Wyrok NSA z dnia 23 czerwca 2010 r., sygn. II FSK 350/09

1. Otrzymanie decyzji konstytutywnej, o której mowa w art. 21 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.; dalej: O.p.), po upływie terminu przedawnienia skutkuje niepowstaniem obowiązku podatkowego z tytułu uzyskania przychodów ze źródeł nieujawnionych. Natomiast przedawnienie zobowiązania podatkowego skutkuje wygaśnięciem zobowiązania, które już dawno powstało. Tych dwóch instytucji prawa podatkowego nie można więc utożsamiać.

2. Termin pięcioletni określony wart. 68 § 4 O.p., w odróżnieniu od wyjątkowego, pięcioletniego terminu przewidzianego w art. 68 § 2 O.p., jest jedynym terminem przewidzianym dla przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania w podatku od dochodów nieujawnionych, a zatem jest zasadą, od której nie ma wyjątków.

3. Ratio legis art. 20 § 2 ustawą z dnia 12 września 2002 r. o zmianie ustawy - Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 169, poz. 1387) jest ochrona podatników przed negatywnymi dla nich zmianami przepisów o przedstawieniu zobowiązań podatkowych. Brak jest podstaw do przyjęcia, że także chodzi o przedstawienie prawa do doręczenia decyzji ustalającej zobowiązanie podatkowe - wręcz przeciwnie, wykładnia językowa i systemowa przemawiając za przeciwną konkluzją. Jednym z najmocniejszych argumentów o poprawności interpretacji jest okoliczność, że wykładnia językowa, systemowa i funkcjonalna dają zgodny wynik. Ustalając zatem znaczenie językowe przepisu, należy brać pod uwagę także jego kontekst systemowy i funkcjonalny, a więc na przykład inne przepisy prawne, wolę prawodawcy oraz cel regulacji.

Teza urzędowa

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Jacek Brolik, Sędziowie: NSA Stanisław Bogucki (sprawozdawca), WSA del. Bogusław Woźniak, Protokolant Szymon Mackiewicz, po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2008 r. sygn. akt III SA/Wa 1508/08 w sprawie ze skargi E. K. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w W. z dnia 25 marca 2008 r. nr [...] w przedmiocie zryczałtowanego podatku dochodowego od osób fizycznych za 2001 r. od dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie, 2) zasądza od E. K. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w W. kwotę 2 656,52 (dwa tysiące sześćset pięćdziesiąt sześć 52/100) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.