Wyrok NSA z dnia 30 czerwca 2003 r., sygn. I SA/Wr 1183/00

1. Z żadnej normy prawnej nie można wyprowadzić zasady nakładającej na podatnika obowiązek działania dla powstania zobowiązania podatkowego w najwyższej możliwej wysokości.

2. Jeżeli obowiązujący porządek prawny stwarza podatnikowi możliwość wyboru kilku legalnych konstrukcji do osiągnięcia zamierzonego celu gospodarczego, z których każda będzie miała inny wymiar podatkowy, to wybór najkorzystniejszego podatkowego rozwiązania nie może być traktowany jako obejście prawa.

UZASADNIENIE

Przedmiotem rozpoznania przez Naczelny Sąd Administracyjny w sprawach oznaczonych sygnaturami I SA/Wr 1182-1184/00, I SA/Wr 1833-1835/00, oraz I SA/Wr 2391/00 były skargi na decyzje dotyczące zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług za okres od sierpnia 1998 r. do lutego 1999 r. Ponieważ podstawa faktyczna i prawna zaskarżonych decyzji oraz zarzuty skargi były jednorodne i sprawy pozostawały ze sobą w ścisłym związku Naczelny Sąd Administracyjny uznał za celowe łączne omówienie występujących w tych sprawach kwestii spornych.

Podstawowym problemem, który wymagał rozstrzygnięcia we wszystkich podanych wyżej sprawach, było udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy i w jakim zakresie organy podatkowe miały prawo do oceny dokonanych przez stronę skarżącą czynności cywilnoprawnych i do podważenia ich skuteczności na gruncie prawa podatkowego.

Inspektor Kontroli Skarbowej w decyzjach poddanych kontroli przez Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, iż nie było racjonalnych powodów, aby uznać, że realizacja zamówień dotyczących sprzętu komputerowego w okresie od sierpnia 1998 r. do lutego 1999 r., złożonych w Spółce przez odbiorców krajowych, która polegała na sprzedaży i wywozie sprzętu do firmy zagranicznej, odkupieniu tego samego sprzętu od tej firmy i wprowadzeniu go do prowadzonego przez Spółkę składu celnego w W., a następnie sprzedaży sprzętu komputerowego odbiorcom krajowym w składzie celnym była adekwatna do celu gospodarczego, jaki Spółka chciała osiągnąć, tj. sprzedaży sprzętu komputerowego dla odbiorców krajowych. W jego ocenie dokonanie tych czynności było zbędne, gdyż Spółka miała możliwość sprzedaży będącego w jej posiadaniu w kraju sprzętu komputerowego bez udziału firm zagranicznych i - jak zaznaczył - taki sposób postępowania wyczerpywał dyspozycje przepisów art. 58 i art. 83 Kodeksu cywilnego. To stanowisko zasadniczo podzieliła Izba Skarbowa stwierdzając, iż wykonane przez Spółkę czynności zostały dokonane tylko i wyłącznie w celu obejścia przepisów ustawy o podatku od towarów i usług tj. opodatkowania sprzedaży według stawki 22 procent właściwej dla sprzedaży dokonanej w kraju.