Wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2011 r., sygn. I OSK 1446/11

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący sędzia NSA Janina Antosiewicz, Sędzia NSA Anna Lech, Sędzia del. NSA Roman Ciąglewicz (spr.), Protokolant asystent sędziego Piotr Baryga, po rozpoznaniu w dniu 15 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej B. U. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z dnia 28 kwietnia 2011 r. sygn. akt II SA/Sz 1111/10 w sprawie ze skargi B. U. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie z dnia [...] listopada 2010 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 28 kwietnia 2011 r., sygn. akt II SA/Sz 1111/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie oddalił skargę B. U. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Szczecinie, z dnia [...] listopada 2010 r., nr [...], w przedmiocie zasiłku celowego.

Wyrok ten został wydany w następujących okolicznościach sprawy.

Wnioskiem z dnia [...] lipca 2010 r. B. U. zwrócił się do Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Ś. o przyznanie świadczenia celowego na dofinansowanie do wymiany kranu i malowania ścian w łazience, zakupu płynów bogatych w witaminy oraz dofinansowanie do zakupu środków czystości i higieny osobistej i do opłat za gaz.

Kierownik Ośrodka Pomocy Rodzinie w Ś., działając z upoważnienia Prezydenta Miasta Ś., decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r., Nr [...], na podstawie art. 3 ust.1, 2, 3 i 4, art. 8 ust.1, art. 39 ust.1 i 2, art.106 ust.1, art.110 ust. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm.) i § 1 pkt 1 lit a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2009 r. w sprawie zweryfikowanych kryteriów dochodowych oraz kwot świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej (Dz. U Nr 127, poz.1055) odmówił przyznania B. U. pomocy finansowej w formie zasiłku celowego z przeznaczeniem na dofinansowanie do wymiany kranu i malowania ścian w łazience, dofinansowanie do zakupu płynów bogatych w witaminy, dofinansowanie do zakupu środków czystości i higieny osobistej oraz dofinansowanie do opłat za gaz. Organ ustalił, że B. U. zamieszkuje wspólnie z matką G. U., lecz z jego oświadczenia wynika, iż prowadzi samodzielnie gospodarstwo domowe. Dochód wnioskodawcy wynosi 477,00 zł i nie przekracza ustawowego kryterium dochodowego, ustalonego na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej tj. kwoty 477, 00 zł. Organ podał, że prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobie samotnie gospodarującej, której dochód nie przekracza wskazanej kwoty 477,00 zł, przy jednoczesnym wystąpieniu jednego z powodów wymienionych w art. 7 pkt 2-15 lub innych okoliczności uzasadniających udzielenie pomocy, między innymi niepełnosprawności. Wyznacznikiem ustalenia wysokości zasiłku celowego jest sytuacja materialna i osobista wnioskodawcy cel, na który zasiłek jest przyznany oraz możliwości finansowe organów pomocy społecznej i liczba osób ubiegającej się o pomoc ze środków pomocy społecznej. Kierownik Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w Ś. powołał się na ustalenia pracownika socjalnego, który stwierdził w trakcie wywiadu środowiskowego, że na ścianach łazienki znajdującej się w mieszkaniu zajmowanym m.in. przez stronę, widoczne są zacieki, jednak bez śladów zagrzybienia. Kran w łazience wymaga nie wymiany, jak to sugerował B. U., lecz wymiany uszczelki. Ponadto pracownik socjalny uzgodnił z najemcą mieszkania G. U., iż naprawa kranu zostanie wykonana we własnym zakresie, przy pomocy znajomego. Organ podniósł również, że najemcą mieszkania jest G. U. i to na niej ciąży obowiązek remontowy mieszkania, które zajmuje wraz z synem. Odnosząc się do wniosku o dofinansowanie do zakupu płynów bogatych w witaminy