Wyrok NSA z dnia 13 sierpnia 2010 r., sygn. II OSK 1295/09

art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojnennego (Dz.U. Nr 68, poz. 436) może mieć zastosowanie jedynie do takich przypadków, gdy ostateczna decyzja pozbawiająca uprawień kombatanckich została wydana przed dniem 31 lipca 1997 r.

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jerzy Bujko Sędzia NSA Anna Łuczaj /spr./ Sędzia del. NSA Zdzisław Kostka Protokolant Mariusz Szufnara po rozpoznaniu w dniu 13 sierpnia 2010 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej H. H. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z dnia 16 kwietnia 2009 r. sygn. akt II SA/Rz 673/08 w sprawie ze skargi H. H. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia uprawnień kombatanckich oddala skargę kasacyjną.

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie wyrokiem z dnia 16 kwietnia 2009 r., sygn. akt II SA/Rz 673/08 oddalił skargę H. H. na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia [...] sierpnia 2008 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przywrócenia uprawnień kombatanckich.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd podał, że decyzją z dnia [...] kwietnia 2000 r., Nr [...], utrzymaną w mocy decyzją z dnia [...] lipca 2000 r. Nr [...], Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych pozbawił H. H. uprawnień kombatanckich przyznanych mu orzeczeniem Zarządu Wojewódzkiego Związku Bojowników o Wolność i Demokrację w Krośnie z dnia [...] lipca 1977 r. Nr [...] z tytułu udziału w walkach zbrojnych o utrwalenie władzy ludowej w okresie od [...] sierpnia 1946 r. do [...] grudnia 1947 r. w ramach Ochotniczej Rezerwy Milicji Obywatelskiej /ORMO/. Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie wyrokiem z dnia 18 czerwca 2002 r., sygn. akt SA/Rz 1501/00 oddalił skargę H. H. na powołaną wyżej decyzję z dnia [...] lipca 2000 r., pozbawiającą uprawnień kombatanckich. Następnie H. H. wystąpił do Kierownika Urzędu o ponowną weryfikację jego uprawnień kombatanckich i podał, że jednostka ORMO, w której służył, brała udział w walkach z oddziałami Ukraińskiej Powstańczej Armii. Decyzją z dnia [...] lutego 2005 r. utrzymaną w mocy decyzją z dnia [...] kwietnia 2005 r., Nr [...], Kierownik Urzędu na podstawie art. 154 § 1 i 2 k.p.a. w zw. z art. 25 ust. 2 pkt 2 ustawy o kombatantach z 1991 r. odmówił uchylenia poprzednich decyzji o pozbawieniu uprawnień kombatanckich. Dnia [...] lipca 2005 r. H. H. wystąpił do Kierownika Urzędu o przywrócenie uprawnień kombatanckich i wskazał, że brał udział w walkach z UPA, zaś walki te toczyły się pod dowództwem wojskowym. Powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 sierpnia 2001 r. z tezą: Funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej, który na mocy rozkazu został skierowany do służby w specjalnej grupie operacyjnej utworzonej w celu walki z UPA i podlegał dowództwu Wojska Polskiego, nie traci uprawnień kombatanckich na podstawie art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy o kombatantach. Postanowieniem z dnia [...] grudnia 2005 r. Kierownik Urzędu, opierając się na art. 145 §1 pkt 5 k.p.a. wznowił postępowanie. Decyzją z dnia [...] stycznia 2006 r. uchylił własną decyzję z dnia [...] kwietnia 2005 r. i decyzję ją poprzedzającą z dnia [...] lutego 2005 r. o odmowie uchylenia decyzji o pozbawieniu uprawnień kombatanckich oraz decyzję z dnia [...] lipca 2000 r. i decyzję ją poprzedzającą z dnia [...] kwietnia 2000 r. o pozbawieniu uprawnień kombatanckich, a poza tym orzekł, że H. H. zachował uprawnienia kombatanckie przyznane przez ZW ZBoWiD w Krośnie z siedzibą w Jaśle za okres od [...] sierpnia 1946 r. do [...] grudnia 1947 r. za udział w walkach z UPA. Kolejną decyzją z dnia [...] listopada 2006 r., utrzymaną w mocy decyzją z dnia [...] marca 2007 r., Kierownik Urzędu stwierdził nieważność decyzji z dnia [...] stycznia 2006 r. Na decyzję z dnia [...] marca 2007 r. H. H. