Wyrok NSA z dnia 15 października 2004 r., sygn. FSK 382/04

1. Przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa /Dz.U. nr 137 poz. 926 ze zm./ /art. 120/ zobowiązują organy podatkowe do działania na podstawie przepisów prawa. Organ podatkowy nie może odmówić zastosowania przepisu stanowiącego w świetle art. 87 ust. 1 Konstytucji RP źródło powszechnie obowiązującego prawa, a takimi aktami są m.in. rozporządzenia wydawane przez organy centralne /wskazane w Konstytucji/ na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w ustawie i w celu jej wykonania /por. art. 92 Konstytucji/.

Organy administracji nie są powołane do odmawiania stosowania przepisów, co do których konstytucyjności żywią wątpliwości. Nawet po wejściu w życie wyroku Trybunału Konstytucyjnego nie są one władne kwestionować ich obowiązywania w stosunku do ukształtowanych i wymagalnych zobowiązań podatkowych, które przekształciły się w zaległość podatkową.

2. Organ podatkowy, na podstawie art. 76 par. 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej/ ma obowiązek zwrócić tak wykazaną nadpłatę w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 73 par. 2 wraz z oprocentowaniem w warunkach określonych w art. 72 par. 3 Ordynacji podatkowej. Warunkiem nabycia przez podatnika uprawnienia do zwrotu nadpłaty powstałej wskutek wykonania obowiązku podatkowego nałożonego niekonstytucyjnym przepisem jest prawomocne orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niekonstytucyjność tego przepisu.

3. Z uwagi na to, że sędziowie w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości są związani tylko Konstytucją i ustawami /art. 178 ust. 1 Konstytucji RP/, Sąd może przy wyrokowaniu w konkretnej sprawie samodzielnie zdecydować o pominięciu określonej normy prawnej aktu podustawowego i orzec w oparciu o przepisy Konstytucji i ustaw. Orzeczenie takie ma moc tylko w rozpatrywanej sprawie, a nie - tak jak orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego - moc powszechnie obowiązującą /art. 190 ust. 1 Konstytucji RP/. Taka możliwość w niniejszej sprawie nie występowała, bowiem zaskarżona decyzja została podjęta w oparciu o przepisy ustawowe o nadpłacie, a nie bezpośrednio z zastosowaniem przepisu podustawowego, wydanego sprzecznie z dyspozycją art. 217 Konstytucji RP /co niewątpliwie wystąpiłoby w decyzji określającej zobowiązanie w podatku akcyzowym/.