Wyrok NSA z dnia 18 lipca 2001 r., sygn. II SA/Łd 659/99

Sytuacja małoletnich dzieci wywiezionych do III Rzeszy częstokroć nie różniła się od sytuacji osób dorosłych, tak co do warunków, w jakich przebywały jak i konieczności wykonywania pracy i to pracy przerastającej możliwości dziecka. Pamiętać należy, iż nawet te dzieci, które zostały wywiezione do III Rzeszy z rodzicami, znajdowały się w sytuacji zdecydowanie negatywnie oddziaływującej tak na ich zdrowie psychiczne jak i fizyczne. Izolacja jakiej doświadczyły dzieci - od dotychczasowego środowiska /wywiezienie/ i od rodziców na wiele godzin dziennie /czas pracy rodziców/- stanowiła dla nich szczególną dolegliwość. Dzieci podobnie jak inne wywiezione osoby, nie miały żadnego wpływu na sytuację, w której się znalazły. Musiały znosić "ciężar" deportacji wywiezienia łączący się nie tylko z pobytem we wrogim kraju ale i częstokroć z koniecznością pracy. Jest powszechnie wiadomym, iż nie tylko dorośli ale i dzieci wywiezienie do III Rzeszy zmuszane były do niewolniczej pracy. Los dzieci spoczywał "w ręku" obcych ludzi, którzy decydowali o warunkach ich pobytu w III Rzeszy /zakwaterowanie, wyżywienie, praca/. Wywiezienie dzieci oznacza nie rzadko w praktyce ciężkie warunki egzystencji, wyniszczenie dzieci głodem, chorobami, zimnem, pracą, urazami fizycznymi.

Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu na rozprawie sprawy ze skargi Barbary Herod na decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 23 marca 1999 r. (...) w przedmiocie świadczenia pieniężnego - uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Kierownika Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych z dnia 28 lipca 1998 r. (...); (...).

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 lipca 1998 r. (...), wydaną na podstawie art. 1 ust. 1, art. 4 ust. 1 i 2 oraz art. 3 ust. 1 w związku z art. 2 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i Związek Socjalistycznych Republik Radzieckim /Dz.U. nr 87 poz. 395/, Kierownik Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych odmówił Barbarze H. przyznania uprawnienia do świadczenia pieniężnego. W uzasadnieniu decyzji stwierdzono, iż organ nie znalazł podstaw do wydania decyzji pozytywnej, przyznającej to świadczenie. Przedłożone przez wnioskodawczynię dowody potwierdzają wprawdzie pobyt na deportacji w III Rzeszy, lecz nie pracę przymusową na rzecz tego państwa. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 31 maja 1996 r. świadczenie pieniężne przysługuje za każdy pełny miesiąc trwania pracy, o której mowa w art. 2. Z zebranego w toku postępowania administracyjnego materiału dowodowego nie wynika, aby wnioskodawczyni wykonywała pracę przymusową na deportacji w III Rzeszy we wnioskowanym do zaliczenia okresie.