Wyrok NSA z dnia 19 marca 2009 r., sygn. I OSK 561/08

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Anna Łukaszewska-Macioch (spr.) Sędziowie NSA: Jan Paweł Tarno Jolanta Sikorska Protokolant Tomasz Zieliński po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2009 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej Z. W. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 16 stycznia 2008 r. sygn. akt II SA/Lu 761/07 w sprawie ze skargi Z. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego oddala skargę kasacyjną.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie wyrokiem z dnia 16 stycznia 2008r. sygn. akt II SA/Lu 761/07 oddalił skargę Z. W. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie z dnia [...] września 2007 r. nr [...] w przedmiocie zasiłku celowego.

W uzasadnieniu wyroku Sąd przedstawił następujący stan faktyczny sprawy:

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Lublinie, po rozpoznaniu odwołania Z. W., na podstawie art. 11 ust. 2, art. 39 ust.1 i 2 oraz art. 41 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (Dz. U. Nr 64, poz.593 ze zm.) utrzymało w mocy decyzję Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w N. z dnia [...] lipca 2007r. nr [...] o odmowie przyznania zasiłku celowego na leczenie kardiologiczne, na wywóz szamba, na zakup kuchenki elektrycznej i na zakup leków.

Kolegium podzieliło stanowisko organu I instancji, który po rozpatrzeniu wniosków Z. W. z dnia [...] i [...] czerwca 2007r. powołując się na art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej stwierdził, że wnioskodawca odmawiał wszelkiej współpracy z Ośrodkiem w celu rozwiązywania zgłaszanych przez niego jego problemów życiowych. Jak podkreślono, wielokrotnie podejmowane próby dokonania aktualizacji wywiadu środowiskowego z udziałem wnioskodawcy okazały się bezskuteczne. Równocześnie jak stwierdził organ, Z. W. pomimo swojej choroby jest osobą poczytalną, zdolną do logicznego myślenia i działania, jak również zdającą sobie sprawę z konsekwencji własnych zachowań. Kolegium ustaliło w oparciu o dokumenty znajdujące się w aktach sprawy, że dochód skarżącego wynosi [...] zł (renta). W tej sytuacji organ rozważał przyznanie wnioskodawcy zasiłku celowego na podstawie art. 41 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej odnoszącego się do sytuacji, gdy mimo przekroczonego kryterium dochodowego zachodzą wyjątkowe okoliczności uzasadniające przyznanie zasiłku. Ubiegający się o świadczenie z pomocy społecznej Z. W. nie wykazał jednak, że takie wyjątkowe okoliczności w tym przypadku mają miejsce. Przede wszystkim wnioskodawca uniemożliwił przeprowadzenie wywiadu środowiskowego, pomimo iż obowiązek poddania się takiemu wywiadowi wynika z art. 4 ustawy o pomocy społecznej. Jak ustalono, w dniu [...] czerwca 2007r. pracownicy socjalni udali się do miejsca zamieszkania Z. W. w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego, jednak wnioskodawcy nie zastano w domu; na tę okoliczność sporządzono notatkę urzędową. Pismem z dnia [...] czerwca 2007r. Kierownik OPS w N. wezwał Z. W. do osobistego stawiennictwa w Ośrodku w ciągu 5 dni od dnia otrzymania wezwania. Wezwanie nieodebrane z terminie zostało zwrócone nadawcy w dniu [...] lipca 2007r. Pismem z dnia [...] lipca 2007r. Kierownik Ośrodka zawiadomił o przedłużeniu terminu załatwienia sprawy do dnia [...] lipca 2007r. Do tego dnia nie wpłynęło jednak potwierdzenie odbioru tego pisma. W tej sytuacji Kolegium podzieliło stanowisko organu I instancji, że Z. W. świadomie odmawia współdziałania z organem, tym bardziej że w czasie trwania postępowania w niniejszej sprawie wielokrotnie przychodził do Urzędu Gminy N., w którym mieści się również Ośrodek Pomocy Społecznej, składał w nim kolejne wnioski oraz skargi na pracowników Ośrodka, natomiast w ogóle nie skontaktował się z pracownikiem socjalnym w celu przeprowadzenia wywiadu środowiskowego. Kolegium uznało, że skarżący jest osobą poczytalną, świadomą tego, co robi, na co wskazuje fakt, iż pisma składa z zachowaniem ustawowych terminów i przewidzianych trybów. Z z tego powodu nie można przyjąć, że choroba skarżącego uniemożliwia mu współdziałanie z organem pomocy społecznej i przeprowadzenie wywiadu środowiskowego. Prawidłowe było zatem zastosowanie art. 11 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej i odmówienie skarżącemu przyznania zasiłku. Kolegium podkreśliło, że próba innego rozstrzygnięcia mogłaby wskazywać na akceptację niczym nieusprawiedliwionego precedensu lekceważenia obowiązujących reguł prawa przez występującego o świadczenie z pomocy społecznej.