2 posiada według oświadczenia strony wartość około 4.000 zł, natomiast pozostałe budynki gospodarcze tj. stodoła około 3.000 zł. Wartość gospodarstwa rolnego o pow. 8,98 ha według oświadczenia strony wynosi około 20.000 zł, według danych uzyskanych z Agencji Nieruchomości Rolnych - 63.000,00 zł. Oprócz w/w nieruchomości R. R. posiada działki znajdujące się w miejscowości R. tj.: działka o pow. 0,0819 ha (nr działki 840/1), działka o pow. 0,08 ha (nr działki 821) zabudowana budynkiem byłego przedszkola oraz działka o pow. 0,0236 ha (nr działki 840/2). Według oświadczenia strony złożonego podczas kontroli majątkowej w miejscowości R. P., posiada on nieruchomość rolną o pow. 2,70 ha o wartości około 6.000 zł, działkę o pow. 0,13 ha zabudowaną budynkiem po byłym przedszkolu (o pow. 120 m2), których łączna wartość wynosi około 18.000 zł. W w/w miejscowości pod adresem ul. P. 3, [...] P. posiada również garaż o pow. 40 m2 oraz przylegający do niego dom o pow. 32 m2. Wartość garażu oraz domu, o których wyżej mowa, według oświadczenia strony złożonego podczas kontroli majątkowej przed powodzią wynosiła około 17.000 zł, w wyniku powodzi wartość działek zalanych znacznie spadła. Na podstawie informacji uzyskanej z Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców ustalono, że R. R. jest właścicielem następujących pojazdów: samochodu ciężarowego marki ŻUK z 1988 r., samochodu ciężarowego MERCEDES BENZ 1524 L z 1992 r. o wartości około 10.500 zł, samochodu ciężarowego marki MERCEDES BENZ 1524L z 1993 r. o wartości około 12.000 zł, samochodu osobowego marki MERCEDES BENZ 220E z 1996r. o wartości około 17.000 zł, ciągnika rolniczego URSUS C-330 z 1983 r. o wartości około 18.000 zł, przyczepy lekkiej SAM 4000 z 1977 r., oraz współwłaścicielem samochodu osobowego marki BMW 520 I KOMBI z 1998 r. o wartości około 16.000 zł - wartość w/w pojazdów ustalono na podstawie danych z Internetu i "ANONSE". Na podstawie dostarczonych przez stronę dokumentów oraz złożonego oświadczenia na informacji ZUS w B. Z. ustalono, że samochód ciężarowy marki RENAULT MASCOT 150 z 2003 r. (o wartości około 46.000 zł) oraz samochód osobowy marki VOLKSWAGEN PASSAT z 2003 r. (o wartości około 27.000 zł) w dniu 26 lipca 2009 r. zostały przekazane przez R. R. w drodze umowy darowizny na własność ojca - A. R., natomiast pojazdy: samochód ciężarowy marki ŻUK z 1993 r., samochód ciężarowy marki MERCEDES BENZ z 1983 r. i samochód ciężarowy marki STAR z 1987 r. zostały oddane do demontażu. Przyczepa lekka SAM - 4000 z 1977 r. została zezłomowana, natomiast samochód marki BMW 520 kombi przeszedł na własność syna - oświadczenie z dnia 19 listopada 2009 r. Pomimo pouczenia strony o odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k. o składaniu fałszywych zeznań i poświadczeniu nieprawdy, w prowadzonym na skutek wniosku z dnia 1 października 2009 r. postępowaniu o umorzenie należności R. R. nie ujawnił maszyn oraz materiałów budowlanych będących w jego posiadaniu. Składniki mienia ruchomego zostały ujawnione przez stronę dopiero podczas kontroli majątkowej w związku ze złożonym wnioskiem o umorzenie ze względu na szkody doznane w wyniku powodzi. Wartość w/w maszyn i materiałów budowlanych według wyceny dokonanej przez stronę po powodzi, a przedstawionej podczas kontroli majątkowej wynosi łącznie około 30.550 zł. Wartość maszyn i materiałów budowlanych, o których wyżej mowa, miała znacznie wyższą wartość przed powodzią i według szacunkowych danych przedstawionych przez podczas kontroli majątkowej kształtowała się w kwocie około 74.800 zł. R. R. nie posiada żadnych zaległości z tytułu zaciągniętych kredytów w bankach, posiada natomiast zobowiązanie z tytułu pożyczki zaciągniętej u osoby prywatnej na kwotę 10.000 zł, spłacaną w ratach po 300 zł miesięcznie. Oprócz w/w pożyczki strona posiada zobowiązanie z tytułu alimentów na rzecz małoletnich dzieci. Kwota miesięcznej raty zgodnie z oświadczeniem wynosi 400 zł miesięcznie (750 zł na podstawie postanowienia Sądu Rejonowego w S.).