Wyrok NSA z dnia 3 marca 2010 r., sygn. II FSK 1713/08

Wypłata odszkodowania z tytułu zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego (braku otrzymania należności z tytułu dostawy towarów i usług) następuje nie w każdym przypadku braku zapłaty ale wtedy tylko, gdy nie otrzymanie przez ubezpieczającego zapłaty od klienta następuje w wyniku prawnie potwierdzonej bądź faktycznej niewypłacalności klienta. Są to więc okoliczności pozwalające na odpisanie wierzytelności jako nieściągalnej wymienione w art. 16 ust. 2 u.p.d.o.p.

Teza od Redakcji

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący - Sędzia NSA Jerzy Rypina, Sędzia NSA Zbigniew Kmieciak, Sędzia del. WSA Bogusław Woźniak (sprawozdawca), Protokolant Dorota Żmijewska, po rozpoznaniu w dniu 3 marca 2010 r. na rozprawie w Izbie Finansowej skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 czerwca 2008 r. sygn. akt I SA/Gl 46/08 w sprawie ze skargi C. Z. S.A. w Z. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w K. z dnia 16 listopada 2007 r. nr [...] w przedmiocie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego 1) uchyla zaskarżony wyrok w całości i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Gliwicach, 2) zasądza od C. Z. S.A. w Z. na rzecz Dyrektora Izby Skarbowej w K. kwotę 340 (słownie: trzysta czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania kasacyjnego.

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi kasacyjnej Dyrektora Izby Skarbowej w K. jest wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 czerwca 2008 r. Sygn. akt I SA/Gl 46/08 uchylający rozstrzygnięcie Dyrektora Izby Skarbowej w K. z 16 listopada 2007 r. nr ... w przedmiocie interpretacji podatkowej z zakresu podatku dochodowego od osób prawnych.

W uzasadnieniu Sąd w pierwszej kolejności przedstawił stan sprawy.

C. S.A. (spółka) zwróciła się do Naczelnika Pierwszego S. Urzędu Skarbowego w S. o wydanie pisemnej informacji w zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego, przedstawiając następujący stan faktyczny: spółka zawarła z firmą E. S.A. umowę, której przedmiotem jest Polisa Ubezpieczenia Ryzyka Kredytu Kupieckiego z Opcją Windykacji Należności w celu wyeliminowania ryzyka braku możliwości ściągnięcia należności. Zgodnie z jej postanowieniami, w sytuacji wystąpienia wypadku ubezpieczeniowego (zdarzenie polegające na nie otrzymaniu przez Ubezpieczającego zapłaty od klienta, z tytułu sprzedaży lub dostawy towarów i usług, w wyniku prawnie potwierdzonej, bądź faktycznej niewypłacalności tego klienta) następuje wypłata odszkodowania. Warunkiem zaistnienia wypadku ubezpieczeniowego jest zawarcie przez Ubezpieczającego umowy z biurem windykacji E. Z. z o.o. i zlecenie przeprowadzenia windykacji. Z mocy ogólnych warunków umów ubezpieczenia, wszystkie prawa Ubezpieczającego w stosunku do klienta albo innej osoby trzeciej, wraz z ustanowionymi zabezpieczeniami, z chwilą wypłaty odszkodowania, z mocy prawa przechodzą na Ubezpieczyciela. W opisanej sytuacji podatnik zadał pytanie, czy otrzymane odszkodowanie z tytułu uregulowania należności za sprzedane towary lub wykonane usługi przez dłużnika, stanowiące przychody należne spółki, winno zostać zarachowane na spłatę należności, czy winno zostać zaliczone do przychodów należnych. Podatnik przedstawiając własną ocenę prawną wywiódł, że odszkodowanie, w związku z nieotrzymaniem płatności z tytułu wystawionych faktur, zarachowanych jako przychody należne, nie zwiększa przychodów z działalności, a jedynie stanowi zapłatę należności zaliczonej wcześniej do przychodów należnych i nie ma znaczenia, kto dokonał spłaty zobowiązania, czy zostało ono wykonane przez dłużnika, czy przez ubezpieczyciela w formie odszkodowania. Zdaniem strony jest to spełnienie świadczenia przez osobę trzecią, która wstępuje w prawa zaspokojonego wierzyciela.