Wyrok NSA z dnia 16 stycznia 1998 r., sygn. I SA/Lu 1328/96

Przewidziany w art. 80 par. 1 pkt 2 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./ obowiązek zawiadomienia zobowiązanego zgodnie z art. 32 tej ustawy oraz doręczenia mu pozostałych dokumentów wymienionych w tym przepisie ma taki skutek prawny, iż organ egzekucyjny może prowadzić egzekucję z zajętego rachunku bankowego wyłącznie na pokrycie zobowiązań wynikających z tytułów wykonawczych będących podstawą zajęcia tego rachunku.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał zasadność skargi "O.M." spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w L. na postanowienie Izby Skarbowej w (...) z dnia 22 października 1996 r. w przedmiocie kosztów egzekucyjnych i na podstawie art. 22 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 3 ustawy z dnia 11 maja 1995 r. o Naczelnym Sądzie Administracyjnym /Dz.U. nr 74 poz. 368 ze zm./ uchylił zaskarżone postanowienie oraz utrzymane w mocy postanowienie (...) Urzędu Skarbowego w L., a także - w myśl art. 55 ust. 1 tej ustawy - zasądził od Izby Skarbowej na rzecz skarżącej siedemset dziesięć złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania sądowego.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 22 października 1996 r. Izba Skarbowa w (...), na podstawie art. 138 par. 1 pkt 1 w związku z art. 144 Kpa i art. 18 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji /Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./, utrzymała w mocy postanowienie (...) Urzędu Skarbowego w L. z dnia 12 lipca 1996 r. nr N-1-921/I/57/96 w sprawie kosztów egzekucyjnych. W uzasadnieniu swojego postanowienia Izba Skarbowa podała, że pismem z dnia 8 czerwca 1996 r. spółka z o.o. "O.M." w L. zwróciła się o rozliczenie kosztów egzekucyjnych powstałych w toku postępowania egzekucyjnego dotyczącego podatku dochodowego od osób prawnych za lata 1992-1993. (...) Urząd Skarbowy w L. wydał postanowienie z dnia 12 lipca 1996 r., w którym orzekł o zwrocie kosztów egzekucyjnych w wysokości 16.591,60 zł (...). Postępowanie egzekucyjne w celu ściągnięcia zaległego podatku dochodowego od osób prawnych za 1992 r. i miesiące I-VII.1993 r. wraz z odsetkami za zwłokę wszczęto wobec spółki na podstawie wystawionych przez (...) Urząd Skarbowy w L. tytułów wykonawczych nr SM 1804/94, SM 1805/94 i SM 1806/94. W wyniku zajęcia rachunku bankowego spółki powstały koszty egzekucyjne w wysokości 16.591,60 zł. Koszty te zostały naliczone na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 4 lipca 1990 r. w sprawie opłat za czynności egzekucyjne oraz sposobu przeprowadzania publicznej licytacji i trybu postępowania przy przechowywaniu i egzekucyjnej sprzedaży niektórych rodzajów ruchomości /Dz.U. nr 47 poz. 281 ze zm./ w wysokości 5 proc. za zajęcie rachunku bankowego /par. 1 ust. 1 pkt 4/ i 1 proc. z tytułu opłaty manipulacyjnej /par. 1 ust. 2/ od kwoty należności wraz z odsetkami za zwłokę przypadającymi w dniu powstania obowiązku uiszczenia opłaty za czynności egzekucyjne. Obowiązek uiszczenia opłaty za zajęcie wierzytelności z rachunku bankowego powstaje z chwilą doręczenia bankowi zawiadomienia o zajęciu /par. 3 ust. 1 pkt 2/, a obowiązek uiszczenia opłaty manipulacyjnej - równocześnie z obowiązkiem uiszczenia opłaty za zajęcie /par. 3 ust. 2 in fine/. Z akt egzekucyjnych wynika, że zawiadomienie z dnia 8 czerwca 1994 r. o zajęciu wierzytelności pieniężnej wynikającej z posiadania przez spółkę rachunku bankowego zostało doręczone Bankowi (...) w L. w dniu 10 czerwca 1994 r. i w tym właśnie dniu powstał obowiązek uiszczenia opłat za czynności egzekucyjne. Opłaty za czynności egzekucyjne są elementem kosztów egzekucyjnych /art. 64 par. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji - Dz.U. 1991 nr 36 poz. 161 ze zm./. Koszty egzekucyjne korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed wszelkimi innymi wierzytelnościami, zarówno publicznoprawnymi /w tym podatkami/, jak i prywatnoprawnymi, na mocy art. 23 ustawy z dnia 19 grudnia 1980 r. o zobowiązaniach podatkowych /Dz.U. 1993 nr 108 poz. 486 ze zm./. Prowadzi to do wniosku, że organ egzekucyjny właściwie zastosował obowiązujące prawo, zaliczając kwoty przekazane przez Bank realizujący zajęcie rachunku bankowego spółki w pierwszej kolejności na koszty egzekucyjne. Z akt sprawy wynika, że w czerwcu 1994 r. z rachunku bankowego w Banku (...) w L. pobrano łącznie 18.566,08 zł, w tym: przelewem z dnia 10 czerwca 1994 r. - 14.297,58 zł, zaksięgowane następnie na koszty egzekucyjne przypisane do tytułów wykonawczych: nr SM 1804/94 - 9.819,28 zł, nr SM 1805/94 - 2.099,10 zł i nr SM 1806/94 - 2.379,20 zł, oraz przelewem z dnia 29 czerwca 1994 r. - 4.268,50 zł, zaksięgowane na koszty egzekucyjne przypisane do tytułu wykonawczego nr SM 1804/94 - 1.985,60 zł, oraz na tytuły wykonawcze obejmujące zaległość w podatku obrotowym za 1992 r. i 1993 r. - tj. SM 1826/94 - 1.493,40 zł, SM 1827/94 - 776,50 zł i SM 1828/94 - 13 zł. Ponieważ wyrokami NSA w sprawach (...) stwierdzono nieważność decyzji określających wysokość zobowiązania w podatku dochodowym od osób prawnych za 1992 r. i wysokość zaliczek na ten podatek za okres I-VII.1993 r., prowadzone wcześniej postępowanie egzekucyjne stało się bezprzedmiotowe i koszty egzekucyjne podlegały zwrotowi. Nie mogła jednak być zwrócona całość kwot pobranych z rachunku bankowego spółki w czerwcu 1994 r., tj. 18.566,08 zł. Tylko część tej kwoty, tj. 16.283,18 zł, zaliczono na koszty egzekucyjne przypisane do tytułów wykonawczych obejmujących zaległy podatek dochodowy od osób prawnych za 1992 r. oraz za miesiące I-VII.1993 r. i ta właśnie część podlega zwrotowi. Nie może natomiast być zwrócona pozostała część pobranej kwoty, tj. 2.282,90 zł, zaliczona na poczet kosztów egzekucyjnych przypisanych do tytułów wykonawczych obejmujących wymagalne należności w podatku obrotowym za lata 1992-1993. (...)