organ wskazał, że decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. została przyznana wnioskodawcy pomoc w formie świadczenia pieniężnego na zakup posiłków w okresie od lipca do grudnia 2010 r. w wysokości po 150 zł miesięcznie. Ustalając wysokość tego świadczenia wzięto pod uwagę zalecenia personelu Specjalistycznego Szpitala w S. i uwzględniono konieczność stosowania diety bogatej w witaminy. Organ wskazał, iż 150 zł jest maksymalną kwotą jaką Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Ś. przyznaje osobom które znajdują się w podobnej sytuacji osobistej i materialnej. Na brak możliwości zwiększenia pomocy na zakup posiłku, mają przede wszystkim wpływ możliwości finansowe ośrodka i liczba osób korzystających z tej pomocy. Wydatki ogółem na tę formę pomocy na dzień wydania decyzji wynoszą 72%, zatem na zabezpieczenie potrzeb podopiecznych MOPR w Ś. w okresie od 18 sierpnia do końca 2010 r. zostało 28% środków, tj. 238 770 zł. Uzasadniając odmowę przyznania pomocy finansowej na zakup środków czystości i higieny osobistej organ podał, że decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. przyznał wnioskodawcy na ten cel pomoc finansową po 40 zł w miesiącu wrześniu i grudniu 2010 r. Organ nie znalazł możliwości zwiększenia pomocy na ten cel z uwagi na niedostatek środków finansowych. Wziął również pod uwagę i to, że środki czystości nie są artykułami, które kupuje się codziennie i wystarczają one na dłuższy okres czasu. Odmowę dofinansowania do opłat za gaz organ uzasadnił tym, iż decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. przyznano B. U. dofinansowanie na ten cel w wysokości po 40 zł w lipcu i w listopadzie 2010 r., płatne bezpośrednio na konto dostawcy. Udział wnioskodawcy w rachunku za gaz w lipcu stanowi 58, 50 zł, zatem z własnych środków wnioskodawca powinien wyłożyć 18, 50 zł. Na rachunek za gaz w listopadzie też jest przyznana pomoc. Zasiłki celowe są przyznawane na konkretny cel, zatem udzielenie świadczenia dodatkowego nie jest w tym przypadku uzasadnione, gdyż znaczna część tej potrzeby (68%) jest już zabezpieczona ze środków MOPR. Organ dodał, że pomoc społeczna ma charakter pomocniczy i wspierający. Nie polega na wyręczaniu osób w przezwyciężaniu trudności życia codziennego i finansowaniu wszelkich żądań w całości. Kierownik wskazał, że B. U. średnio miesięcznie z MOPR w Ś. otrzymuje w ramach zasiłków celowych pomoc w wysokości ok. 550 zł miesięcznie. Szczegółowo dochód wnioskodawcy w roku 2010 r., pochodzący z zasiłków z pomocy społecznej, tj. zasiłku stałego oraz zasiłków celowych, kształtował się następująco: styczeń 732,09 zł, luty 842,09 zł, marzec 932,09 zł, kwiecień 812,09 zł, maj 932,09 zł, czerwiec 972,09 zł, lipiec 792,09 zł, sierpień 982,09 zł. Ponadto, miesięcznie, z uwagi na niepełnosprawność, B. U. otrzymuje zasiłek pielęgnacyjny w wysokości 153,00 zł. Dochód jaki wnioskodawca ma do dyspozycji z przeznaczeniem na zaspokojenie własnych potrzeb wynosi miesięcznie od 880,00 zł do 1135,00 zł. W końcowej części uzasadnienia organ I instancji podał, że MOPR w Ś. do dnia [...] sierpnia 2010 r. przeznaczył na realizację zasiłków celowych 61 % środków zaplanowanych w budżecie Ośrodka na ten cel, na cały rok. Pozostałe 39 % środków, tj. 392 666 zł przeznaczone zostanie na realizację zasiłków w nadchodzącym sezonie jesienno-zimowym. Wydatki na zasiłki celowe w tym okresie są zwiększone z uwagi na konieczność zaopatrzenia potrzebujących w środki finansowe na zakup opału i odzieży zimowej, a także najbiedniejsze rodziny i ich dzieci w środki finansowe na zakup podręczników i materiałów do nauki w szkole. Ponadto organ wskazał, że wielkość środków przeznaczonych na pomoc społeczną w budżecie gminy nie pozwala na zaspokojenie wszystkich zgłaszanych żądań w całości.