Wyrok NSA z dnia 13 czerwca 2012 r., sygn. II FSK 944/11

Uchylenie tytułu wykonawczego, na podstawie którego prowadzono postępowanie egzekucyjne, nie działa wstecz (jak ma to miejsce w przypadku stwierdzenia nieważności) i nie unicestwia materialnego skutku (przerwania biegu przedawnienia) wywołanego dokonaną skutecznie czynnością egzekucyjną.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Bogdan Lubiński, Sędzia NSA Stanisław Bogucki, Sędzia NSA (del.) Jan Grzęda (sprawozdawca), Protokolant Agata Grabowska, po rozpoznaniu w dniu 13 czerwca 2012 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej W. O. i G. O. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 13 stycznia 2011 r. sygn. akt III SA/Łd 547/10 w sprawie ze skargi W. O. i G. O. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w L. z dnia 5 sierpnia 2010 r. nr [...] w przedmiocie umorzenia postępowania egzekucyjnego 1) oddala skargę kasacyjną, 2) zasądza od W. O. i G. O. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w L. kwotę 180 (słownie: sto osiemdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Naczelnik Urzędu Skarbowego w R. prowadził postępowanie egzekucyjne wobec G. O. i W. O. na podstawie tytułu wykonawczego nr [...]. Tytuł parokrotnie aktualizowano.

Ten sam organ postanowieniem z 30 marca 2010 umorzył postępowanie egzekucyjne prowadzone wobec skarżących na podstawie wymienionego tytułu wykonawczego z uwagi na wygaśnięcie egzekwowanego obowiązku oraz uchylił dokonane czynności egzekucyjne. Jako podstawę prawną postanowienia wskazano art. 59 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. nr 229 z 2005 r. poz. 1954 ze zm. - dalej: u.p.e.a). W uzasadnieniu postanowienia stwierdzono, że na skutek uchylenia decyzji organu podatkowego pierwszej instancji egzekwowane zobowiązanie podatkowe określone tą decyzją dla skarżących przestało istnieć.

Skarżący wywiedli zażalenie od tego postanowienia.

Postanowieniem z 5 sierpnia 2010 r. Dyrektor Izby Skarbowej w L. uchylił postanowienie naczelnika urzędu skarbowego w części dotyczącej umorzenia postępowania egzekucyjnego prowadzonego z uwagi na wygaśnięcie egzekwowanego obowiązku i na podstawie art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a. orzekł o umorzeniu postępowania egzekucyjnego prowadzonego na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] z uwagi na nieistnienie egzekwowanego obowiązku, natomiast w pozostałej części utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Organ odwoławczy wyjaśnił, że organ egzekucyjny umorzył postępowanie egzekucyjne z uwagi na wygaśnięcie obowiązku, tymczasem uchylenie decyzji stanowiącej podstawę wystawienia tytułu wykonawczego powoduje, że egzekwowany obowiązek nie istnieje. Zdaniem organu odwoławczego organ egzekucyjny nieprawidłowo zatem wskazał przyczynę umorzenia postępowania egzekucyjnego, co spowodowało konieczność uchylenia przez organ odwoławczy zaskarżonego postanowienia i umorzenia postępowania ze względu na nieistnienie egzekwowanego obowiązku. Dyrektor Izby Skarbowej podkreślił ponadto, iż prowadzone jest odrębne postępowanie podatkowe dotyczące określenia zobowiązania podatkowego, w którym zarzut przedawnienia jest badany, co oznacza, że organy egzekucyjne nie mogą zajmować stanowiska w sprawie przedawnienia egzekwowanego obowiązku na podstawie art. 70 ustawy Ordynacja podatkowa.