Wyrok NSA z dnia 20 grudnia 2011 r., sygn. I FSK 346/11

Nie jest rolą organu podatkowego, a także sądu administracyjnego, rozbudowywanie i poszerzanie postępowania podatkowego w celu wykazania innego przebiegu czynności, innej ich kwalifikacji, w kontekście stosowania danego podatku, w sytuacji, gdy pierwsza z wersji, wynikająca z dokumentów i oświadczeń strony, okazuje się wadliwa, zarówno w zakresie sposobu jej opodatkowania, jak i wymogów zastosowania właściwej stawki podatkowej.

Teza od Redakcji

 

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący Sędzia NSA Maria Dożynkiewicz, Sędzia NSA Grażyna Jarmasz (spr.), Sędzia WSA (del.) Danuta Oleś, Protokolant Marek Wojtasiewicz, po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2011 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skarg kasacyjnych 1)Dyrektora Izby Skarbowej w O., 2)"B." Sp. jawna w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 6 października 2010 r. sygn. akt I SA/Ol 433/10 w sprawie ze skargi "B." Sp. jawna w K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 4 maja 2010 r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za miesiące od grudnia 2003 r. do listopada 2004 r. 1) uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie, 2) odstępuje w całości od zasądzenia na rzecz stron zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego

Uzasadnienie

1. Wyrok Sądu pierwszej instancji

1.1. Zaskarżonym wyrokiem z dnia 6 października 2010 r., sygn. akt I SA/Ol 433/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, po rozpoznaniu skargi "B." Sp. j. w K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w O. z dnia 4 maja 2010 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług, uchylił zaskarżoną decyzję, określił, że nie podlega ona wykonaniu oraz zasądził na rzecz strony zwrot części kosztów postępowania.

1.2. W uzasadnieniu zaskarżonego wyroku Sąd pierwszej instancji wskazał, że zaskarżoną decyzją organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w O. z 20 listopada 2009 r. w przedmiocie podatku od towarów i usług za grudzień 2003 r. - listopad 2004 r. Organy uznały, że spółka niezasadnie potraktowała szereg transakcji z tego okresu jako eksport towarów i bezpodstawnie stosowała z tego tytułu stawkę 0% podatku VAT. Zakwestionowane transakcje dotyczyły sprzedaży towarów na rzecz kilku spółek amerykańskich (F., I., B., M., S., M., C.) i spółki ukraińskiej (E. ze L.) - w ocenie organów zebrany w sprawie materiał dowodowy wskazywał na to, że były to podmioty nieistniejące. Wskazano w tym zakresie m.in. na takie okoliczności jak: otrzymywanie zapłat za towary od innych podmiotów niż nabywcy, brak rejestracji spółki ukraińskiej w bazie danych administracji regionu L., informacje uzyskane od amerykańskiej administracji podatkowej, zgodnie z którymi spółki amerykańskie zostały utworzone w Stanach Zjednoczonych zgodnie z prawem, jednak nie występowały o nadanie numeru identyfikacji podatkowej, nie składały zeznań podatkowych w zakresie podatku dochodowego, nie były też fizycznie obecne w Stanach Zjednoczonych i nie prowadziły w tym kraju działalności gospodarczej. W związku z tym organy uznały, że podmioty, na rzecz których spółka wystawiła faktury, były podmiotami fikcyjnymi, gdyż za taki podmiot należało uznać nie tylko podmiot faktycznie nieistniejący, lecz także podmiot formalnie zarejestrowany, który nie aktualizuje swoich danych, nie posiada siedziby, nie prowadzi działalności gospodarczej oraz nie składa deklaracji podatkowych, a w konsekwencji nie płaci podatku. W konsekwencji spółka nie spełniła przesłanek niezbędnych do uznania dokonanych czynności za eksport towarów w myśl art. 4 ust. 4 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm., dalej u.p.t.u. z 1993 r.) - w okresie do dnia 30 kwietnia 2004 r.; oraz w myśl 2 pkt 8 lit. b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 53, poz. 535 ze zm., dalej u.p.t.u. z 2004 r.) - w okresie po 1 maja 2004 r. Stwierdzenie, że podmioty amerykańskie i ukraiński są podmiotami nieistniejącymi oznaczało, że nie nabyły one towarów (w okresie do 30 kwietnia 2004 r.) oraz nie zostało przeniesione na nie prawo do rozporządzania towarami (w okresie po 1 maja 2004 r.) wskazanymi w kwestionowanych fakturach. W istocie nie doszło do sprzedaży ani do dostawy towarów na rzecz tych podmiotów, a zatem wywóz towarów nie nastąpił w wykonaniu ich sprzedaży (dostawy). W związku z tym nie mogło dojść do transakcji ze wskazanymi na fakturach podmiotami, a faktury zawierające te dane wskazują czynności niedokonane. Brak możliwości zidentyfikowania nabywcy nie pozwolił na ustalenie, gdzie nabywca posiada siedzibę, a tym samym uniemożliwił uznanie, że czynności wskazane na kwestionowanych fakturach sprzedaży stanowią eksport, gdyż sam fakt potwierdzenia przez urząd celny wywozu towarów poza granicę kraju nie uzasadnia stosowania stawki podatku 0% dla eksportowanego towaru, a sprzedaż towarów dla podmiotów zagranicznych, których nie da się zidentyfikować w kraju docelowym, nie jest eksportem towarów, lecz sprzedażą krajową. W okolicznościach sprawy zatem sprzedaż (dostawa) w zakwestionowanych przypadkach powinna zostać objęta stawką podatku VAT 22%.