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, który wyrokiem z dnia 13 listopada 2007 r., sygn. akt II SA/Rz 451/07 uchylił zaskarżoną decyzję z dnia [...] marca 2007 r. i decyzję ją poprzedzającą z dnia [...] listopada 2006 r. w części stwierdzającej nieważność decyzji z dnia [...] stycznia 2006 r. uchylającej decyzję z dnia [...] kwietnia 2005 r. i utrzymaną nią w mocy decyzję z dnia [...] lutego 2005 r. oraz oddalił skargę w pozostałym zakresie. Oddalenie skargi odnosiło się do stwierdzenia nieważności decyzji z dnia [...] lipca 2000 r. o pozbawieniu H. H. uprawnień kombatanckich i rozstrzygnięcia, że zachował uprawnienia kombatanckie. We wskazaniach co do dalszego postępowania Sąd nakazał organowi wyjaśnić, czy decyzja z dnia [...] stycznia 2006 r. jest dotknięta wadami określonymi w art. 156 § 1 k.p.a., a dodatkowo zwrócił uwagę na żądanie skarżącego zawarte w jego piśmie z dnia [...] lipca 2005 r. oraz na treść wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2002 r., III RN 210/00. W piśmie z dnia [...] marca 2008 r. H. H. wskazał, że jego wniosek z dnia [...] lipca 2005 r. dotyczył przywrócenia uprawnień kombatanckich w trybie art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego ( Dz. U. Nr 68, poz. 436 ). Decyzją z dnia [...] kwietnia 2008 r. Kierownik Urzędu odmówił H. H. przywrócenia uprawnień kombatanckich. Skarżący złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Wniosek skarżącego zgodnie z jego żądaniem Kierownik Urzędu rozpatrzył na tle unormowania zawartego w art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 kwietnia 1997 r. o zmianie ustawy o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego ( Dz. U. Nr 68, poz. 436) i rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu postępowania w sprawach dotyczących pozbawienia i przywrócenia uprawnień kombatanckich oraz zasad przeprowadzania weryfikacji tych uprawnień ( Dz. U. Nr 116, poz. 745 ). Z powołanego przepisu ustawy wynika, że Kierownik Urzędu przywraca uprawnienia kombatanckie z urzędu w przypadkach, w których decyzja pozbawiająca uprawnień kombatanckich była w momencie jej wydania nieważna z mocy prawa oraz że przywrócenie uprawnień kombatanckich z innych przyczyn następuje na wniosek osoby uprawnionej złożony w Urzędzie. Zdaniem Kierownika Urzędu nie zaistniały przyczyny uzasadniające przywrócenie H. H. uprawnień kombatanckich. Kierownik Urzędu wskazał, iż H. H. został pozbawiony uprawnień kombatanckich decyzją ostateczną z dnia [...] lipca 2000 r., a Naczelny Sąd Administracyjny - Ośrodek Zamiejscowy w Rzeszowie w wyroku z dnia 18 czerwca 2002 r. stwierdził, iż decyzja ta była zgodna z prawem. Zgromadzone dowody nie wykazały, aby do strony mogła być stosowana przesłanka zachowania uprawnień kombatanckich określona w art. 1 ust. 2 pkt 6 ustawy o kombatantach, uznający za działalność kombatancką uczestniczenie w walkach w jednostkach Wojska Polskiego oraz zmilitaryzowanych służbach państwowych z oddziałami UPA oraz grupami Wehrwolfu. H. H. nie wykazał, że podczas służby w ORMO brał udział w walkach w tego rodzaju formacjach. Nadto nawet udokumentowany udział w walkach z oddziałami UPA w szeregach MO i ORMO nie upoważnia do uzyskania uprawnień kombatanckich.