Wyrok NSA z dnia 15 czerwca 2004 r., sygn. GW 3/04

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA - Maria Myślińska (spr.) Sędziowie NSA - Czesława Socha - Kazimierz Jarząbek Protokolant - Eliza Skibińska po rozpoznaniu w dniu 15 czerwca 2004 r. na rozprawie w Izbie Gospodarczej wniosku Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między Dyrektorem Izby Skarbowej w Krakowie a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Krakowie w przedmiocie określenia organu właściwego do rozpoznania zażalenia zobowiązanego B. S. na postanowienie wierzyciela Dyrektora Izby Wytrzeźwień w Krakowie z dnia 19 sierpnia 2003 r. w przedmiocie zarzutów zgłoszonych w postępowaniu egzekucyjnym postanawia: wskazać Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Krakowie jako organ właściwy do rozpoznania zażalenia B. S. na postanowienie Dyrektora Izby Wytrzeźwień w Krakowie z dnia 19 sierpnia 2003 r. U Z A S A D N I E N I E Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie wystąpił z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu kompetencyjnego między tą Izbą a Samorządowym Kolegium Odwoławczym w Krakowie, który dotyczy określenia organu właściwego do rozpoznania zażalenia na postanowienie wierzyciela - Dyrektora Izby Wytrzeźwień w Krakowie z dnia 19 sierpnia 2003 r. W uzasadnieniu wniosku podano, że na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 25 lutego 1998 r. nr W-9/451 wystawionego przez wierzyciela - Izbę Wytrzeźwień w Krakowie, organ egzekucyjny - Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego Kraków wszczął postępowanie egzekucyjne do majątku dłużnika B. S. celem realizacji obowiązku za pobyt i opiekę w Izbie Wytrzeźwień. Po zastosowaniu środka egzekucyjnego, zobowiązany pismem z dnia 9 lipca 2003 r. wniósł zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji, kwestionując istnienie i zasadność obowiązku poddanego egzekucji, a zatem stan faktyczny wskazany w art. 33 pkt 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz.U. z 2002 r. Nr 110, poz. 968 ze zm.), dalej u.p.e.a. Organ egzekucyjny stosownie do treści art. 34 § 1 tej ustawy pismem z dnia 6 sierpnia 2003 r. zwrócił się do wierzyciela w sprawie jego stanowiska w zakresie zgłoszonych zarzutów. Wierzyciel - Dyrektor Izby Wytrzeźwień w Krakowie wydał na podstawie art. 34 § 1 u.p.e.a. w dniu 19 sierpnia 2003 r. postanowienie nr 8, w którym nie uwzględnił zarzutów B. S.. W postanowieniu tym zawarł pouczenie, że na postanowienie przysługuje zażalenie do Prezydenta Miasta Krakowa za pośrednictwem Wydziału Spraw Społecznych w terminie 7 dni od daty otrzymania postanowienia. Zgodnie z powyższym pouczeniem B. S. wniósł zażalenie do Prezydenta Miasta Krakowa. Pismem z dnia 2 października 2003 r. Urząd Miasta Krakowa poinformował zobowiązanego o przekazaniu jego zażalenia do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Krakowie, jako organu właściwego do jego rozpoznania. SKO w Krakowie, uznając swoją niewłaściwość, pismem z dnia 22 lipca 2002 r. akta sprawy wraz z zażaleniem przesłało do Dyrektora Izby Skarbowej w Krakowie, wskazując, iż jest to właściwy organ odwoławczy, albowiem zgodnie z art. 17 § 1 u.p.e.a. rozstrzygnięcie i stanowisko zajmowane przez organ egzekucyjny lub wierzyciela w sprawach dotyczących postępowania egzekucyjnego następuje w formie postanowienia, na które służy zażalenie, które wnosi się do organu odwoławczego za pośrednictwem organu egzekucyjnego. Zdaniem SKO przepis ten w sposób jasny precyzuje organ odwoławczy właściwy do rozpoznania zażalenia. Ponieważ organem egzekucyjnym jest Naczelnik Urzędu Skarbowego w Krakowie, to zgodnie z powołanym wyżej przepisem organem odwoławczym jest Dyrektor Izby Skarbowej w Krakowie. W odpowiedzi na wniosek, SKO w Krakowie podtrzymało swoje stanowisko. Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje: Z akt sprawy administracyjnej, w której przedstawiono do rozstrzygnięcia spór między Izbą Skarbową w Krakowie a SKO w Krakowie, wynika, że w sprawie tej zostało wydane postanowienie przez wierzyciela - Dyrektora Izby Wytrzeźwień w Krakowie w trybie art. 34 § 1 u.p.e.a., w którym nie uwzględnił zarzutów zgłoszonych przez zobowiązanego B. S.. Istota sporu sprowadza się do tego, który z organów wymienionych wyżej jest właściwy do rozpoznania zażalenia wniesionego przez B. S.. W myśl art. 17 § 1 u.p.e.a. - o ile przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzygnięcie i zajmowane przez organ egzekucyjny lub wierzyciela stanowisko w sprawach postępowania egzekucyjnego następuje w formie postanowienia. Na postanowienie to służy zażalenie, jeżeli niniejsza ustawa lub Kodeks postępowania administracyjnego tak stanowi. Zażalenie wnosi się do organu odwoławczego za pośrednictwem organu egzekucyjnego w terminie 7 dni od dnia doręczenia lub ogłoszenia postanowienia. Stosownie zaś do treści art. 34 § 1 u.p.e.a. zarzuty zgłoszone na podstawie art. 33 pkt 1-7, 9, 10 organ egzekucyjny rozpatruje po uzyskaniu stanowiska wierzyciela w zakresie zgłoszonych zarzutów, z tym że w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5, wypowiedź wierzyciela jest dla organu egzekucyjnego wiążąca. Na postanowienie w sprawie stanowiska wierzyciela przysługuje zażalenie (§ 2 art. 34). Z powyższego wynika, że rozpatrzenie przez organ egzekucyjny zarzutów uzależnione jest od wyrażonego przez wierzyciela stanowiska w zakresie zgłoszonych zarzutów, a zatem w grę wchodzi tu współdziałanie tych dwóch organów. Taka sytuacja procesowa uregulowana jest w art. 106 k.p.a. W myśl art. 18 u.p.e.a. jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej, w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego. W orzecznictwie sądowym i doktrynie przyjmuje się, że w ramach współdziałania organów administracji przy załatwianiu sprawy, w razie zajęcia stanowiska przez organ współdziałający w formie postanowienia w trybie art. 106 § 5 k.p.a., właściwym organem do rozpoznania zażalenia na to postanowienie jest organ wyższego stopnia w stosunku do organu, który jest właściwy w tym wypadku do wydania postanowienia w sprawie zgłoszonych zarzutów. W procesowej instytucji współdziałania organów, o której mowa w art. 106 k.p.a., chodzi przecież o to, że załatwienie sprawy jest uzależnione od stanowiska innego określonego organu, który jest usytuowany w określonej strukturze instancyjnej. W przedmiotowej sprawie organ egzekucyjny jest organem administracji rządowej, zaś wierzycielem organ jednostki samorządu terytorialnego. Do rozpoznania zażalenia na postanowienie wydane przez organ jednostki samorządu terytorialnego, o którym mowa w art. 106 § 5 k.p.a. właściwe jest samorządowe kolegium odwoławcze, które jest organem wyższego stopnia w stosunku do organu jednostki samorządu terytorialnego, a nie organ wyższego stopnia w stosunku do organu administracji rządowej, który ma wydać postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów. Stosownie bowiem do przepisów art. 1 i 2 ustawy z dnia 12 października 1994 r. o samorządowych kolegiach odwoławczych (Dz.U. z 2001r. Nr 79, poz. 856 ze zm.) samorządowe kolegia odwoławcze są organami wyższego stopnia, w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w indywidualnych sprawach z zakresu administracji publicznej, należących do właściwości jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej (tak też stanowi art. 17 pkt 1 k.p.a.). Z przytoczonych wyżej powodów, na podstawie art. 15 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) orzeczono jak w sentencji postanowienia.