Wyrok NSA z dnia 10 marca 2008 r., sygn. I OSK 424/07

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Janina Antosiewicz Sędziowie NSA Joanna Banasiewicz Anna Łukaszewska-Macioch (spr.) Protokolant Michał Zawadzki po rozpoznaniu w dniu 10 marca 2008r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej L. N. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 7 grudnia 2006 r. sygn. akt III SA/Po 747/06 w sprawie ze skargi L. N. na decyzję Wojewody W. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, po rozpoznaniu skargi L. N. na decyzję Wojewody W. z dnia [...] nr [...] w przedmiocie odmowy ustalenia odszkodowania za wywłaszczoną nieruchomość, wyrokiem z dnia 7 grudnia 2006 r. r. sygn. akt III SA/Po 747/06 skargę oddalił.

W uzasadnieniu wyroku sąd pierwszej instancji przedstawił następujący stan sprawy:

Decyzją z dnia [...] Starosta P., na podstawie art. 98 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), odmówił ustalenia na rzecz L. N. odszkodowania za nieruchomość powstałą w wyniku podziału, położoną w K., Gmina C., oznaczoną w ewidencji gruntów: obręb K., arkusz mapy 1, działka nr [...] o pow. 0,7426 ha, zapisaną w księdze wieczystej KW nr [...] prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Poznaniu jako własność L. N. W uzasadnieniu decyzji organ pierwszej instancji podał, że decyzją z dnia [...] Wójt Gminy C., na wniosek L. N., zatwierdził projekt podziału nieruchomości, stanowiącej działkę drogową, położoną w K., Gmina C., oznaczoną w ewidencji gruntów: obręb K., arkusz mapy 1, działka nr [...] o pow. 7827 m2, zapisaną w księdze wieczystej KW nr [...] prowadzoną przez Sąd Rejonowy w Poznaniu jako własność L. N. W wyniku podziału z przedmiotowej nieruchomości zostały wydzielone działki nr [...] i nr [...]. W decyzji tej Wójt Gminy C. zobowiązał właściciela nieruchomości do ustanowienia dla działki nr [...] odpowiedniej służebności drogowej na działce nr [...] stanowiącej drogę wewnętrzną przy jej zbywaniu. Zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego dla terenów położonych w D., zatwierdzonym uchwałą nr [...] Rady Gminy C. z dnia [...] czerwca 2002 r. ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa W. Nr 93, poz. 2312, wydzielona działka nr [...] wyznaczona jest pod ciąg pieszo-jezdny "KX", a działka nr [...] przeznaczona jest częściowo pod drogę dojazdową "KD". Z art. 98 ust. 1 i 3 ustawy o gospodarce nieruchomościami wynika, że działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe, z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą z mocy prawa odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Za działki te przysługuje odszkodowanie w wysokości uzgodnionej między właścicielem a właściwym organem. Jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości. Pismem z dnia 25 października L. N. wezwał Wójta Gminy C. do podjęcia negocjacji w przedmiocie ustalenia odszkodowania za działki gruntu przejęte pod planowane drogi publiczne. W odpowiedzi na wezwanie Wójt Gminy C. stwierdził, że do podziału zatwierdzonego decyzją z dnia [...] nie ma zastosowania art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami, bowiem działki nie przeszły z mocy prawa na własność Gminy C., ale pozostają nadal własnością L. N. Przepis art. 98 ust. 1 nie dotyczy działek drogowych lecz odnosi się do podziału nieruchomości, na której projektowane są działki, których obsługa komunikacyjna wymaga wydzielenia dróg publicznych. Tym samym nie ma podstaw do podjęcia negocjacji w sprawie odszkodowania w myśl art. 98 ust. 3. Wobec powyższego L. N. wystąpił do Starosty P. o ustalenie odszkodowania za przejęcie z mocy prawa na własność Gminy C. przedmiotowej nieruchomości w trybie art. 98 ust. 3 powołanej ustawy. Starosta P. decyzją z dnia [...] odmówił ustalenia odszkodowania. Organ uznał, że w przedmiotowej sprawie nie ma zastosowania przepis art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.), gdyż z literalnego jego brzmienia wynika, że dotyczy on wyłącznie takiego podziału, w wyniku którego powstaną co najmniej dwie działki o co najmniej dwóch odmiennych funkcjach. Przepis precyzuje funkcje tylko niektórych z nowowydzielonych działek określając, że będzie to funkcja drogowa, natomiast do pozostałej części dzielonej nieruchomości funkcji tej nie przesądza. Nie można jednak przyjąć że jest to funkcja drogowa, gdyż oznaczałoby to przejście z mocy prawa na własność jednostki samorządu terytorialnego lub Skarbu Państwa (w omawianym przypadku Gminy C.) wszystkich działek powstałych w wyniku podziału. Jednak celem i skutkiem decyzji podziałowej nie jest wydzielanie gruntów pod drogi publiczne, gdyż jest to tylko skutek wtórny podziału nieruchomości. Wobec tego zbędne jest, w ocenie organu, badanie przesłanek określonych w omawianym przepisie ustawy.