Wyrok NSA z dnia 15 lutego 2008 r., sygn. II FSK 1737/06

1. Skargę kasacyjną opartą na podstawie naruszenia prawa procesowego można jedynie wywieść o ile stwierdzone uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W doktrynie prawa oraz w orzecznictwie przyjmuje się, że błędna wykładnia prawa może wyrazić się bądź w nieprawidłowym odczytaniu treści prawa, bądź też w zastosowaniu prawa uchylonego. Natomiast niewłaściwe zastosowanie prawa może polegać na tzw. błędzie w subsumcji, co wyraża się w tym, że stan faktyczny ustalony w sprawie błędnie uznano za odpowiadający stanowi hipotetycznemu przewidzianemu w normie prawnej, względnie, że ustalonego stanu faktycznego błędnie nie podciągnięto" pod hipotezę określonej normy prawnej.2. Stąd też zarzut wadliwego sporządzenia uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia może okazać się zasadny jedynie wówczas, gdy z powodu braku w uzasadnieniu elementów wymienionych w tym przepisie zaskarżone orzeczenie nie poddaje się kontroli kasacyjnej. Natomiast dokonana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny ocena zaskarżonej decyzji, nie może stanowić podstawy do przyjęcia, że w ten sposób doszło do naruszenia wskazanego w skardze kasacyjnej przepisu. To, czy w istocie sprawa została wadliwie, czy prawidłowo rozstrzygnięta nie zależy bowiem od tego jak zostało napisane uzasadnienie.3. Dokonywana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny kontrola obejmuje swym zakresem kwestie związane z procesem stosowania prawa w postępowaniu podatkowym, a więc to czy organ dokonał prawidłowych ustaleń, co do obowiązywania zaskarżonej normy prawnej, czy normę tę właściwe interpretował i nie naruszył zasad ustalenia określonych faktów za udowodnione. Oznacza to, że sąd powinien ocenić czy organy prawidłowo dokonały ustalenia stanu faktycznego w spornej kwestii a zwłaszcza czy nie naruszyły przy ustaleniu stanu faktycznego wskazanych przez skarżących przepisów postępowania podatkowego. W tym celu sąd z urzędu winien podjąć przewidziane w ustawie środki w konsekwencji prowadzące do wydania właściwego orzeczenie.4. Przepisy u.p.c.c. nie definiują czynności prawnych objętych opodatkowaniem, a więc w tej materii należy odwołać się do znaczenia nadanego im w przepisach prawa cywilnego a zwłaszcza do Kodeksu cywilnego, co nie zmienia jednak faktu, że dla celów podatkowych pożyczka udzielona przez wspólnika spółki osobowej tej spółce jest traktowana jak zmiana umowy spółki.5. Z tych też powodów zwolnienie przewidziane w art. 9 pkt 10 lit. g u.p.c.c. nie znajdzie zastosowania w przypadku pożyczki udzielonej spółce osobowej przez jej wspólnika, mimo iż wskazany przepis nie zawiera żadnych ograniczeń podmiotowych. Czynność taka jest bowiem w rozumieniu u.p.c.c. zmianą umowy spółki, zaś w przepisach regulujących opodatkowanie umowy spółki i jej zmian nie zawarto analogicznego zwolnienia od podatku.6. W pierwszej kolejności Sąd zauważył, iż zróżnicowanie położenia prawnego spółek kapitałowych i osobowych wynika wprost z ustawy, co w efekcie odpowiada wyrażonej w art. 217 Konstytucji RP konstytucyjnej zasadzie, nakazującej określanie w drodze ustawy nie tylko przedmiotu opodatkowania, ale także innych elementów konstrukcyjnych podatku, w tym podmiot opodatkowania. Po drugie Sąd zauważył, że zróżnicowanie sytuacji prawnej spółek kapitałowych i osobowych jest wynikiem wprowadzonej ustawą z dnia 19 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.7. Rolą ustawodawcy jest bowiem stworzenie takich reguły obowiązywania podatku aby odpowiadały one nie tylko rzetelnym i nowoczesnym standardom techniki legislacyjnej (zwłaszcza w zakresie zrozumiałości i przejrzystości przepisów), lecz również by uwzględniały różne społeczne i indywidualne racje, a także przepisy prawa wspólnotowego.