Wyrok NSA z dnia 24 marca 1999 r., sygn. I SA/Wr 2103/97

1. Dla ustalenia, czy istotnie zaistniał skutek powiązań między kontrahentami w postaci zaniżenia lub zawyżenia cen za wykonane świadczenia, organ podatkowy, realizując uprawnienie art. 11 ust. 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych /Dz.U. 1993 nr 106 poz. 482 ze zm./, może dokonać tych ustaleń jedynie przez porównanie cen stosowanych przez podatnika z cenami rynkowymi stosowanymi w danej miejscowości w dacie wykonania świadczenia. Sformułowanie przepisu wyklucza zastosowanie dla porównania innych kategorii niż ceny; w szczególności nie przewiduje porównywania marż.

Niezależnie od tego materiałem dla porównań muszą być ceny stosowane przez inne podmioty gospodarcze; tylko wtedy bowiem możliwe jest ustalenie, czy istotnie ceny stosowane przez stronę są niższe lub wyższe od cen rynkowych. Nie stanowią zatem materiału dowodowego w rozumieniu omawianego art. 11 ust. 3 ustawy dowody sprzedaży dokonywanej przez podatnika, nawet jeżeli dokumentują one transakcje zawarte z podmiotami niepowiązanymi.

2. Zaistnienie związków, o których mowa w art. 11 ust. 4 ustawy z 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych sprawia, że szacowanie dochodu odbywa się w trybie przepisów tej ustawy, jako przepisów o charakterze szczególnym. Nie może zatem organ, stwierdzając zaistnienie związków personalnych i kapitałowych w rozumieniu powołanego przepisu, przeprowadzić szacowania podstaw opodatkowania na podstawie ogólnych zasad wynikających z przepisów ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./.